«Εσύ κρίνεις άλλους;». Οι περισσότεροι από εμάς θα σπεύσουμε να απαντήσουμε αρνητικά στη συγκεκριμένη ερώτηση. Θα φροντίσουμε μάλιστα να καταδικάσουμε τους υπόλοιπους. Ξέρετε ποιους. Τους ρατσιστές, τους προκατειλημμένους, τους φοβικούς, γενικότερα τους «κακούς ανθρώπους της κοινωνίας μας» και θα βάλουμε τα δυνατά μας να διαχωρίσουμε τη θέση μας από δαύτους. Την ίδια στιγμή όμως αν ακούσουμε πως κάποιος είναι αστυνομικός θα αναρωτηθούμε από μέσα μας αν έχει δείρει ποτέ του κάποιον (ή πόσους), αν ακούσουμε πως είναι οροθετικός θα αγχωθούμε λίγο παραπάνω τη στιγμή που θα απλώνουμε το χέρι κι αν ακούσουμε πως είναι διπολικός θα κοιτάξουμε να περάσουμε τις φράσεις μας από ένα μικρό πουγκί χρυσόσκονης πριν τις ξεστομίσουμε. Και δεν τα μετράμε όλα αυτά καν σαν πρόβλημα. Μα είναι. Και υπάρχει τρόπος να λυθεί.
Έχεις ακούσει ποτέ σου για ανθρώπους που είναι «ανοιχτά βιβλία»; Τι θα έλεγες για έναν χώρο που αυτή η φράση θα είχε πιο κυριολεκτική σημασία; «Ανθρώπινη βιβλιοθήκη» και η ιστορία ξεκινάει στη Δανία το έτος 2000, όταν ένα αγόρι χάνει τη ζωή του έπειτα από μια επίθεση που ξεκίνησε λόγω της εμφάνισής του, όταν θεωρήθηκε πως είναι μουσουλμάνος. Οι φίλοι του σε μια προσπάθεια να μιλήσουν για αυτό που συνέβη με τρόπο που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά, σκέφτηκαν την ιδέα της ανθρώπινης βιβλιοθήκης. Άνθρωποι που εύκολα θα χαρακτηρίζονταν από μια ταμπέλα η οποία τους ακολουθεί, αυτή τη φορά χαρακτηρίζονταν από έναν τίτλο κι ένα μικρό εξώφυλλο. Μα όπως είναι γνωστό, ένα βιβλίο ποτέ δεν πρέπει να το κρίνουμε από αυτό.
«Ο άστεγος», «ο πότης», «η κακοποιημένη» κι άλλοι σαράντα επτά τίτλοι ήταν εκεί την πρώτη φορά που το κόνσεπτ πήρε ζωή, στο μουσικό φεστιβάλ του Roskilde. Οι αναγνώστες ερχόντουσαν, επέλεγαν το βιβλίο που ήθελαν να διαβάσουν και μια τριαντάλεπτη συζήτηση μεταξύ τους ξεκινούσε. Το αποτέλεσμα άρεσε, ο κόσμος ανταποκρίθηκε και η βιβλιοθήκη καθιερώθηκε. Σήμερα ανθρώπινες, ή ζωντανές, βιβλιοθήκες υπάρχουν σε πάνω από ογδόντα χώρες, με την Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση. Στη χώρα μας μπορεί να μην υπάρχει σταθερή σε ένα κτήριο, ωστόσο κάνει συχνά περιοδείες και μπορεί να βρεθεί παντού.
Ποιοι την απαρτίζουν και τι θα δεις αν επιλέξεις να την επισκεφτείς; Για αρχή τα «βιβλία», τους ανθρώπους δηλαδή που είναι ανοιχτοί στο να μοιραστούν την ιστορία τους, να απαντήσουν οποιαδήποτε πιθανή ερώτηση και να σε αφήσουν να δεις πέρα από εκείνη τη μικρή λεξούλα που όταν διάβασες αρχικά σε έκανε να νιώσεις πως τους ξέρεις ήδη. Έπειτα, τους βιβλιοθηκάριους. Τους εθελοντές, που βρίσκονται εκεί, αρχικά για να καθοδηγήσουν και να βοηθήσουν τους αναγνώστες, αλλά ταυτόχρονα για να βεβαιωθούν πως τηρούνται οι κανόνες. Πως «δεν τσακίζονται και δε λερώνονται οι σελίδες» όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σελίδα τους. Δεν έχεις το δικαίωμα να μιλήσεις άσχημα, να προσβάλεις, ή να μειώσεις ένα από τα βιβλία.
Κανείς δε σε υποχρεώνει να αλλάξεις τη γνώμη σου για το οποιοδήποτε θέμα, ωστόσο στη βιβλιοθήκη ο σεβασμός δεν είναι προς συζήτηση. Όπως συγκεκριμένα αναφέρει ο ιδρυτής Ronni Abergel: «Όλοι οι άνθρωποι κρίνουν και γι’ αυτό δεν είμαστε εδώ για να σας αλλάξουμε γνώμη ή για να σας πούμε να μην κρίνετε. Είμαστε εδώ για να σας παρέχουμε πληροφορίες σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Έτσι ώστε να μπορείτε να πάρετε τις δικές σας αποφάσεις, αλλά ελπίζουμε να είναι καλύτερα ενημερωμένες». Ο Abergel συνεχίζει με τα εξής λόγια: «Δε θα πρέπει να είναι τόσο δύσκολο για σας να αποφασίσετε: Με βάση όχι μια γρήγορη κρίση, αλλά μετά από πιο προσεκτική σκέψη και μετά από συνάντηση με κάποιον που γνωρίζει γι’ αυτό. Σου δίνει την ευκαιρία να μην κρίνεις κάποιον». Όπως έχει αναφερθεί ξανά, πρόκειται ουσιαστικά για έναν μόνιμο χώρο για να γίνεται συζήτηση σχετικά με τη διαφορετικότητα.
Στη βιβλιοθήκη θα βρεις ακόμη κάποια εργαλεία. Σε περίπτωση που το βιβλίο που επιλέξεις δεν «υπάρχει στη γλώσσα σου», θα σου δoθεί ένα «λεξικό». Ένας διερμηνέας που θα φροντίσει να αποκομίσεις όσο το δυνατόν περισσότερα από τη συζήτηση. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα καθώς και κατάλογος βιβλίων σε Braille, τονίζοντας και με πρακτικό τρόπο πως πρόκειται για ένα κόνσεπτ που αφορά όλους.
Τι γίνεται όμως τώρα; Σε μια εποχή που η φυσική παρουσία και η συζήτηση με αγνώστους γίνεται όλο και πιο δύσκολη; Η ανθρώπινη βιβλιοθήκη πραγματοποιεί αναγνώσεις μέσα από online πλατφόρμες, δίνοντας τη δυνατότητα σε όσους δεν το ήξεραν, ή δεν το τόλμησαν μέχρι τώρα, να το δοκιμάσουν. Κι όπως σε κάθε βιβλιοθήκη, η ποικιλία σε ύφος θα είναι μεγάλη. Άλλο βιβλίο θα σου παρουσιάσει την ιστορία του με χιούμορ, ενώ άλλο ίσως να είναι πιο βαρύ. Όλα όμως αξίζουν τον χρόνο για μια ανάγνωση. Τι λες; Αξίζει να το δοκιμάσεις;
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Μαρία Ρουσσάκη
