Η περίεργη ψυχοθεραπεία που κάνεις μέσα από το gaming

Όσο χρόνων κι αν είσαι, σίγουρα κάποια στιγμή στη ζωή σου έπεσε στα χέρια σου το χειριστήριο μιας κονσόλας videogame. Κάποιοι το άφησαν κάτω και δεν ασχολήθηκαν ξανά, αλλά υπήρξαν κι αυτοί οι εκλεκτοί που το έκαναν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Έχουμε ακούσει άπειρες φορές για τ’ αρνητικά του videogaming, είτε από τους γονείς, αδέρφια, περίγυρο, είτε επιστημονικά από ψυχολόγους, δασκάλους και γιατρούς. Γιατί κανείς όμως δε μας ενημερώνει για τη θετική επίδρασή τους στο μυαλό των ενηλίκων;

Κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή, αξίζει να πούμε ότι τα videogames με τη μορφή που έχουν σήμερα, περίπου, εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στα μέσα του 20ού αιώνα. Αρχικά, είχαν τη μορφή εκπαιδευτικών ή ερευνητικών προγραμμάτων, στη συνέχεια όμως με την έκρηξη της τεχνολογίας εξελίχθηκαν με γρήγορους ρυθμούς στη σημερινή μορφή τους. Δεν είναι τυχαίο που σε κάθε σπίτι υπάρχει μια συσκευή, είτε υπολογιστής είτε κονσόλα, που κάποιος μπορεί να παίξει ένα τέτοιο είδους παιχνίδι.

Τα βιντεοπαιχνίδια χωρίζονται αναλόγως του είδους, του ηλικιακού κοινού στο οποίο απευθύνονται και την απλότητα ή την πολυπλοκότητά τους. Τα γνωστότερα και πιο ευρέως διαδεδομένα είδη είναι τα παιχνίδια δράσης, περιπέτειας, αθλημάτων, ρόλων, στρατηγικής, τρόμου, πλατφόρμας και shoot’em up, ενώ ακολουθούν τα παιχνίδια εξομοίωσης, επιβίωσης, γρίφων και παζλ. Ο παίκτης μπορεί να κάνει χρήση πολλών περιφερειακών, όπως μιας συσκευής εικονικής πραγματικότητας, προσομοιωτές, ακόμα κι οχημάτων. Η επιλογή από τον παίκτη είναι καθαρά υποκειμενική, καθένας διαλέγει ανάλογα μ’ αυτό που τον κρατάει περισσότερο σε εγρήγορση και σύμφωνα πάντα με τα ενδιαφέροντά του και την τσέπη του.  

Στους ενήλικες τα πράγματα, όσον αφορά το gaming, είναι λίγο διαφορετικά απ’ ότι στα παιδιά. Ίσως επειδή ο ενήλικας έχει την επιλογή ξεκάθαρα στα χέρια του με το είδος και το παιχνίδι που θ’ ασχοληθεί αλλά και την ωριμότητα (στις περισσότερες περιπτώσεις) να σταματήσει όταν αυτό γίνει εθιστικό. Αν μείνουμε στο δόγμα ότι η ζωή μας πλέον έχει γίνει πολύ απαιτητική, όλα αλλάζουν και κινούνται με ταχύτατους ρυθμούς και πολλές φορές βιώνουμε αυτές τις αλλαγές χωρίς ανάσα, υπάρχουν πολλοί τρόποι να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα και ναι, ένας απ’ αυτούς είναι τα βιντεοπαιχνίδια. 

Υποτιμημένα κι υποβιβασμένα, από μια κουλτούρα που φοβάται την τεχνολογία, από ανθρώπους (όπως οι γονείς μας ας πούμε) που φοβούνται ακόμα να χρησιμοποιήσουν ανέπαφα μια κάρτα για μια αγορά ή να μπουν στο διαδίκτυο, τα βιντεοπαιχνίδια προσπαθούν να βρουν τη θέση τους στις ζωές μας. Όλοι αναφερόμαστε στο κακό που μπορεί να επιφέρει η ενασχόληση μ’ αυτά, αλλά υπάρχουν κι αναρίθμητα καλά. Για έναν άνθρωπο -ας πούμε- καθηλωμένο σ’ ένα κρεβάτι, για τον οποιοδήποτε λόγο, ένα τέτοιου είδους παιχνίδι μπορεί να είναι το παράθυρό του στον κόσμο. Ίσως αυτή είναι μια ακραία περίπτωση, όμως ας αναλογιστούμε πόσες φορές έχουμε παίξει κάποιο παιχνίδι στο κινητό μόνο και μόνο για να ξεφύγουμε από μια κουραστική, ανιαρή ή δύσκολη περίσταση.

Τα βιντεοπαιχνίδια, επίσης, μπορούν κάλλιστα να κρατάνε το μυαλό μας σε εγρήγορση. Μας μαθαίνουν να σκεφτόμαστε πιο διεξοδικά, να ερευνούμε το περιβάλλον μας και τις διάφορες μεταβλητές περισσότερο πριν καταλήξουμε σε μια απόφαση. Πολλές φορές η δομή του παιχνιδιού μας διδάσκει να μην ενθουσιαζόμαστε/εντυπωσιαζόμαστε από κάτι που φαίνεται πολύ ωραίο και δελεαστικό αλλά να το ελέγχουμε καλύτερα πριν το αποκτήσουμε ή το εμπιστευτούμε. Κάποιες φορές θα λειτουργήσει σαν ψυχοθεραπεία, αφού συγκεντρώνοντας την προσοχή και τη σκέψη στην ιστορία και την εξέλιξη του παιχνιδιού, παύεις να σκέφτεσαι ό,τι σε βαραίνει και σε κρατάει πίσω. Κάτι ανάλογο κάνει το διάβασμα ενός βιβλίου, η παρακολούθηση μιας ταινίας, η ζωγραφική και πολλές άλλες ασχολίες, που είναι λιγότερο ενοχοποιημένες από τα videogames.

Είναι γεγονός πως ό,τι δε γνωρίζουμε καλά, το φοβόμαστε και το προσεγγίζουμε διστακτικά, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις θεωρούμε ότι πρέπει να προστατέψουμε και τους άλλους από κάθε τι καινούριο. Όμως, ας δώσουμε μια ευκαιρία στην τεχνολογία να είναι σύμμαχος αντί για εχθρός και σε κάποιες φάσεις, να μας βοηθήσει κιόλας. Για εμάς που ποτέ δεν τα βγάλαμε από τη ζωή μας, τα βιντεοπαιχνίδια θα είναι πάντα μια μεγάλη αγάπη. Γι’ αυτούς που είναι διστακτικοί ή δεν έχουν ασχοληθεί, ίσως να χρειαστεί μια δοκιμή για να μπουν σ’ έναν καινούριο κόσμο, γεμάτο φαντασία.