Όταν οι άνθρωποι ακούν τη λέξη αναρχία, σκέφτονται μια εκτός νόμου και χαοτική κατάσταση τάξης. Στην πραγματικότητα -κι όποιον κι αν ρωτήσεις- κανείς δε γνωρίζει επί της ουσίας τι κρύβεται πίσω απ’ το νόημα αυτής της λέξης. Πόσο μάλλον αν θέλουμε να μιλήσουμε για την αναρχία των σχέσεων, ή αλλιώς τον σχετικά καινούργιο όρο “RA – Relationship anarchy”. Γιατί αναρχία των σχέσεων υπάρχει. Και στην πραγματικότητα, δεν είναι τόσο ακραία όσο ακούγεται.
Το 2021 το να βλέπεις τη μονογαμία ως τον μόνο τρόπο για να κάνεις μια σχέση να πετύχει, ίσως είναι λίγο παρωχημένο. Κι αυτό δεν είναι μια προχωρημένη σκέψη, αλλά σημάδι πως μια τάξη πραγμάτων και σκέψεων αλλάζει και βρίσκει τους ανθρώπους να ζουν μη μονογαμικούς τρόπους ζωής. Κι αυτό το φέρνουν στην επιφάνεια μελέτες που ξεκίνησαν συστηματικά απ’ το 2017, διαπιστώνοντας ότι ένας στους πέντε έχει εμπλακεί σε κάποια μορφή συναινετικής μη μονογαμικής σχέσης στο παρελθόν. Κι αυτό είναι η αρχή υιοθέτησης μιας φιλοσοφίας πάνω στον όρο της αναρχίας των σχέσεων.
Όμως σαν όρος, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2006 στο δοκίμιο “Relationsanarki I 8 punkter” απ’ τη Σουηδέζα Andie Nordgren και έξι χρόνια αργότερα μεταφράστηκε στα αγγλικά με τίτλο “The short instructional manifesto for relationship anarchy”, αποτελώντας ένα μανιφέστο για την αναρχία των σχέσεων. Και δεδομένου ότι η αναρχία ορίζει την απουσία τάξης και την κατάσταση ανομίας, ευτυχώς ήρθε το συγκεκριμένο έργο να σου εξηγήσει, για να μη χρειάζεται να ξύνεις το κεφάλι σου μουρμουρίζοντας «τι στην ευχή είναι αυτό».
Μπαίνοντας επομένως, στον κόσμο του όρου, διαπιστώνουμε ότι η αναρχία των σχέσεων απορρίπτει τους κανόνες και τις προσδοκίες της κοινωνίας. Ενώ ενθαρρύνει αυτούς που την επιλέγουν, ν’ αφήσουν τις δικές τους αξίες να δημιουργήσουν τις δεσμεύσεις μες στη σχέση τους -κι όχι να βασίζονται σε κοινωνικούς κανόνες και πρέπει, υπαγορεύοντας τι είναι σωστό και τι όχι για τους ίδιους.
Τώρα, αν επιλέξεις ν’ ασκήσεις την αναρχία στις σχέσεις, θα πρέπει να ξέρεις ποιος πραγματικά είσαι και τι θέλεις. Τι είναι το ερωτικό ή τι είναι το ρομαντικό και πώς θα το πετύχεις. Γιατί οι αναρχικοί των σχέσεων, προσπαθούν να δημιουργήσουν σχέσεις που βασίζονται εξ ολοκλήρου στις ανάγκες και τις επιθυμίες τους κι όχι σε κοινωνικά επιβεβλημένες ετικέτες και προσδοκίες. Άλλωστε στις βασικές αρχές αυτής της αναρχίας, δεσπόζουν, η ελευθερία, η επικοινωνία και όχι οι ιεραρχικές τάσεις.
Αξίζει να διαβάσεις το ποίημα “On Leaving the Bachelorette Brunch” της Rachel Wetzsteon, για να δεις μια τοποθέτηση της αναρχίας των σχέσεων και μια νοοτροπία που επιδιώκει να διαλύσει τους αυστηρούς κανόνες μεταξύ της πλατωνικής φιλίας και της ερωτικής ή ρομαντικής αγάπης. Να δεις ότι θεωρείται περιττή η ταξινόμηση των σχέσεων με σειρά προτεραιότητας, ανάλογα με την παρουσία του έρωτα ή της αγάπης, να καταλάβεις πως ο ρομαντισμός μπορεί να υπάρξει και στη φιλία.
Ποιες αρχές όμως, μας δίνει το μανιφέστο της αναρχίας των σχέσεων της Nordgren; Αρχικά μας τονίζει ότι η αγάπη είναι άφθονη και κάθε σχέση είναι μοναδική. Δεν περιορίζεται κι ούτε είναι ένας αποκλειστικά διαθέσιμος πόρος. Μπορεί κάποιος ν’ αγαπήσει πολλούς ανθρώπους χωρίς αυτό να μειώνει την αγάπη που νιώθει για κάποιον άλλον. Η αγάπη δεν είναι σύνθημα για αφύπνιση κάποιου, ούτε είναι αληθινή όταν κάποιος είναι πρόθυμος να συμβιβαστεί για κάποιον άλλον. Επομένως, ο συμβιβασμός των εσωτερικών αξιών για την διατήρηση μιας σχέσης, δεν είναι αξίωμα στην αναρχία.
Η ετεροφυλοφιλία, για την αναρχία, είναι ένας φόβος που δεν υπάρχει. Γιατί κρύβει μέσα του ένα κανονιστικό σύστημα που υπαγορεύει τι είναι πραγματική αγάπη και πώς πρέπει να ζουν οι άνθρωποι. Κι αυτό δεν είναι κριτήριο για να επηρεάζει τις σχέσεις αλλά και ποιον και πώς θ’ αγαπάς. Η Nordgren, γράφει στις αρχές της, πως το να είσαι ελεύθερος κι αυθόρμητος δίνει ζωή στις σχέσεις που βασίζονται στην αναρχία. Και για να σπάσεις τα πρότυπα των μονογαμικών σχέσεων απαιτείται σκληρή δουλειά.
Όμως η εμπιστοσύνη, είναι ο καλύτερος σύμμαχος, όπως κι η επικοινωνία- ως βασικές αρχές του όρου. Γιατί χωρίς αυτά τα δύο οι εμπλεκόμενοι πέφτουν σε παλιές νόρμες που άθελά τους μπορεί να βλάψουν ο ένας τον άλλον. Το σημαντικότερο όμως σ’ αυτήν την επιλογή είναι η προσαρμογή στις δεσμεύσεις. Θέλεις ν’ αποκτήσεις παιδιά; Δεν είναι απαραίτητο να μένετε μαζί, ούτε να υπάρχει γάμος. Θέλεις διαφορετικά σπίτια αλλά αφοσίωση; Θέλεις διαφορετικές χώρες με εξάμηνα εναλλάξ; Ό,τι κι να θέλεις, έχεις τη δύναμη να το πραγματοποιήσεις.
Αν θέλαμε να δώσουμε όμως ένα περίγραμμα δυνατό για το πώς είναι η ζωή ενός μέσου αναρχικού μες στη σχέση, θα ήταν λίγο δύσκολο. Σίγουρα δε μιλάμε για ριζοσπαστικούς πανκ ρόκερ με τατουάζ και μοχάκ. Αλλά για ανθρώπους που δε βάζουν όρια και επιλέγουν να κάνουν αυτό που κάνουν γιατί νοιάζονται κι αγαπούν κι όχι γιατί πρέπει να υπακούσουν σε κάποιους κανόνες. Δεν είναι πολυγαμία και δεν έχει καμία σχέση με τις ανοιχτές σχέσεις.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Αναστάσιος Καλλίας
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
