Κάνουν τελικά δουλειά τα προσαρμογόνα βότανα;

Προσαρμογόνα βότανα (adaptogenics) ονομάζονται τα βότανα που αυξάνουν την αντίσταση έναντι επιβλαβών φυσικών, χημικών, ή βιολογικών παραγόντων, τόσο σε ασθενείς όσο και σε υγιείς ανθρώπους χωρίς ανεπιθύμητες παρενέργειες και χρησιμοποιούνται ως μια υγιεινή εναλλακτική λύση αντί για ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα. Αυτή η μέθοδος αναπτύχθηκε από τους Σοβιετικούς επιστήμονες στην πρώην ΕΣΣΔ κατά τη δεκαετία του 1950. Τα περισσότερα από αυτά, χρησιμοποιούνται για χιλιάδες χρόνια. Είναι φυτικά , θρεπτικά και τονωτικά βότανα και βοηθούν για να ξεπεράσουμε την κούραση, την εξάντληση, την κόπωση και συμβάλλουν στην προσαρμογή του οργανισμού στις επιπτώσεις του σωματικού ή συναισθηματικού στρες, κατά τη διάρκεια παρατεταμένων περιόδων άγχους, κακής υγείας, ανάρρωσης ή συναισθηματικών/ψυχικών και ορμονικών διαταραχών.

Τα προσαρμογόνα φυτά χρησιμοποιούνται συχνά μαζί με τη βιταμίνη C και ένα σύμπλεγμα βιταμινών Β. Επηρεάζουν εξίσου, κυρίως το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και τα επινεφρίδια και παρέχουν ταχεία απόκριση στο οξύ στρες, βελτιώνοντας την πνευματική και σωματική απόδοση, μέσω μιας επίδρασης στην ομάδα ορμονών υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια για τη βελτίωση της απόκρισης στο χρόνιο στρες. Επίσης, ενισχύουν την πρόσληψη και τη χρήση του οξυγόνου και της παραγωγής ενέργειας στα μιτοχόνδρια για τη βελτίωση της λειτουργίας των κυττάρων. Τα προσαρμογόνα φυτά καθιστούν επίσης πιο αποτελεσματική την επεξεργασία των κυτταρικών αποβλήτων, όπως είναι το γαλακτικό οξύ. Οι δυτικοί επιστήμονες την τελευταία δεκαετία υποστηρίζουν και μοιράζονται μέσω ερευνών εκ νέου τα οφέλη αυτών των βοτάνων και πλέον είναι διαθέσιμα και σε διάφορες μορφές όπως χάπια, σε τσάι, βάμματα και σκόνη.

Ποια είναι όμως κάποια από τα οφέλη αυτών των βοτάνων;

• Βοηθούν στην ομαλοποίηση των μεταβολικών αλλαγών, που προκαλούνται από τις αυξημένες ορμόνες των επινεφριδίων (αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη, κορτιζόλη) και επαναφέρουν το νευρικό σύστημα από την κατάσταση «πάλη ή φυγή» στη φυσιολογική κατάσταση «ξεκούραση και πέψη»

• Μειώνουν σημαντικά την αρτηριακή πίεση, τη γλυκόζη του αίματος καθώς και τη χοληστερόλη, ενώ επαναφέρουν τα χαμηλά επίπεδα ορμονών στο φυσιολογικό τους εύρος.

• Βοηθούν στην αντιμετώπιση της κόπωσης και της απώλειας ενέργειας που σχετίζονται με το στρες, το άγχος και τους διαταραγμένους βιορυθμούς.

• Συμβάλλουν στη ρύθμιση της ακανόνιστης διατροφής, στις ορμονικές ανισορροπίες και στη μείωση της υπερβολικής κατανάλωσης του αλκοόλ, καφέ και της νικοτίνης.

• Προστατεύουν τα κύτταρα από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, αλλά περιορισμένες είναι οι πληροφορίες που υπάρχουν σε αγγλικά περιοδικά περί αυτού του θέματος.

Υπάρχουν πολλά είδη βοτάνων, κάθε προσαρμογόνο έχει διαφορετική επίδραση στο σώμα, οπότε η επιλογή του εξαρτάται από το αποτέλεσμα που αναζητάτε. Παρακάτω ακολουθούν 10 από τα πιο γνωστά και η χρήση τους:

1) Panax Ginseng

Βελτιώνει με επιτυχία την ηρεμία και την απόδοση μνήμης στην εργασίας σε υγιείς ενήλικες.

2) Ιερός Βασίλειος (Ocimum sanctum)

Ονομάζεται επίσης και tulsi κι αποτελεί ένα ισχυρό αντιγηραντικό συμπλήρωμα. Τα οφέλη των ιερών βασιλικών αποτελούσαν σύμφωνα με τους Ινδούς, αναπόσπαστο μέρος της ιατρικής της Αγιουρβέδας για να θεραπεύουν μεγάλο αριθμό παθήσεων όπως: Λοιμώξεις, δερματικές παθήσεις, ηπατικές διαταραχές, κοινό κρυολόγημα, βήχα, ελονοσιακό πυρετό και ως αντίδοτο για δάγκωμα φιδιού και κνησμό σκορπιού.

3) Ashwagandha (Withania somnifera)

Το Ashwagandha αναφέρεται συχνά ως ινδικό ginseng. Η επίδραση του στα επίπεδα κορτιζόλης, στην αντοχή στο στρες και στο άγχος έχουν μελετηθεί εδώ και δεκαετίες με θετικά αποτελέσματα.

4) Ρίζα Astragalus (Astragalus membranaceus)

Χρησιμοποιείται στην κινεζική ιατρική, το Astragalus είναι γνωστό ότι ενισχύει την ανοσία και δυνητικά αναστέλλει τις επιπτώσεις του στρες.

5) Ρίζα γλυκόριζας (Glycyrrhiza glabra)

Η ρίζα γλυκόριζας, είναι ευρέως γνωστή. Μπορεί να αυξήσει την ενέργεια και την αντοχή, καθώς και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Μπορεί επίσης, να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα καλίου. Η παραδοσιακή ρίζα γλυκόριζας συνήθως συνιστάται σε κύκλους 12 εβδομάδων, αν και αυτό δε συμβαίνει όταν λαμβάνετε γλυκόριζα DGL, η οποία θεωρείται ασφαλές για μακροχρόνια χρήση. Οι ασθενείς με υπέρταση θα πρέπει να εξετάσουν τη χρήση άλλων προσαρμογών.

6) Rhodiola (R. Rosea)

Η λεγόμενη «χρυσή ρίζα» , είναι ένα ισχυρό προσαρμογόνο το οποίο αποτέλεσε το επίκεντρο πολλών ερευνών μέχρι σήμερα. Ενεργεί ως ένας ήπιος στρεσογόνος παράγοντας , επιτρέποντας στον οργανισμό να ενισχύσει την άμυνα του στρες. Συνδέεται με την οξυγόνωση του εγκεφάλου και των μυϊκών ιστών, ενισχύοντας καθημερινά τα επίπεδα ενέργειας και μειώνοντας την κόπωση

7) Μανιτάρια Cordycep

Όπως και τα μανιτάρια reishi, shiitake και maitake είναι μύκητες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Είναι κυρίως διάσημα ως τονωτικά και αφροδισιακά, αλλά και για τη θετική τους συμβολή σε προβλήματα των πνευμόνων, του αναπνευστικού συστήματος, τον χρόνιο βήχα, την άνοδο των επιπέδων της τεστοστερόνης, την αύξηση της παραγωγής σπ3ρματος, την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, την ενίσχυση της ενέργειας, την καταπολέμηση της κόπωσης και την έλλειψη ενέργειας.

8) Κουρκούμη ή Κουρκουμάς (Curcuma longa)

Αυτό το μαγικό βότανο που όλοι έχουμε (συνήθως σε σκόνη) σαν μπαχαρικό στο σπίτι μας, διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση ανάλογη αυτής της κορτιζόνης και προκαλεί υποχώρηση συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Επίσης βοηθάει στην πρόληψη και στη θεραπεία κρυολογημάτων και προστατεύει το συκώτι από τις τοξίνες.

9) Μούρο Goji (Lycium barbarum)

Το μούρο αυτό, ενισχύει την ενέργεια, τη σωματική και πνευματική απόδοση, την ηρεμία, την αίσθηση ευεξίας και βελτιώνει τον ύπνο.

10) Ελευθερόκοκκος (Siberian Ginseng)

Τονώνει τον οργανισμό, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και τη βελτίωση της πνευματικής λειτουργίας και διαύγειας. Μειώνει την αρνητική επίδραση του σ3ξ κι αυξάνει την άμυνα του οργανισμού.

Προσοχή: Σημαντική σημείωση

Μην πάρετε κάποιο προσαρμογόνο βότανο επειδή σας το πρότεινε κάποιος. Τα προσαρμογόνα βότανα, έχουν διαφορετική επίδραση στο σώμα του καθενός κι η επιλογή τους εξαρτάται από το αποτέλεσμα που αναζητάτε. Θα πρέπει να συζητήσετε με τον γιατρό σας οποιαδήποτε νέα συμπληρώματα ή φάρμακα προτού ξεκινήσετε τη χρήση τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα προσαρμογόνα βότανα, καθώς μερικά απ’ αυτά αλληλεπιδρούν με συνταγογραφούμενα φάρμακα και δε συνιστώνται για άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις, ή στην κύηση.