Μαθαίνοντας σε έναν άνθρωπο με άμυνες ότι μπορεί να σ' εμπιστευτεί

Είναι γεγονός πως η ανασφάλεια είναι το διαχρονικό σαράκι στις ανθρώπινες σχέσεις και στη δέσμευση ενός ζευγαριού. Ιδεατά, σε ένα ροζ ονειρικό σενάριο, πρώτα θα ήταν στα απαιτούμενα, η ανεμπόδιστη επικοινωνία, τα θέλω που εκφράζονται με σεβασμό και κατανόηση και το πώς να ρεγουλάρουμε τον εαυτό μας, όταν εν μέσω μειωμένης αυτοπεποίθησης γίνεται κτητικός. Κοινώς, ο στόχος μας είναι να είμαστε σύντροφοι ανθρώπων που δεν καταπιέζονται, μας επιλέγουν ελεύθερα και τους κατανοούμε, χωρίς να τους ζορίζουμε. Τους αγαπούμε με μια αγάπη που δεν τους δένει στη γη, αλλά τους βοηθά να απεγκλωβιστούν από τους προσωπικούς τους δαίμονες.

Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι η ζωή διαφυλάσσει ένα σαράκι και κάποιες μικροατέλειες που χαλάνε την οπτασία που φτιάχνουμε για την εξιδανικευμένη σχέση. Μπορεί στον νου μας να είναι όλα τέλεια, όμως στην πράξη ένας άνθρωπος μπορεί, είτε από αίσθημα κτητικότητας, είτε από ανασφάλεια, όπως και φυσικά από παλιά αιμορραγούντα τραύματα, δίχως να το καταλάβει να καταστρέψει ακόμα και σε μια νύχτα τη σχέση του, όσο γερές βάσεις κι αν έχει. Από τη στιγμή που κι εσύ κι ο άνθρωπός σου σκέφτεστε, είστε αυτόματα ευάλωτοι στην αμφιβολία που ριζώνει ανά πάσα στιγμή. Πόσω μάλλον, αν στη γωνία έρχονται κάποια παλιά βαρίδια που τα άφησες αδυνατώντας να τα σηκώσεις. Τα άφησες για να ξαποστάσεις, όμως αυτά σου χτυπούν την πόρτα με επιμονή.

Ένας άνθρωπος είναι πλασμένος από το παρελθόν, η ψυχοσύνθεσή του, τα πιστεύω του και τα όσα έζησε. Όλα γυρνάνε γύρω απ’ τον ίδιο άξονα, αλλά είναι τόσο διαφορετικά. Όπως φαίνεται λοιπόν, ο σύντροφός σου δεν μπορεί να επιλέξει ποια απόκριση θα έχει στο τραύμα. Έτσι, είναι δυνατόν να αποτελείς ένα άριστο δείγμα σοβαρού, δοτικού, άξιου εμπιστοσύνης συντρόφου, και παρ’ όλα αυτά να παλεύεις με τα ιερά τέρατα που χορεύουν καρσιλαμά στο μυαλό αυτού που συνδέεσαι. Φυσικά, εσύ δε φταις σε τίποτα και νιώθεις κάποιες φορές αδύναμος να φανταστείς με ποιους τρόπους θα μπορούσες να εξουδετερώσεις τον κόκκινο δράκο της ζήλιας, η βάση της οποίας δεν είναι άλλη από την ανασφάλεια.

Κανείς μας δε γεννήθηκε κτητικός κι ανασφαλής. Πληθώρα από εμπειρίες και βιώματα ζωής, μας διάνθισαν σε όντα με ουλές κι αχρείαστες άμυνες.  Άμυνες που ναι μεν μας προστατεύουν, αλλά τινάζουν σαν ηλεκτροφόρα καλώδια όποιον προσπαθεί να μπει στη ζωή μας. Έτσι, ένας υπέροχος σύντροφος, μπορεί μέσα στην κρίση ανασφάλειάς του να σε κάνει το γυμνό βρεγμένο χέρι που θ’ απορροφήσει όλη την «τάση του ρεύματος». Φυσικά η σχέση θα καεί και μαζί, μέσα σ’ αυτήν κι εσύ. Επομένως, ένας άνθρωπος που γρήγορα μετέβη από την προηγούμενή του σχέση σε σένα, δεν είχε χρόνο να περάσει ομαλά τη διαδικασία της επούλωσης κι έτσι, ο πληγωμένος του από αδιαφορία ή απιστία εγωισμός, μεταφέρεται ενεργά αμυνόμενος, αυτούσιος σε σένα.

Όπως καλά κατάλαβες, εσύ πληρώνεις τον λογαριασμό, που είναι και φουσκωμένος. Επειδή λοιπόν τον σύντροφό σου δεν τον υπολόγισαν και του φέρθηκαν με τρόπο άσχημο, εσύ καλείσαι ν’ αντιμετωπίσεις τον ισχυρό φόβο και τους εφιάλτες του. Ακόμα φυσικά κι όποια προσπάθεια παλιού του συντρόφου να τον εκμηδενίσει, κάνοντάς τον να νιώθει άσχημα, ίσως τη χρεωθείς εσύ, ακόμα και την ώρα που τον εξυψώνεις σαν θεό. Παράλληλα, ένας άνθρωπος με εν γένει χαμηλή αυτοεκτίμηση, ευαίσθητος στην απόρριψη και την κριτική, που είτε δέχθηκε bullying και σωματική ή και ψυχολογική βία, θα νιώθει μόνιμα έτοιμος για μια νέα έκρηξη ανασφάλειας κι η σχέση σας θα του πυροδοτεί πολλές φορές πόνο, παρ’ ότι εσύ δεν τον πονάς.

Συχνά, άνθρωποι που, είτε διακατέχονται από συμπτώματα κοινωνικής αποφυγής λόγω άγχους, ή έχουν δεχτεί την απιστία πολλάκις, γίνονται απόμακροι ή κτητικοί αντίστοιχα. Υψώνουν τοίχους ψηλούς κι απροσπέλαστους. Φοβούνται μήπως τους αφήσεις, τρέμουν την απιστία, σε ελέγχουν και συχνά θέλουν την απερίσπαστη προσοχή σου. Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν, αφού η ζωή ήδη είναι γεμάτη και δύσκολη, το να τα βάλεις με παραπάνω θεριά από όσα ήδη έχεις, είναι σχεδόν αδύνατον. Ο ανασφαλής σύντροφος θα πρέπει να δουλέψει με αυτό που τον τρώει και να σταθεί άξιος του ρόλου του. Μια καλή ιδέα, θα ήταν το άτομο που βιώνει ανασφάλεια, ν’ απαγορεύει στον εαυτό του να της δίνει όνομα και δύναμη πάνω του, να την αρνείται, να την παραμερίζει και να μην τη βαφτίζει σαν δικαιολογία, ώστε να εφησυχάζει σ’ αυτήν και να παραπονείται σαν μικρό παιδί.

Εξαφανίζοντας λοιπόν τις αρνητικές σκέψεις και τις δικαιολογίες, μπορείς να δεσμεύσεις τον εαυτό σου σε κάτι καλύτερο, που σίγουρα έχεις τα φόντα να το δώσεις. Παράλληλα, κανείς θα μπορούσε κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με αρνητικές, αγχώδεις σκέψεις, να τις αναλύει, ώστε να γνωρίζει από πού πηγάζουν και τι σκοπό έχουν, καθώς πολλάκις ο ανθρώπινος νους έχει την τάση να τρομοκρατεί τον κάτοχό του και να τραβάει ακυβέρνητος στην υπερβολή. Πόσα άραγε, απ’ αυτά που σκεφτόμαστε σαν πιθανά σενάρια, είναι πράγματα που υφαίνει ο νους που εκείνη τη στιγμή μας παίρνει τα ηνία;

Ένα βήμα παρακάτω από την προηγούμενη σκέψη, είναι το να αποφεύγουμε την υπερανάλυση. Σίγουρα ο νους μας δε χωράει αμφιβολία αν μείνει ελεύθερος, μπορεί να οργιάσει, οπότε ας μην του δώσουμε τα όπλα. Ενώ η εξωτερίκευση με δυνατή επικοινωνία είναι αυτή που φέρνει το ζευγάρι κοντά κι ελαχιστοποιεί φθορές από αναίτιους φόβους που εμείς τους μεγαλώνουμε.

Σημαντικό επίσης είναι, ένας άνθρωπος ευάλωτος στην ανασφάλεια, να επισκοπήσει μακρόθεν τη σχέση του κι αφαιρώντας τα αρνητικά συναισθήματα, να ζυγίσει τη σχέση του. Σκέψεις όπως “ο σύντροφός μου είναι δημοφιλής αλλά πάντα με υπολογίζει και με συστήνει σε όλους” βοηθάνε, αφού το μυαλό που καλπάζει, θυμάται ότι παρ’ ότι ο δημοφιλής σύντροφος περιστοιχίζεται από πολύ κόσμο, αποφασίζει να είναι πιστός κι αναγνωρίζει τον άνθρωπό του, μιλώντας παντού γι’ αυτόν. Φυσικά η αναγνώριση του πόσο αξίζουμε, είναι σημαντική, καθώς αν δούμε με καθαρά μάτια τι βλέπει αυτός που αγαπάμε σ’ εμάς, σίγουρα θ’ αντιληφθούμε το ποσό όμορφοι ήμαστε.

Last but not least, η ψυχοθεραπεία μπορεί ν’ αλλάξει τα πάντα και να επανεκπαιδεύσει τη σωστή σκέψη σε κάποιον, αφού μόνο ένας ψυχοθεραπευτής ξέρει πώς να καταλάβει απόλυτα. Εν τέλει, κανείς δε μας ζητάει ν’ αφαιρέσουμε τις υγιείς αμφιβολίες κι άμυνές μας, αλλά καλό είναι να μην τις φέρνουμε στο σπίτι μας τα βράδια. Ας περιμένουν μια φορά στον δρόμο, στην περίπτωση που ίσως τις χρειαστούμε, χωρίς να τις κοιμίσουμε μαζί μας.