Οι σχέσεις εγκλωβίζονται σε τρεις «διαλόγους διαμαρτυρίας»

Αν βρίσκεσαι κι εσύ αυτή τη στιγμή σε σχέση ή αν ταξιδέψεις πίσω στο χρόνο και θυμηθείς μια σχέση που είχες δημιουργήσει στο παρελθόν, θα συμφωνείς ότι μια μεγάλη αλήθεια είναι πως το ταίρι μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη, να σε «ανεβάσει» στα ουράνια ή να σε κάνει να «κυλιέσαι» κυριολεκτικά και μεταφορικά στα πατώματα!

H κλινική ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Sue Johnson, στην προσπάθειά της να διαμορφώσει ένα νέο είδος θεραπείας ζευγαριών, μέσα από ατελείωτες ώρες συνεδριών με τα ζευγάρια που παρακολουθούσε και αφού άκουγε ξανά και ξανά την απομαγνητοφώνηση όλων αυτών των συνεδριών, κατέληξε ότι οι σύντροφοι τείνουν να εγκλωβίζονται σε τρία βασικά μοτίβα διαλόγων και δυσλειτουργικών συνδέσεων. Βέβαια θα μου πείτε: «και πότε γίνεται αυτό;». H απάντηση από την ψυχολόγο είναι απλή: Όταν μέσα σε μια σχέση δε συνδεόμαστε με ασφαλή συναισθηματικό δεσμό με το άτομο που είμαστε μαζί. Πάμε τώρα να δούμε αναλυτικά αυτά τα τρία είδη διαλόγων.

Αρχικά υπάρχει ο διάλογος «βρες τον κακό». Σε αυτόν το διάλογο -που λες- ο κάθε σύντροφος προσπαθεί να αποποιηθεί τις ευθύνες της άσχημης ατμόσφαιρας που έχει δημιουργηθεί μες στη σχέση και να στοχοποιήσει τον άλλον για ό,τι συμβαίνει μεταξύ τους, «δε φταίω εγώ αλλά εσύ!», «εσύ το ξεκίνησες». Αισθάνονται πληγωμένοι και τρωτοί μέσα σε αυτή τη σχέση, έχοντας την αίσθηση ότι η μεταξύ τους συναισθηματική ασφάλεια έχει χαθεί. Περιγράφει ο ένας τον άλλον με έναν αρνητικό και υπερβολικό τρόπο, ενώ είναι έτοιμοι να επιτεθούν μεταξύ τους με έναν άνευ προηγουμένου αντιδραστικό θυμό. Είναι πράγματι πολύ δύσκολο να μοιραστούν στιγμές χαλάρωσης αυτοί οι άνθρωποι, να συνδεθούν μεταξύ τους και να ανοιχτούν ο ένας στον άλλον.

Και ας περάσουμε σε αυτό το σημείο σε έναν πιο επικίνδυνο διάλογο, την «πόλκα της διαμαρτυρίας». Πρόκειται για πιο ύπουλη κατάσταση κατά την οποία ο ένας σύντροφος είναι απαιτητικός και διαμαρτύρεται έντονα για αυτή την απομάκρυνση, ενώ ο άλλος σταδιακά αποσύρεται, διαμαρτυρόμενος με έναν σιωπηλό τρόπο για την έντονη κριτική που δέχεται από τον αγαπημένο του. Από τη μια λοιπόν ο ένας απαιτεί πολλά από τον άλλον και θεωρεί ότι δεν μπορεί να τα ικανοποιήσει, ενώ ο αποδέκτης όλων των προηγούμενων, αρχίζει να είναι φοβικός απέναντι σε οποιαδήποτε κίνηση και να ακινητοποιείται. Αρχίζει επομένως να κάνει όλο και λιγότερα και να αποσυνδέεται από τη σχέση του με έναν αδιαμφισβήτητα παθητικό τρόπο. Κάτι σαν ένα φαύλο κύκλο, ο οποίος ανοίγει και κλείνει, αρχίζοντας να «κλέβει» τη σχέση στο ζευγάρι. Δυστυχώς, πληθώρα μελετών των Gottman et al. (1992, 2002, 2003) προβλέπουν ότι τα περισσότερα ζευγάρια που μπαίνουν σε αυτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της πόλκας της διαμαρτυρίας, μάλλον δε θα γιορτάσουν την πέμπτη τους επέτειο!.

Τέλος, η Sue Johnson έχει βρει ότι υπάρχει και ένας τρίτος διάλογος, αυτός που ακούει στο όνομα «παγώνω και το βάζω στα πόδια». Είναι εκείνη η περίπτωση ζευγαριών που δε θα δεις καμία εχθρότητα μεταξύ τους, καμία ένταση, καμία προσπάθεια επίρριψης ευθυνών. Μια «παγωμένη» σιωπή απλώνεται γύρω από το ζευγάρι. Και για να το περιγράψουμε λίγο πιο γραφικά, αν φανταστούμε τη σχέση σαν ένα χορό, οι δύο σύντροφοι δε χορεύουν καν, αλλά στέκονται έξω από το χορό! Είναι μια κατάσταση στην οποία ο καθένας προσπαθεί να προστατεύσει τον εαυτό του, με μια συμπεριφορά που δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει ανάγκη από τίποτα, ότι δεν αισθάνεται τίποτα.

Εν τέλει, είμαστε όλοι ευάλωτοι στον έρωτα· ας το παραδεχτούμε. Ευαισθησία και έρωτας πάνε μαζί. Μάλιστα, είμαστε περισσότερο συναισθηματικά «γυμνοί» με αυτούς που αγαπάμε περισσότερο κι έτσι κάποιες φορές αναπόφευκτα και ασυνείδητα, αλληλο-πληγωνόμαστε με αδικαιολόγητα και απερίσκεπτα λόγια και συμπεριφορές. Άλλωστε, στιγμές διαμαρτυρίας υπάρχουν σε όλες τις συντροφικές σχέσεις, οποιασδήποτε μορφής, σε μια καινούρια σχέση, σε μια ελεύθερη σχέση, σε μια μακροχρόνια σχέση, σε μια συμβίωση, σε ένα γάμο. Όταν, όμως, ο βασικός δεσμός της σχέσης είναι ασφαλής, όλα αυτά μπορούν να ακυρωθούν ή ακόμη καλύτερα να πετάξουν την πολυπόθητη «σπίθα» για την ενίσχυση της σχέσης.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!