Οι γονείς νιώθουν να έχουν ένστικτο σε ό,τι αφορά τα παιδιά τους και με κάποιο μαγικό τρόπο είναι σαν να ξέρουν τη σωστή απόφαση για αυτά πριν απ’ αυτά. Όμως, κατά κάποιο περίεργο τρόπο η «σωστή απόφαση» των γονέων τείνει να είναι σχεδόν πάντα αυτή με το λιγότερο ρίσκο, μιας και στους γονείς κυριαρχεί η ανάγκη να παρέχουν ασφάλεια στα παιδιά τους. Έτσι, όταν αποδειχτεί πως έκαναν λάθος ή είχαν άδικο, ρίχνουν την ευθύνη στο ότι «θέλουν το καλό του παιδιού» αντί να το παραδεχτούν και να ζητήσουν συγνώμη.
Μικροί αν σπάγαμε το βάζο της μαμάς, έπρεπε να ζητήσουμε συγνώμη. Αν όμως έκανε θρύψαλα την αγαπημένη μας κούπα η μητέρα, θα μας έλεγε «μη στενοχωριέσαι, θα σου πάρω καινούρια. Καλύτερη». Γιατί το δικό της «καταλάθος», είναι ανθρώπινο, ενώ το δικό μας παιδαριώδες. Η ίδια έπλενε την κούπα -και άρα δούλευε για χατίρι μας, ενώ εμείς απλώς παίζαμε.
Δεν ξέρω αν με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν οι γονείς να κρατήσουν το πάνω χέρι στη σχέση με τα παιδιά τους, ώστε να βγαίνει πάντα το πόρισμα πως έχουν δίκιο -και άρα πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες τους- ή αν προσπαθούν να διατηρήσουν την οφθαλμαπάτη πως ένας ενήλικας, το πρώτο μας πρότυπο, δεν κάνει λάθη, μεγαλώνοντας έτσι παιδιά που αναρωτιούνται τι πάει στραβά στις ζωές τους και συντηρώντας ένα στερεότυπο που θέλει τη συμβουλή του γονέα να μη φιλτράρεται στο μυαλό ενός παιδιού αλλά να υιοθετείται ανεξαρτήτως κόστους.
Ακόμη και αν αντιληφθούν οι γονείς πως δεν εκτίμησαν καλά κάποια κατάσταση, συνήθως θα παίξουν το χαρτί «εγώ ήθελα το καλύτερο για σένα» αντί να παραδεχτούν ανοιχτά πως είχαν άδικο. Όμως, μια τόσο σημαντική λέξη, όπως το «συγνώμη», δε θα γεμίσει μόνο με ικανοποίηση και περηφάνεια το παιδί, αλλά θα τονώσει την αυτοπεποίθησή του και θα του προσφέρει ένα αίσθημα απόδοσης δικαιοσύνης. Θα το βοηθήσει να νιώσει πως επιτέλους μπορεί να πάρει μια απόφαση μόνο του.
Αν το παιδί έβλεπε πως ακόμη και ο γονιός κάνει λάθη, θα ένιωθε πως τα λάθη είναι απόλυτα φυσιολογικά. Γιατί όταν κάνεις λάθος, μαθαίνεις να αντιμετωπίζεις τις συνέπειες. Μαθαίνεις πώς να αποφεύγεις το ίδιο λάθος αντί να το επαναλαμβάνεις. Είσαι σε θέση να μοιράζεσαι πιο πολλές πληροφορίες και να μην αγχώνεσαι να ζητήσεις τη γνώμη της οικογένειάς σου, ακόμη κι όταν ξέρεις πως σε κάποια πράγματα οι δικοί σου μπορεί να μη συμφωνήσουν. Μα κυρίως μαθαίνεις να ζητάς συγνώμη όταν εσύ ο ίδιος κάνεις λάθος. Όχι μόνο από τους γονείς σου, αλλά και από όλους τους άλλους και από τον ίδιο σου τον εαυτό.
Ίσως οι γονείς γι’ αυτό να φοβούνται τόσο τη συγνώμη προς τα παιδιά τους. Γιατί όταν κάνουν ένα λάθος που αφορά το σπλάχνο τους, δε συγχωρούν τον εαυτό τους. Και ζητώντας συγνώμη πρέπει να παραδεχτούν πως δεν είναι οι τέλειοι γονείς. Μια ειλικρινής συζήτηση όμως θα προσφέρει πολλά στο παιδί, σε όποια ηλικία και αν είναι. Γιατί όσο αντιμετωπίζουν οι γονείς τα παιδιά τους σαν μικρά, άλλο τόσο θα βλέπουν και τα παιδιά τους γονείς σαν άτρωτα πρότυπα. Είναι σημαντικό να δουν τα παιδιά την ανθρώπινη κι ευαίσθητη πλευρά των προτύπων τους, ώστε να μη φοβούνται να κάνουν λάθη. Εξάλλου, ποιος δε θέλει το καλύτερο για το παιδί του;
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.