Γιατί είναι σημαντικό να διαβάζουμε παραμύθια στα παιδιά

«Μια φορά κι ένα καιρό..»

Στο άκουσμα της φράσης και μόνο το μυαλό μας κατεβάζει ρυθμούς. Το σώμα θέλει να βουλιάξει σε μια αναπαυτική πολυθρόνα και να σκεπαστεί με μια απαλή κουβέρτα. Η μνήμη μας ανατρέχει σε στιγμές της παιδικής μας ηλικίας. Τότε που ακούγαμε με προσοχή τα παραμύθια και τις ιστορίες που μας διάβαζαν αγαπημένες μας φωνές. Αυτή της μαμάς ή του μπαμπά. Αυτή του παππού ή της γιαγιάς.

Τα παραμύθια φτιάχτηκαν για να μας ταξιδεύουν. Είναι ίσως οι πιο όμορφες ιστορίες όλου του κόσμου. Δεν υπάρχει λαός, δεν υπάρχει λαϊκή παράδοση που να μην έχει τα δικά της αντιπροσωπευτικά παραμύθια. Από τις φυλές των Ινδιάνων και των Ίνκας μέχρι τους Εσκιμώους και τους Βίκινγκς. Από τη μακρινή Ινδία και την Κίνα μέχρι τις Σκανδιναβικές χώρες και την Ευρώπη. Τα παραμύθια είναι οι θησαυροί του κόσμου.

Η αξία των παραμυθιών στη ζωή είναι τεράστια. Όλα τα παιδιά πρέπει να μεγαλώνουν με παραμύθια. Μπορεί να ακουστεί υπερβολή, αλλά όσο σημαντικό είναι το γάλα ή ο ύπνος για ένα μικρό παιδί, άλλο τόσο σημαντική κι απαραίτητη είναι η ανάγνωση ενός παραμυθιού. Η συχνότητα με την οποία θα πρέπει να διαβάζουμε παραμύθια στα παιδιά δεν είναι κάτι που θα μπει σε καλούπια. Όσα περισσότερα, τόσο καλύτερα.

Πάμε να φτιάξουμε το ιδανικό σκηνικό; Η στιγμή που θα επιλέξουμε για ν’ αναγνώσουμε ένα παραμύθι είναι καθοριστική ως προς το αποτέλεσμα που θέλουμε να έχει η ιστορία που θα αφηγηθούμε. Μεγάλοι και μικροί, αναγνώστες κι ακροατές, πρέπει να είμαστε ήρεμοι και πρόθυμοι για να συμμετέχουμε ενεργά στη διαδικασία. Κάτι σαν μια συνεργασία που αφήνει μια γλυκιά γεύση είναι όλο αυτό.

Η επιλογή του σωστού παραμυθιού; Είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες. Σε αυτό το σημείο να προσθέσουμε ένα μικρό μυστικό. Αν η διάθεση του παιδιού είναι κάπως πεσμένη, επιλέγουμε να διαβάσουμε μια ιστορία που θα έχει κάποια περιπέτεια και ζωντάνια μέσα. Αν όμως η διάθεση έχει χτυπήσει κόκκινα από την ενέργεια και την υπερένταση, επιλέγουμε μια ιστοριούλα που θα κατευνάσει λίγο τους ρυθμούς, που θα γαληνέψει το ήδη ζωηρό παιδικό μυαλό. Κοινώς, το μυστικό είναι να ενεργούμε κατά τρόπο αντίστροφο ανάλογα με το mood της στιγμής.

Και με τη φαντασία τι γίνεται; H φαντασία μας να καλπάζει σαν άλογο κούρσας κατά τη διάρκεια της εξιστόρησης αλλά και μετά. Σκεφτείτε πόσο δημιουργικό είναι να κάνουμε μικρές παύσεις ρωτώντας τους μικρούς μας ακροατές «τι νομίζεις πως θα γίνει παρακάτω;». Βοηθάμε ενεργά στο να εκπαιδεύουμε τα παιδιά σε θέματα συναισθηματικής νοημοσύνης κι αντίληψης. Αντιλαμβάνονται το σωστό και το λάθος από πολύ μικρή ηλικία. Το δίκαιο και το άδικο. Τη χαρά και τη λύπη.

Μαθαίνουν πως η ζωή δεν είναι μόνο το «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Κι αν αυτό είθισται να είναι το κλείσιμο κάθε παραμυθιού, ένα παιδί μαθαίνει πως για να έχεις τελικά ένα ευτυχισμένο τέλος θα πρέπει να παλέψεις, να δώσεις τις μάχες σου στη ζωή. Όπως ο ιππότης ενάντια στον δράκο. Όπως η πριγκίπισσα ενάντια στην κακιά μάγισσα. Όπως ο νάνος ενάντια στον γίγαντα. Μαθήματα θάρρους για τη ζωή που βγαίνουν μέσα από τη μυθοπλασία.

Κι είναι αυτή η μυθοπλασία που θρέφει γενιές και γενιές. Κάθε παραμύθι είναι ένα σκαλοπάτι. Η παιδική ψυχή «οχυρώνεται». Το παιδικό μυαλό ωριμάζει και κατανοεί πολλά περισσότερα. Ένα μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε σε ένα παιδί, γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό μέσα από το παραμυθένιο στοιχείο. Είναι οι εικόνες που πλάθει το μυαλό. Είναι η φαντασία που μπαίνει σαν κύριο στοιχείο για να μεταφερθεί στο σκηνικό. Είναι η αντίληψη που λειτουργεί ως κριτής κι ενεργοποιεί με τη σειρά της τη λογική. Κι όλα μαζί, δίνουν ένα και μόνο αποτέλεσμα. Πλούσιος ψυχικός κόσμος.

Τα παραμύθια σώζουν. Σε δύσκολες συναισθηματικά καταστάσεις όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια σοβαρή ασθένεια ή ένας χωρισμός, το παραμύθι είναι η ίαση της παιδικής ψυχής που καταβάλει προσπάθεια ν’ αντιμετωπίσει το οτιδήποτε. Και μπορεί οι γονείς να είναι δυνατοί κι ικανοί, αλλά ας μην ξεχνάμε πως είναι απλώς άνθρωποι. Δεν έχουν πάντα τις κατάλληλες λέξεις και την απάντηση για όλα όσα μπορεί να μπλοκάρουν ένα παιδικό μυαλό. Με σύμμαχους όμως μια χελώνα, ένα δάσος, ένα γουρουνάκι ή ένα κοριτσάκι που έμαθε να ζεσταίνεται με τα σπίρτα της, γίνονται θαύματα.

Τα παιδικά δωμάτια έχουν πολλά περισσότερα παράθυρα απ’ όσα πραγματικά βλέπουμε. Κι αυτά είναι τα παραμύθια που περιμένουν στο ράφια μιας παιδικής βιβλιοθήκης ή στο πάτωμα ενός δωματίου. Γιατί, αυτό ακριβώς είναι ένα παραμύθι. Ένα παράθυρο στον κόσμο. Όσο πιο πολλά διαβάζεις, τόσο πιο πολλά παράθυρα ανοίγεις κάθε μέρα σ’ έναν κόσμο που ανακαλύπτεις μέρα με τη μέρα.

«Κι ήρθε η κοκκινοσκουφίτσα κι έπιασε από το χέρι τα τρία γουρουνάκια για να συναντήσουν τους επτά μικρούς νάνους στη μεγάλη γιορτή που γινόταν στο δάσος. Κι εκεί, όλα τα ζώα ήταν φίλοι. Σαν μια μεγάλη οικογένεια. Κι ο κακός ο λύκος, η κακιά βασίλισσα και η κακιά μάγισσα γίνανε καλοί από το ξόρκι αγάπης που τους δώσαμε.» Η σκέψη αυτή, αν και μοιάζει συγκεχυμένη για εμάς τους ενήλικες, είναι μια όμορφη σκηνή που θα μπορούσε να παίζει μέσα σ’ ένα παιδικό μυαλό που μεγαλώνει ακούγοντας κάθε βράδυ μια νέα ιστορία. Δεν είναι ουτοπία. Γιατί έτσι είναι η αγάπη. Ενώνει και γιατρεύει. Κι αυτό ας γίνει παράδειγμα σε όλους εμάς τους μεγάλους που τείνουμε να το ξεχνάμε.

«…Και ζήσανε αυτοί καλά…» κι όλοι εμείς, οι παραμυθάδες, μπορούμε και καλύτερα.

Αφιερωμένο στον γιο μου που μου έμαθε ν’ αγαπώ τις λέξεις και τη γραφή.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!