Ο άνθρωπος εμπιστεύεται την επιστήμη για να του προσφέρει υγεία και ποιότητα ζωής. Κάθε προσπάθεια για ένα καλύτερο αύριο βασίζεται, κυρίως, στην επιστήμη. Τι γίνεται, όμως, όταν αυτή εφαρμόζεται με λανθασμένο τρόπο στους ανθρώπους; Κι ακόμα περισσότερο, όταν καταλήγει να εφαρμόζεται εις βάρος της ζωής τους; Από ποιον πρέπει ν’ αναζητηθούν οι ευθύνες όταν η επιστήμη γίνεται η αιτία για ένα δράμα;
Στις 22 Αυγούστου του 1965, οι νεαροί Ron και Janet Reimer στην επαρχία Μανιτόμπα του Καναδά υποδέχθηκαν πανευτυχείς τα δύο δίδυμα αγοράκια τους, τον Bruce και τον Brain. Μόλις 6 μήνες αργότερα, όμως, διαπιστώθηκε ότι τα αγοράκια άρχισαν ν’ αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με το ουροποιητικό τους σύστημα. Μετά από εξετάσεις, διαπιστώθηκε ότι και τα δύο είχαν φίμωση στο μόριό τους, κάτι που θα διορθωνόταν, σύμφωνα με τους γιατρούς, με την υποβολή τους σε περιτομή. Μια γνωστή επέμβαση ρουτίνας, όμως, έμελλε ν’ αποτελέσει την έναρξη ενός εφιάλτη για τον ένα γιο, τον Bruce, του οποίου το μόριο κάηκε ανεπανόρθωτα κατά τη διάρκεια του καυτηριασμού. Έκτοτε, ξεκίνησε μια ιστορία φριχτή, παρόμοια της οποίας σίγουρα λίγοι έχουν ακούσει.
Οι γονείς των παιδιών, άρχισαν ν’ αναζητούν ιατρική λύση σε διάφορες κλινικές στις Η.Π.Α. για να διορθώσουν το σοβαρό πρόβλημα του Bruce και η (κακή) μοίρα τους οδήγησε στο κατώφλι του John Money, φημισμένου ψυχολόγου την περίοδο εκείνη, με ειδίκευση στη μελέτη της ταυτότητας φύλου. Ο Money, ορμώμενος από τη δίψα του γι’ αναγνώριση, βρήκε την κατάλληλη ευκαιρία για να πειραματιστεί επάνω στον Bruce και ν’ αποδείξει τη θεωρία του ότι το φύλο δεν είναι κάτι που προσδιορίζεται βιολογικά, αλλά είναι αποτέλεσμα κοινωνικών επιρροών κι άρα κατασκευάζεται. Έπεισε τους απελπισμένους γονείς ότι, λόγω έλλειψης τεχνολογικών μέσων η ανακατασκευή του μορίου του μωρού ήταν αδύνατη κι άρα η μόνη λύση ήταν να το μεγαλώσουν ως κορίτσι, υποβάλλοντάς το σε επέμβαση προκειμένου το παιδί ν’ αποκτήσει τεχνητό αιδοίο.
Η επέμβαση έγινε γύρω στα δύο έτη του Bruce, το παιδί μετονομάστηκε σε Brenda κι οι γονείς του άρχισαν να το μεγαλώνουν ως κορίτσι, ενώ το υπέβαλλαν και σε ορμονοθεραπείες, ώστε το σώμα του να αποκτήσει θηλυκά χαρακτηριστικά. H εμπλοκή του Money δε σταμάτησε εκεί, αλλά συνέχισε να βλέπει και να μελετά κάθε χρόνο και τα δύο παιδιά, ώστε να αντλεί στοιχεία για την υποστήριξη της θεωρίας του. Σύμφωνα με αυτόν, η μετάβαση στον Bruce είχε ολοκληρωθεί με επιτυχία και δημοσίευσε τη μελέτη του «Sexual Signatures» όπου ανέφερε πληροφορίες για το επιτυχημένο –υποτίθεται- πείραμά του. Η αλήθεια, όμως, απείχε μακράν.
Η μητέρα των παιδιών παρατηρούσε τη δυσφορία της Brenda να προσαρμοστεί στη γυναικεία φύση, ενώ στο σχολείο δεχόταν bulling επειδή είχε αρρενωπά χαρακτηριστικά. Τότε ο Money πίεζε την οικογένεια, ώστε να προβεί και σε άλλες επεμβάσεις προκειμένου η Brenda να αποκτήσει ακόμα πιο θηλυπρεπή εμφάνιση. Στην εφηβεία, τα προβλήματα στο σχολείο και στο σπίτι, οδήγησαν τους γονείς σε ψυχολόγους οι οποίοι τους συμβούλεψαν να πουν την αλήθεια στα παιδιά. Όπως κι έγινε. Ένα απόγευμα του 1980 ο πατέρας μίλησε στα παιδιά του και τους είπε όλη την αλήθεια. Η Brenda ένιωσε ανακούφιση, καθώς αποδείχθηκε ότι ένιωθε δυσφορία φύλου και σαφώς υπήρχαν σοβαροί λόγοι γι’ αυτό. Έτσι ξεκίνησε την επαναφορά της σε αρσενικό φύλο.
Άλλαξε το όνομά της σε David κι άρχισε θεραπεία με τεστοστερόνη, ενώ έκανε και διπλή μαστεκτομή για ν’ απαλλαγεί από το στήθος που είχε αποκτήσει από τις ορμονοθεραπείες. Εν συνεχεία, αντικατέστησε τον τεχνητό κόλπο με τεχνητό μόριο. Όλα αυτά, βέβαια, είχαν σοβαρό ψυχολογικό αντίκτυπο, αφού η διόρθωση φύλου δεν είναι ποτέ μια απλή διαδικασία και χρειάζεται σωστή καθοδήγηση και ψυχολογική στήριξη. Ο David μέχρι τα 30 του χρόνια, τουλάχιστον, πάλευε με βαριά μορφή κατάθλιψης, ενώ είχε κάνει κι αρκετές απόπειρες αυτοκτονίας. Ο αδερφός του, επίσης, είχε υποστεί σοβαρή ψυχολογική βλάβη κι είχε οδηγηθεί στη χρήση ουσιών.
Παρ’ όλα τα προβλήματα ο David κατάφερε να παντρευτεί την Jane, η οποία είχε ήδη τρία παιδιά και στα οποία ο David στάθηκε ως πραγματικός πατέρας. Έμειναν παντρεμένοι για 14 χρόνια. Ο καθηγητής Milton Diamond συνεργάστηκε με τον David για να καταρρίψουν τη θεωρία του Money του οποίου το πείραμα χαρακτηρίστηκε ως αντιδεοντολογικό και καταδικάστηκε από την επιστημονική κοινότητα. Αν κι ο David πάλεψε, δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τα τραύματα της παιδικής ηλικίας. Αυτοκτόνησε με καραμπίνα σε ηλικία 38 ετών το 2004, ενώ δύο χρόνια πριν, είχε φύγει από τη ζωή κι ο αδερφός του από υπερβολική δόση, αν κι υπήρχαν υπόνοιες ότι κι εκείνος είχε βάλει ηθελημένα τέλος στη ζωή του.
Η ιστορία του David μας κάνει να αναλογιστούμε πολλά πράγματα, όπως το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει ενημέρωση και σωστή καθοδήγηση σχετικά με τη διαδικασία “ταυτότητα φύλου”/ Το αν έχουν δικαίωμα κάποιοι να αποφασίζουν το πώς θα ζήσουμε και με ποιους όρους, απέχει μακράν από ό,τι ονομάζεται αυτοδιάθεση. Το ποια είναι το όρια της επιστήμης και πού πρέπει αυτή να σταματά μπροστά στη φύση, ορίζεται από το πόσο διατεθειμένοι είμαστε να εμπιστευτούμε ειδικούς που σέβονται την επιστήμη τους. Το 2000, ο David και η μητέρα του εμφανίστηκαν στην εκπομπή της Oprah Winfrey όπου εκείνος είπε ότι συγχωρεί τη μητέρα του για ό,τι αποφάσισε, διότι ό,τι έκανε, το έπραξε από συμπόνοια. Κι αν τους συγχώρησε όλους όσους τον έβλαψαν, δεν κατάφερε να το κάνει για τον εαυτό του.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου