Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ένα πολύ παράξενο φαινόμενο στην ιστορία των αιώνων. Όσο κι αν προχώρησε η επιστήμη -τι προχώρησε δηλαδή γιγάντια άλματα έκανε- όσο κι αν αναπτύχθηκε ο πολιτισμός, κανένα εγχειρίδιο χρήσης, ή μάλλον καλύτερα ορθής χρήσης, δε βρέθηκε. Για ν’ ακριβολογούμε, κανένα πραγματικά φερέγγυο που να μας εγγυάται 100%, ότι αν ακολουθήσουμε λέξη-λέξη και βήμα-βήμα αυτά που περιγράφει θα δημιουργήσουμε την πιο κατάλληλη, ευτυχή και πετυχημένη ανθρώπινη σχέση. Είτε πρόκειται για μια σχέση φιλική είτε για μια ερωτική είτε για μια οικογενειακή κι ούτω καθεξής, αυτή καθαυτή η σχέση θα παραμείνει πολύπλοκη όσο ένας λαβύρινθος, ακόμη κι αν φαίνεται απλή, όσο ένα μικρό κι ευκολοδιάβατο μονοπάτι.
Ο άνθρωπος μπορεί στον 21ο αιώνα έχει καταφέρει να διευκολύνει κατά μεγάλο ποσοστό την καθημερινότητά του, να έχει πλέον ανέσεις που παλαιότερα θα έμοιαζαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως δεν έχει καταφέρει ν’ αποκρυπτογραφήσει ακόμη τον πιο ύπουλο γρίφο: Γιατί πονάμε τόσο πολύ όταν κάποιος μας φέρεται άδικα- μας προδίδει; Ποια είναι η αιτία δηλαδή που κρύβεται πίσω από τον δικό μας πόνο; Γιατί αντί να πονάμε, να στεναχωριόμαστε και να περνάμε ώρες ατελείωτες κλαίγοντας, δεν προσπερνάμε κάνοντας στην άκρη οτιδήποτε μας έκανε, εσωτερικεύοντας μια συμπεριφορά που δεν είναι ευθύνη μας;
1. Πονάμε γιατί είχαμε επενδύσει
Είχαμε επενδύσει στον άνθρωπο και θεωρήσαμε πως δε θα εκμεταλλευθεί την εμπιστοσύνη μας. Είχαμε πιστέψει σθεναρά, μέχρι το σημείο να εθελοτυφλούμε, πως ακόμα κι αν λήξει η οποιαδήποτε σχέση, θα τελειώσει απλώς επειδή θα έκανε τον κύκλο της κι όχι επειδή δε μας φέρθηκαν σωστά. Αυτή μας, λοιπόν, η επένδυση, μας γύρισε σφαλιάρα στα μούτρα. Και ναι, σε πονάει διπλά και τριπλά να μη βγει τελικά αυτό που πίστευες ότι θα βγει σε κάτι, αυτό στο οποίο αφιέρωσες χρόνο, έδωσες χώρο από τη ζωή και την καθημερινότητά σου, αυτό στο οποίο αφέθηκες.
2. Πονάμε γιατί τα βάζουμε με την κρίση μας
Δεν μπορείς στην αρχή να νευριάσεις. Στεναχωριέσαι στιγμιαία για το άλλο μέρος της σχέσης, το οποίο δεν μπόρεσε να είναι φερέγγυο κι ειλικρινές απέναντί σου. Μετά στεναχωριέσαι για τον ίδιο σου τον εαυτό, που δεν έδωσες χώρο, χρόνο κι αξία σε άλλα πράγματα που θα μπορούσαν να σε έχουν βοηθήσει και να σε έχουν προάγει ως άνθρωπο.
3. Πονάμε γιατί η στεναχώρια είναι μέρος όλου αυτού του ταξιδιού που ονομάζεται ανάρρωση
Δε χρειάζεται μόνο να είσαι άρρωστος με πυρετό και γρίπη, προκειμένου ο οργανισμός σου κι η ψυχή σου να χρειαστούν ανάρρωση. Για ν’ αναρρώσεις από όλη αυτή τη φούσκα που ξαφνικά έσκασε, είναι οριακά αναγκαίο να κλάψεις και να πονέσεις. Μόνο έτσι θα φύγει από μέσα σου. Είναι σαν έναν υψηλό πυρετό που «βαράει» ο οργανισμός μας προκειμένου να έρθει το ανοσοποιητικό στα ίσια του. Μπορεί αυτός ο πόνος να συμβαίνει άθελά μας και να θέλουμε να το παίξουμε σκληροί και δυνατοί, όμως ο ίδιος οργανισμός μάς φωνάζει και λέει, με τον τρόπο του, ότι θέλει να ξεσπάσει.
3. Πονάμε γιατί κάθε απώλεια είναι ένας μικρός θάνατος
Καθετί, που κάποτε ήτανε συνήθεια και ξαφνικά κόβεται μαχαίρι, μας φαίνεται παράξενο και πρωτόγνωρο. Πρέπει ξαφνικά να μπεις σε μια διαδικασία να ξανά βρεις τους ρυθμούς σου, να ξαναβρείς τον εαυτό σου, να μάθεις να μη ζεις σ’ αυτό το πρόγραμμα μ’ αυτήν την καθημερινότητα. Στην αρχή δεν μπορείς να νευριάσεις, επειδή κάποιος απλώς δεν είναι εδώ. Πονάς και στεναχωριέσαι γιατί απεξαρτάσαι από μια συνήθεια που θεώρησες πως δε θα χρειαστεί να κόψεις.
Έτσι είναι όμως η ζωή κι εμείς πρέπει ν’ αγκαλιάζουμε τον εαυτό μας γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτά που έχει. Να του μαθαίνουμε να προχωρά. Κι αν κάποιος σε αδίκησες και πόνεσες, δε σημαίνει πως οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω μας δεν αξίζουν δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες και παράλληλα ισχύει το ίδιο ακριβώς πράγμα από την αντίστροφη, δε σημαίνει πως οι ευκαιρίες που δίνουμε σε ανθρώπους είναι ανεξάντλητες ή πρέπει να είναι ανεξάντλητες. Μπορεί κάποιοι ν’ αξίζουν 1 εκατομμύριο ευκαιρίες κι άλλοι να μην άξιζαν ούτε την πρώτη που τους έδωσες. Αυτό όμως δε μας τα μαθαίνουν σε κάποιο σχολείο- αν και πολύ θα βόλευε.
Οι ανθρώπινες, λοιπόν, σχέσεις είναι τόσο περίεργες όσο και μαγικές και δεν υπάρχουνε κανόνες, «πρέπει» και «μη» τα οποία είναι δυνατό ν’ ακολουθούνται. Υπάρχουν μόνο καρδιές που χτυπάνε και χαμόγελα που υπάρχουν και μας θυμίζουν κάθε μέρα πόσο τυχεροί είμαστε για όσους έχουμε, που θέλησαν να είναι δίπλα μας.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου