Ανεκπλήρωτοι ή αμοιβαίοι έρωτες, έρωτας με την πρώτη ματιά, ερωτική απογοήτευση, ερωτοφοβίες, δεσμοφοβίες και πάμπολλες ακόμη αναλύσεις, ορισμοί και κάθε είδους προσπάθειες να εξηγήσουμε τα περί του έρωτος. Ορμώμενοι από κάποιο βίωμα ή από απλή περιέργεια, είτε επιστρατεύουμε τη λογική μας ψαχουλεύοντας τις εμπειρίες μας, είτε αναζητούμε τα επιστημονικά δεδομένα, ώστε να καταλάβουμε πώς λειτουργεί ο έρωτας και να δώσουμε στον εαυτό μας τις απαντήσεις που χρειάζεται.
Η επικρατέστερη άποψη φαίνεται να είναι πως έγκειται στην τύχη το αν θα έρθει ο έρωτας στη ζωή κάποιου, δίνοντας όλη την ευθύνη σ’ αυτήν κι ενίοτε σιχτιρίζοντάς την που δεν είναι με το μέρος μας. Είναι, όμως, πραγματικά τόσο αυθαίρετος ο έρωτας ή μήπως είναι πιο απλά και διαχειρίσιμα τα πράγματα;
Το 1997, ο καθηγητής ψυχολογίας Arthur Aron, επιχείρησε να αποδείξει μέσα από ένα ψυχολογικό πείραμα ότι το να ερωτευτούν δύο άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι προϋποθέτει μια διαδικασία που διαρκεί λιγότερο από μία ώρα. Συνέταξε ένα ερωτηματολόγιο 3 σταδίων, με 36 ερωτήσεις, οι οποίες έχουν ως στόχο την σταδιακή παρουσίαση της προσωπικότητας και του συναισθηματικού προφίλ ενός ανθρώπου, με τελικό σκοπό την ανάπτυξη οικειότητας σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το κάθε σκέλος του ερωτηματολογίου περιλαμβάνει δώδεκα ερωτήσεις που κλιμακώνονται όλο και περισσότερο και γίνονται όλο και πιο προσωπικές.
Στο πρώτο μέρος, επικεντρωνόμαστε στις επιδιώξεις, τις φιλοδοξίες, τον προσωπικό τρόπο επιλογών κι αντίληψης του ωραίου και σ’ ένα σύντομο βιογραφικό όλης της ζωής μας. Στη δεύτερη δωδεκάδα, αρχίζουμε να μιλάμε για τη σχέση μας με τον χρόνο, τις αναμνήσεις μας και μοιραζόμαστε διάφορες πληροφορίες σχετικά με κάθε είδους διαπροσωπική σχέση, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην οικογένεια. Ενώ στο τελευταίο στάδιο, καλούμαστε να παρουσιάσουμε πιο χειροπιαστά τις αντιδράσεις μας σε δύσκολες καταστάσεις και να απαντήσουμε σε πιο στοχευμένες ερωτήσεις ως προς τις ψυχολογικές και συναισθηματικές μας εκφράσεις. Μετά την εξάντληση των ερωτήσεων, το μόνο που έχουν να κάνουν οι δύο συνομιλητές είναι να κοιταχτούν αμίλητοι στα μάτια για τέσσερα λεπτά.
Η πρώτη φορά που δοκιμάστηκε αυτό το πείραμα ήταν στο εργαστήριο του Arthur Aron μαζί με μερικούς συνεργάτες, καλώντας 52 εντελώς άγνωστους μεταξύ τους ανθρώπους, βέβαιους πως είναι δεκτικοί στο ενδεχόμενο ανάπτυξης μιας ρομαντικής σχέσης. Αυτοί οι 52 άνθρωποι χωρίστηκαν σε 26 ζευγάρια απ’ τον ερευνητή. Για τις ανάγκες του πειράματος, τα 13 ζευγάρια κλήθηκαν να ξεκινήσουν να συνομιλούν με όποιον τρόπο και για όποιο περιεχόμενο επιθυμούσαν, ενώ απ’ τα υπόλοιπα 13 ζητήθηκε να απαντήσουν με απόλυτη ειλικρίνεια στο ερωτηματολόγιο κι έπειτα να κοιταχτούν κατάματα για τέσσερα λεπτά, όπως προαναφέρθηκε. Στο τέλος, τα άτομα της δεύτερης κατηγορίας δήλωσαν πως αισθάνονταν πιο δεμένοι με τον παρτενέρ τους, ενώ ένα εκ των ζευγαριών παντρεύτηκε μέσα στο επόμενο εξάμηνο!
Η δεύτερη φορά που δοκιμάστηκε αυτή η ερωτική συνταγή ήταν λίγο πιο πρόσφατα, όταν η δημοσιογράφος του New York Times, Mandy Len Carton αποφάσισε να κάνει βιωματική έρευνα γι’ αυτό το πείραμα. Έχοντας έναν πρόσφατο επώδυνο χωρισμό, αποφάσισε να αφιερωθεί στην επιστήμη, καθώς δεν μπορούσε να ξεπεράσει την προηγούμενη σχέση της. Θεώρησε ότι αυτό το πείραμα ήταν ένας πιο ασφαλής κι ανώδυνος τρόπος να ερωτευτεί ξανά.
Αλλάζοντας λίγο τα δεδομένα, αφού δεν απευθύνθηκε σε κάποιον παντελώς άγνωστο, αλλά σ’ έναν γνωστό και συμφοιτητή της, κανόνισαν ένα ραντεβού σ’ ένα μπαρ και δοκίμασαν την ερωτική αυτή φόρμουλα. Παρότι ο χρόνος της διαδικασίας υπολογίζεται περίπου στα τρία τέταρτα, η ίδια κι ο παρτενέρ της αφιερώθηκαν στο ερωτηματολόγιο 2 ολόκληρες ώρες, ενώ για το επίμονο κοίταγμα στα μάτια βρέθηκαν σε μια γέφυρα, κάνοντας λίγο πιο ρομαντική την ατμόσφαιρα. Στη δική τους περίπτωση, το πείραμα ήταν απόλυτα επιτυχές, αφού εν τέλει ερωτεύτηκαν, αν κι η δημοσιογράφος επεσήμανε πως δε θα έδινε όλα τα εύσημα σ’ αυτό το πείραμα.
Επιπλέον, η Carton ανέφερε πως οι ερωτήσεις είναι τόσο επιμελώς δομημένες που εκμυστηρεύεσαι με μεγάλη ευκολία στο συνομιλητή σου προσωπικά δεδομένα που θα μπορούσες να συζητήσεις μετά από μήνες σε μια σχέση. Απ’ τις ερωτήσεις αυτές ξεχώρισε την 28η, η οποία ζητάει απ’ τον καθένα να πει τρία καλά στοιχεία που βλέπει στον συνομιλητή του, χωρίς ντροπές ή δεύτερες σκέψεις. Οι απαντήσεις τους σ’ αυτήν την ερώτηση θεώρησε πως τους έφερε πιο κοντά. Όσο για το τετράλεπτο βλέμμα μεταξύ τους, εξομολογήθηκε πως ήταν αμήχανο στην αρχή και τους ξέφευγαν γέλια, αλλά μέχρι να τελειώσει ο χρόνος είχαν αφιερωθεί απόλυτα σε αυτό, χωρίς περισπασμούς. Αυτή η διαδικασία ένιωσε πως δημιούργησε την οικειότητα μεταξύ τους.
Μία ακόμη ομάδα ερευνητών ψυχολογίας, ονομαζόμενη SoulPanCake, αποφάσισε να διεξάγει μια έρευνα μόνο στο δεύτερο σκέλος του πειράματος. Το 2015, λοιπόν, συγκέντρωσαν μερικούς εθελοντές, εκ των οποίων δύο ήταν άγνωστοι, δύο βρίσκονταν στο τέταρτο ραντεβού τους, δύο βρίσκονταν σε σχέση ένα χρόνο, δύο βρίσκονταν στο 2ο έτος γάμου κι οι τελευταίο ήταν στο 55ο έτος γάμου. Όλα τα ζευγάρια είχαν μια περίεργη αίσθηση στα πρώτα δευτερόλεπτα, κάτι που άλλαξε στη συνέχεια, όπως συνέβη και στις παραπάνω περιπτώσεις. Για την πρώτη δυάδα ήταν μια πρωτόγνωρη κι ενδιαφέρουσα εμπειρία, που δεν γνωρίζουμε αν εξελίχθηκε σε κάτι περισσότερο. Απ’ τα υπόλοιπα ζευγάρια, πολλοί δήλωσαν πως δεν το είχαν κάνει ποτέ πρωτύτερα, αποτέλεσε μια πολύ απολαυστική διαδικασία που θα επαναλάβουν, καθώς αισθάνθηκαν πως ήρθαν πιο κοντά με τον άνθρωπό τους.
Η τελευταία φορά διεξαγωγής του πειράματος που είναι γνωστή έως τώρα, τοποθετείται στο 2016 και μάλιστα στην Ελλάδα. Συμμετέχοντες ήταν η Μαρία κι ο Γιάννης, οι οποίοι βρέθηκαν μ’ ένα συνεργείο σ’ ενός είδους καφέ-μπαρ-βιβλιοθήκη. Πολύ λίγα και μικρά αποσπάσματα του πειράματος έχουν δοθεί στο κοινό, καθώς η Μαρία ήταν πιο δεκτική κι εύκολη στην έκθεση, λόγω της φύσεως του επαγγέλματός της, σε αντίθεση με τον Γιάννη που υπήρξε πιο μαζεμένος κι επιφυλακτικός. Οι δύο συμβαλλόμενοι, με τη συνοδεία ενός ποτού, ακολούθησαν ακριβώς τη διαδικασία που υπέδειξε ο Arthur Aron και πράγματι αναπτύχθηκε μεταξύ τους οικειότητα κι ερωτική έλξη. Δε γνωστοποιήθηκε αν υπήρξε τελικά κάποια περαιτέρω σύνδεση μεταξύ τους.
Όλες αυτές οι πληροφορίες που λάβαμε εύλογα μας γεννούν πολλά ερωτήματα σχετικά με το πώς ερωτεύεται κάποιος τελικά. Το πείραμα αυτό έρχεται σε κόντρα με όλες τις κλισέ εκφράσεις για το πόσο μοιραίο είναι να ερωτευτεί κανείς. Το αν τελικά είναι αυτό που θα εξασφαλίσει τον έρωτα στη ζωή μας, δεν μπορεί να απαντηθεί με απόλυτη βεβαιότητα. Ωστόσο, το πιο σίγουρο είναι πως αν είμαστε δεκτικοί, με τα βήματα που όρισε ο Arthur Aron ‒τα οποία βρίσκουμε πανεύκολα με μια διαδικτυακή αναζήτηση‒, μπορούμε να αποκτήσουμε οικειότητα κι εμπιστοσύνη με όποιον άνθρωπο επιθυμούμε‧ αρκεί να το επιθυμεί κι εκείνος επίσης. Αυτά είναι τα απαραίτητα συστατικά μιας όμορφης ερωτικής σχέσης. Οπότε, λοιπόν, είναι τόσο τυχαίο να βιώσουμε κάτι τέτοιο; Απ’ ό,τι φαίνεται, δεν είναι.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ελένη Βαλαβάνη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
