Στην επόμενη απόρριψη δοκίμασε να μη γίνεις αυτοκαταστροφικός

Από τη βρεφική ηλικία φαίνεται να επιζητούμε την επιδοκιμασία και την αποδοχή των άλλων. Κάθε «όχι» που ακούμε είναι πλήγμα στην αυτοεκτίμησή μας. Έτσι, είτε πρόκειται για ερωτική απόρριψη, είτε για εργασιακή απόρριψη, είτε ακόμα για αυτοαπόρριψη -που συμβαίνει όταν εμείς απορρίπτουμε πρώτοι τον εαυτό μας-, οδηγούμαστε συνήθως σε λύσεις, οι οποίες είναι αυτοκαταστροφικές -εν γνώσει μας ή ακόμα και εν αγνοία μας.

Μετά από έναν χωρισμό πολλοί το ρίχνουν στο ποτό, μετά από μία εργασιακή απόρριψη έχει την τάση κανείς να κλείνεται στο σπίτι, να προτιμά το φαγητό και την απομόνωση. Η αλήθεια είναι πως οδηγούμαστε σε συμπεριφορές που στιγμιαία μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα και γεμίζουν κάπως το συναισθηματικό κενό, αλλά αυτές οι απλές και ταυτόχρονα περίπλοκες συμπεριφορές είναι στην ουσία αυτοκαταστροφικές.

Συμπεριφερόμαστε στον εαυτό μας, δείχνοντάς του ότι δεν τον αγαπάμε. Αλήθεια τώρα, θα έδινες ποτέ μία ολόκληρη τούρτα στον διαβητικό σύντροφό σου; Μάλλον όχι. Τότε γιατί μετά από έναν χωρισμό το ρίχνεις στο ποτό; Γιατί μετά από μία απόρριψη επιλέγεις το φαγητό; Θα μου επιτρέψεις και πάλι να απαντήσω για σένα. Γιατί είναι ο πιο εύκολος και πρακτικός τρόπος στην καθημερινότητά μας να αντιμετωπίσουμε τον πόνο, την πίεση, την απογοήτευση. Οδηγούμαστε σε μία αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, η οποία είναι από τις πιο αινιγματικές συναισθηματικές διαταραχές.

Πώς είναι δυνατόν να θέλει κάποιος να βλάψει τον εαυτό του, όταν όλοι θεωρητικά αναζητούμε την ευτυχία και την ευχαρίστηση; Με βάση την επιστήμη και την ψυχολογία, οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές αντικατοπτρίζουν τη χαμηλή αυτοεκτίμηση που σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται ακόμα και μίσος προς τον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν είναι φυσικά αναγκαίο να εκφράζεται η αυτοκαταστροφικότητα με αλκοόλ, φαγητό ή ακόμα και με ουσίες. Σε πολλές περιπτώσεις είναι καλά κρυμμένη πίσω από το κοινωνικό status ή πίσω από ευπρεπείς συμπεριφορές. Η πραγματικότητα είναι ότι υποβόσκει και αφήνει ανοιχτά θέματα. Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (Γερμανός δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του 20ού αιώνα) είπε κάποτε: «Οι άνθρωποι παρα-είναι ανθεκτικοί. Αυτό είναι το πρόβλημα. Είναι σε θέση να κάνουν υπερβολικά πολλά σε βάρους του εαυτού τους».

Οι απορρίψεις που δεχόμαστε στη ζωή μας παίζουν -ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουμε- καθοριστικό ρόλο στην πορεία μας, διότι τις θεωρούμε τελειωτικές και μη αναστρέψιμες. Αυτό μας κάνει να αμφιβάλουμε για την αξία μας και να οδηγούμαστε σε χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης. Αν αναλογιστούμε, όμως, πως άνθρωποι που σήμερα θεωρούνται -και είναι- κορυφαίοι στο είδος τους, κάποτε απορρίφθηκαν, θα καταλάβουμε ότι την απόρριψη πρέπει να την αγκαλιάσουμε με αγάπη και όχι με φόβο. Τρανό παράδειγμα ο Walt Disney, ο οποίος απορρίφθηκε σε νεαρή ηλικία λόγω έλλειψης δημιουργικότητας. Θέλετε κι άλλο; Ο Μπετόβεν, που ευτυχώς για εμάς δεν ακολούθησε την προτροπή του δασκάλου του να σταματήσει την ενασχόλησή του με τη σύνθεση, γιατί πολύ απλά «δεν το ‘χε». Τα παραπάνω παραδείγματα, αλλά και τόσα ακόμα, μας μαθαίνουν όταν γινόμαστε αποδέκτες της απόρριψης, σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας, αντί να την αφήσουμε να μας αποθαρρύνει και να μας οδηγήσει σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, να την λάβουμε ως μία ευκαιρία να βελτιωθούμε εσωτερικά.

Έτσι, την επόμενη φορά που θα χωρίσεις (εύχομαι να μη συμβεί) μην το ρίξεις στο ποτό, στο φαγητό, μην κλείσεις τα παντζούρια, αλλά κάτσε και σκέψου γιατί έφτασαν τα πράγματα εκεί. Έφταιγε η άλλη πλευρά; Έφταιγες κάπου κι εσύ; Βρες τα λάθη σου και διόρθωσέ τα, ώστε την επόμενη φορά να μην έχεις το ίδιο αποτέλεσμα. Όταν σε απορρίψουν ή σε απολύσουν (επίσης δεν το εύχομαι), μην κάθεσαι σπίτι λέγοντας ότι δεν είσαι άξιος, αλλά σήκωσε τα μανίκια και αποφάσισε ότι στην επόμενη δουλειά θα δείξεις τον καλύτερό σου εαυτό.

Το κλειδί σύμφωνα με τους επιστήμονες και τους ψυχολόγους είναι να αποδεχτούμε ότι η απόρριψη, η αποτυχία, είναι ανθρώπινη, ρεαλιστική και υπάρχει πιθανότητα να συμβεί. Δεν πρόκειται όμως να καθορίσει το ποιοι είμαστε, ούτε το τι πραγματικά αξίζουμε. Δε μας κάνει λιγότερο αξιαγάπητους η αποτυχία, η αυτοκαταστροφή όμως σίγουρα. Χρησιμοποιήστε τις απορρίψεις, τις δυσκολίες, σαν ένα σκαλοπάτι εξέλιξης του εαυτού σας. Δείτε το σαν μία ευκαιρία να ακολουθήσετε μία καλύτερη διαδρομή. Μπορούμε να κάνουμε εκπληκτικά πράγματα, αρκεί να πιστέψουμε σε εμάς, στο ότι είμαστε δυνατοί, στο ότι έχουμε την ικανότητα να φέρουμε εις πέρας και την πιο δύσκολη αποστολή.