Όταν πέφτει στην κουβέντα το θέμα της τρίτης ηλικίας, δεν ξέρω αν μπορώ να κρύψω τον θυμό, την οργή και την απογοήτευσή μου στην ανθρωπότητα. Ακούμε και διαβάζουμε πολύ συχνά για περιστατικά με παππούδες και γιαγιάδες σε κατάσταση παραμέλησης, ενώ έχουν αυξημένες ανάγκες σε φροντίδα. Θέλω να αναρωτηθούμε όλοι αν στο καλό έχει μείνει λίγη τσίπα μέσα μας, λίγο φιλότιμο, πού πήγε η ανθρωπιά μας, η ενσυναίσθησή μας, η καλοσύνη μας και πού μπορούμε να τα βρούμε όλα αυτά τέλος πάντων για να καταλάβουμε ότι αν όλα πάνε καλά «εκεί που ήσουν ήμουνα κι εδώ που είμαι θα’ ρθεις».
Πότε θα καταλάβει ο άνθρωπος πως -αν φυσικά είμαστε καλά- στα γεράματα θα φτάσουμε όλοι; Πότε θα μπούμε επιτέλους στη θέση αυτών των ανθρώπων που μετά από τόσα χρόνια αυτοεξυπηρέτησης, βρίσκονται στη δυσκολότερη φάση που μπορεί να βρεθεί κανείς, να μην μπορούν να φροντίσουν ούτε τον ίδιο τους τον εαυτό. Τι πρέπει να γίνει για να δείξουμε την αγάπη μας προς τον συνάνθρωπο, να τον συντρέξουμε, ένα περισσότερο όταν είναι μάνα μας, πατέρας, συγγενής, φίλος, γείτονας;
Και τέλος πάντων πότε θα αλλάξουμε νοοτροπία, να γίνουμε άνθρωποι με ευαισθησίες, να δώσουμε από καρδιάς το χέρι σε αυτούς που τόσο μας έχουν ανάγκη, όπως μας έχει ανάγκη ένα μωρό; Και το μωρό δεν μπορεί να σκεφτεί όπως ένας ενήλικας, το φροντίζουν χωρίς να αντιλαμβάνεται τον κόπο, τον χρόνο, την αφοσίωση των δικών του. Φανταστείτε, λοιπόν, οι άνθρωποι στην τρίτη ηλικία, ειδικά στην περίπτωση που τα ‘χουν ακόμα τετρακόσια, πώς αντιλαμβάνονται τα πράγματα και πώς νιώθουν. Μπορεί να αισθάνονται ότι γίνονται βάρος στους άλλους, ότι αποτελούν «πρόβλημα» στην ίδια τους την οικογένεια, ότι καταλήγουν μπελάς. Και σκεφτείτε πόσα ακόμα δυσάρεστα συναισθήματα μπορεί να βιώνουν που να μη θέλουν ξεστομίσουν για να μη στεναχωρήσουν τα παιδιά τους και τους δικούς τους, για να μη δείξουν αχάριστοι και πως δεν εκτιμούν αυτά που τους προσφέρουν.
Κι αν πάλι δεν υπάρχει δυνατότητα από την οικογένεια, υπάρχουν και δομές φροντίδας ηλικιωμένων, αν και δυστυχώς αρκετές φορές κι εκεί δε δέχονται τη φροντίδα και τον σεβασμό που αξίζουν. Δεν μπορούμε σαν κοινωνία να αλλάξουμε νοοτροπία; Να γίνουμε πιο ζεστοί και πιο ευαίσθητοι σε τόσο σημαντικά θέματα; Να μην αφήνουμε αυτούς τους ανθρώπους να παρακαλούν να φύγουν μία ώρα νωρίτερα προκειμένου να μη ζουν στη δυστυχία, στην αποξένωση, στο περιθώριο, γιατί τόλμησαν να γεράσουν με τα χρόνια, να ακολουθήσουν δηλαδή τη φυσική πορεία της ζωής;
Θα ήθελα πολύ καθένας ξεχωριστά να αναρωτηθεί πώς θα ήθελε να του φέρονται στα γεράματά του. Ίσως όταν βάλουμε -ανεξαιρέτως- τον εαυτό μας στη θέση τους και φανταστούμε εμάς σε μια περίοδο μεγαλύτερης μοναξιάς συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, να παρακαλούμε για προσοχή, φροντίδα και αγάπη, να καταλάβουμε. Ίσως αν φανταστούμε πώς είναι να μην μπορείς να πας ούτε τουαλέτα μόνος, να μην μπορείς να μαγειρέψεις ή να φας, να αλλάξουμε ως κοινωνία.
Αγαπήστε και αγκαλιάστε επιτέλους την τρίτη ηλικία, όπως θα κάνατε με ένα βρέφος. Είναι σχεδόν το ίδιο, με μια μεγάλη διαφορά. Ότι αυτοί οι άνθρωποι έκαναν ήδη έναν κύκλο ζωής, πρόσφεραν με κόπο ετών στην κοινωνία, στις οικογένειες, στους φίλους τους, και δικαιούνται τουλάχιστον τον σεβασμό μας και τη φροντίδα μας. Είναι ντροπή να μην μπορεί καθένας μας να το αντιληφθεί και να διαδραματίζονται απάνθρωπα σκηνικά που και η ίδια η ντροπή ντρέπεται και μόνο στην εικόνα τους.
Δώστε αγάπη, δώστε αγκαλιά, δώστε ένα ζεστό χέρι βοηθείας, δώστε επιτέλους στους ηλικιωμένους τον σεβασμό που τους αξίζει. Κανείς ξανά να μη βιώσει και να μη νιώσει την απελπισία, την ντροπή, την απόγνωση, που ζουν μέχρι και σήμερα πολλοί συνάνθρωποί μας. Και δεν είναι μακριά, είναι πρόσωπα της διπλανής πόρτας. Είναι μανάδες, πατεράδες, αδέρφια, φίλοι, άνθρωποι. Άνθρωποι που δικαιούνται σεβασμό και εκτίμηση. Δεν έχουμε το δικαίωμα σαν κοινωνία να φερόμαστε τόσο σκληρά και απάνθρωπα, με τόση αδιαφορία σε τέτοιου είδους ζητήματα.
Μη γυρνάτε το κεφάλι προς την έξοδο όταν πάτε την επόμενη φορά να επισκεφθείτε τον παππού και τη γιαγιά σας. Γυρίστε το προς εκείνους. Σκύψτε, μιλήστε τους, αγκαλιάστε τους, δώστε τους ένα χάδι στο κεφάλι, στο χέρι, ένα ποτήρι νερό. Ρωτήστε τους πώς νιώθουν σήμερα, κάντε τους ένα κομπλιμέντο, ζητήστε τους να σας πουν μια ιστορία και θα δείτε με πόση χαρά και σοφία θα ανταποκριθούν και θα σας απαντήσουν. Μια σοφία που για να την αποκτήσουν πέρασαν από χιλιάδες κύματα. Έζησαν τη ζωή με το κουτάλι, με κακουχίες και χαρές, με πένθη, δυσκολίες επιβίωσης, αποτυχίες και επιτυχίες, έρωτες, αγάπες, αποχωρισμούς. Ας γίνουμε άνθρωποι επιτέλους και ας καταλάβουμε πως αυτό που δε ζεις εσύ σήμερα και το ζει κάποιος άλλος, μπορεί να το συναντήσεις παρακάτω.
Αν θέλεις να λέγεσαι «άνθρωπος», να ζεις και να λειτουργείς με καρδιά και ψυχή!
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.