Πώς νικάς τον πανικό μπροστά στις ξαφνικές αλλαγές;

Ενδεχομένως να πιάνεις τον εαυτό σου να πανικοβάλλεσαι από ξαφνικές αλλαγές. Σε κάθε τι νέο που καλείσαι να διαχειριστείς, αισθάνεσαι άγχος, φόβο, ένα διαρκές πελάγωμα. Θα μπορούσες, άραγε, να καταφέρεις να το δεις απλώς σαν ένα νέο ξεκίνημα;

• Ανήκεις κι εσύ σε αυτούς που προγραμματίζουν/οργανώνουν τα πάντα; Νιώθεις ανασφάλεια κι άγχος σε έκτακτες ανάγκες/ αλλαγές;

Φοβάσαι το άγνωστο κι αυτό λειτουργεί μηχανικά ως ένστικτο επιβίωσης. Λογικό, από μικρός έμαθες να προγραμματίζεις τα πάντα, στο σχολείο, σε αθλητικές δραστηριότητες και φυσικά στο σπίτι. Το «σύνδρομο του καλού παιδιού ή και του καλού μαθητή» σε ακολούθησε στη φοιτητική ζωή και φυσικά και στην επαγγελματική ειδικότητα που επέλεξες. Η λέξη προθεσμία, είναι για σένα κινητήριος δύναμη που σε έλκει να την ακολουθήσεις. Επιδιώκεις να είσαι συνεπής σε οικογένεια, φίλους, υποχρεώσεις μήπως κι ησυχάσεις κάθε ανασφάλεια μέσα σου.

• Οι εργασιακές σχέσεις δεν είναι σταθερές όπως στο παρελθόν: θα σκεφτόσουν ν’ αλλάξεις δουλειά, αντικείμενο ή ακόμη κι ειδικότητα, να εκπαιδευτείς σε κάτι καινούργιο;

Στο παρελθόν η λεγόμενη επαγγελματική αποκατάσταση ήταν εφικτός στόχος. Είχες τη δυνατότητα να εξελιχθείς στην ίδια εργασία, να προαχθείς κι άλλαζες επαγγελματικό προσανατολισμό- συνήθως από επιλογή. Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης άλλαξαν ριζικά το πλαίσιο του επαγγελματικού στίβου. Η καινοτομία είναι το ζητούμενο. Η ροπή στη δια βίου εκπαίδευση-επιμόρφωση είναι πλέον γεγονός και τα ποσοστά ανεργίας κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά στα περιθώρια επιλογών σου. Προφανώς κι η απρόβλεπτη αυτή κατάσταση ενισχύει τους φόβους σου. Συγκέντρωσε όσα περισσότερα εφόδια γνώσεων, δεξιοτήτων κι εμπειρίας μπορείς, αλλά ξέχνα το ενδεχόμενο μιας σταθερής επαγγελματικής πορείας χωρίς ανατροπές.

• Ζούμε σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, κρίσεις οικονομικές, κοινωνικές πανδημικές: Πόσο μακριά είναι η πραγματικότητα από την πολυπόθητη σταθερότητα;

Ενδεχομένως πάντα να υπήρχαν έκτακτες αλλαγές, απλώς η πληροφορία ταξίδευε πιο αργά. Τα τελευταία χρόνια, συμβαίνει κάτι στην Κίνα και τρία λεπτά μετά το ξέρουν στα Κύθηρα. Πόλεμοι, ενεργειακή κρίση, αύξηση δολοφονικών φυσικών καταστροφών, που πλήττουν κάθε γωνιά της γης είναι καθημερινά νέα. Αλίμονο, πριν το 2020, θα μπορούσες ποτέ να φανταστείς ότι θα περιοριζόταν η ελεύθερη κυκλοφορία σου για λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας; Ζούμε διαδοχικά σενάρια ταινιών τρόμου, όχι ως θεατές που απολαμβάνουν το ποπ- κορν τους σε μια κινηματογραφική αίθουσα, αλλά ως ακούσιοι πρωταγωνιστές σε μια αδιανόητη πραγματικότητα. Συνεπώς τι νόημα έχει να σχεδιάζεις με κάθε λεπτομέρεια τις κινήσεις σου και να επιτρέπεις στον εαυτό σου να αγχώνεται για μελλοντικές καταστάσεις, οι οποίες τελικά ανατρέπονται συνεχώς;

• Διαχρονικά, στις διαπροσωπικές σχέσεις, ποιος εγγυάται ότι δε θα διαχειριστείς νέες γνωριμίες ή ξαφνικούς χωρισμούς;

Έχεις μια σταθερή σχέση που εξελίσσεται όμορφα και ξαφνικά χωρίζεις. Υπάρχουν μακροχρόνιες φιλίες που σταματούν άξαφνα. Άλλαξες εσύ κι οι άνθρωποι που πιθανώς μεγαλώσατε μαζί κι ακολουθείτε διαφορετικούς δρόμους. Σε άλλες περιπτώσεις, κλονίστηκε η εμπιστοσύνη σου κι απογοητεύτηκες. Σύνθετες οι ανθρώπινες σχέσεις και προφανώς τίποτα δε σου εγγυάται το μέλλον. Αντίθετα, εκεί που δεν το περίμενες, ήρθε στη ζωή σου ένας άνθρωπος κι ένιωσες πολύ γρήγορα μια ανεξήγητη οικειότητα. Έκανες ξαφνικά χώρο σε μια νέα γνωριμία. Έριξες άμυνες, γκρέμισες τείχη. Μάλλον εδώ η ανατροπή σε οδήγησε σε μια ευχάριστη εξέλιξη. Δε θα ήταν κρίμα να είχες μείνει περιορισμένος στον αρχικό κύκλο των γνωριμιών σου;

• Ο προγραμματισμός είναι πολύτιμος και μας προσφέρει ασφάλεια, ωστόσο οι αλλαγές είναι δεδομένες;

Ναι. Οπότε οπλίσου με αυτοπεποίθηση και θυμήσου όλες εκείνες τις φορές που κλήθηκες να ξεπεράσεις μια δοκιμασία. Αναλογίσου τι έχεις καταφέρει έως τώρα. Σίγουρα ο δρόμος σου δεν ήταν μια ευθεία. Η ζωή δεν έρχεται με εγχειρίδια χρήσης και συχνά ακολουθεί ανηφορικές διαδρομές. Άλλωστε, όσο κι αν προετοιμαστείς για κάτι, όσο σκληρά κι αν εργαστείς γι’ αυτό, πάντα υπάρχουν απρόοπτα. Πάρε πρωτοβουλίες και δώσε ψήφο εμπιστοσύνης στον εαυτό σου. Ακόμη κι αν αποτύχεις, αυτό θα σε διδάξει πολύ περισσότερα. Ρίσκαρε και μάθε από τα λάθη σου.

Την ώρα της μεγάλης τρικυμίας, απλώς κολυμπάς, δεν υπάρχουν επιλογές. Όταν τελειώσει η δοκιμασία, η αλλαγή, το σοκ, απορείς πώς άντεξες και σταδιακά συνειδητοποιείς πως όσο κι αν σε πόνεσε αυτή η εμπειρία, σίγουρα σε άφησε λίγο πιο δυνατό. Παράλληλα, σου δόθηκε η ευκαιρία να καταλάβεις ότι αυτή η ρουτίνα που σε κούραζε πριν, κρύβει μέσα τις στιγμές απλές αλλά πολύτιμες, τις οποίες τώρα αξιολογείς διαφορετικά. Μαθαίνεις να τις εκτιμάς αλλιώς. Σκέψου πως «ευφυΐα είναι η ικανότητα να προσαρμόζεσαι στις αλλαγές» (Stephen Hawking). Άσε που, η ζωή είναι σαν τα καιρικά φαινόμενα: συννεφιά, βροχή, λιακάδα. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να τη ζεις όλες τις εποχές!