Θυμάσαι τη φορά που άκουσες τον κόσμο να σου λέει «μπράβο» και για λίγα δευτερόλεπτα ένιωσες μια απογοήτευση; Είναι η ίδια η στιγμή που σκέφτηκες πως ναι μεν τα κατάφερες, αλλά θα μπορούσες να τα έχεις καταφέρει καλύτερα. Ίσως πιο γρήγορα, ίσως θα μπορούσες παράλληλα να καταφέρεις και κάτι ακόμα. Ή πως το «μπράβο» είναι υπερεκτιμημένο για την περίπτωσή σου γιατί θαρρείς πως έκανες κάτι απλό, την ίδια στιγμή που τόσοι άλλοι καταφέρνουν πολύ μεγάλα πράγματα. Αν εσύ αξίζεις «μπράβο», τότε αυτοί τι πρέπει να αξίζουν;
Και θα γυρίσεις σπίτι και θα μείνεις μόνος σου με τον εαυτό σου, αναλογιζόμενος πως δεν είσαι αρκετά καλός. Θα σκεφτείς όλα όσα θα μπορούσες να κάνεις για να είσαι ο καλύτερος, ο τέλειος. Ο πήχης θα είναι τόσο ανεβασμένος κι εσύ θα νιώσεις πως δε φτάνεις ούτε στα μισά. Κι έτσι, ό,τι κι αν σου πουν οι γύρω σου, όσους υψηλούς βαθμούς κι αν αποκτήσεις, όσα πτυχία μαζέψεις, ό,τι κι αν κάνεις, πάντα θα σκέφτεσαι πώς θα μπορούσες να τα πας καλύτερα. Κάτι θα μπορούσες να κάνεις για να φτάσεις να νιώθεις αντάξιος των προσδοκιών σου και των προτύπων σου. Γιατί όμως έφτασες μέχρι σήμερα να μην μπορείς να χαρείς εσύ ο ίδιος με τη χαρά σου;
Το ξέρεις εσύ, το ξέρω εγώ, το ξέρει κι όλη η πλάση. Σίγουρα δε θα μπορούσε να λείπει από τις αιτίες ενός τέτοιου συναισθήματος, η ύπαρξη ενός παιδικού τραύματος. Όταν σαν παιδί ερχόσουν αντιμέτωπος μ’ έναν οικογενειακό κύκλο που σε υποβάθμιζε, μεγαλώνοντας, υπό μορφή ασυνείδητης άμυνας, εσύ θα προσπαθούσες να τους αποδείξεις πως αξίζεις. Θα προσπαθούσες ασυναίσθητα να φωνάξεις με τις πράξεις σου «ΑΞΙΖΩ» μήπως καταφέρουν και το δουν και κατανοήσουν πως έκαναν λάθος και πως είσαι άξιο κι ικανό μέλος της οικογένειας.
Το ίδιο θα συνέβαινε και στην περίπτωση που σε συνέκριναν πάντα με κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας. Έναν αδερφό, έναν γονιό, έναν ξάδερφο. Σε εκείνες τις περιπτώσεις έθεταν οι άλλοι τον πήχη για σένα. Έναν πήχη που ίσως κι εσύ ο ίδιος να μην προτιμούσες, γιατί θα ήθελες ν’ ασχοληθείς με κάτι άλλο. Αλλά σ’ εκείνες τις περιπτώσεις σ’ έβαζαν οι άλλοι σ’ έναν χορό κι έπρεπε να χορέψεις στον ρυθμό που σου βαρούσαν. Κι έτσι, έμαθες να πως δεν είσαι ποτέ αρκετός και πως οι άλλοι μπορούν πάντα να κάνουν κάτι καλύτερο από σένα. Και μόλις εσύ κατάφερνες να καταφέρεις κάτι, το μέτρο σύγκρισής σου, είχε ήδη καταφέρει κάτι παραπάνω. Έτσι, μάντεψε ποιος δε θα άκουγε «μπράβο» και ποιος θα είχε έναν νέο στόχο να τερματίσει;
Μπορεί βέβαια να πέρασες μια άσχημη φάση, που όλα σου πήγαιναν στραβά και σου έτυχαν κάποιες αποτυχίες. Θα συμβούν- κι αυτές μέσα στη ζωή είναι. Όμως, η συσσώρευση απανωτών αρνητικών γεγονότων μπορεί να σε έκανε να δεις τον εαυτό σου από αρνητική σκοπιά. Να σου δημιουργήσει φόβο για το μέλλον και για το αν θα μπορέσει κάτι να ξαναπάει σωστά κι έτσι να αποφεύγεις να κάνεις πράγματα με τον φόβο της αποτυχίας. Γιατί κάποια στιγμή δεν υπήρξες καλός. Όμως, οι αναποδιές κι οι αποτυχίες είναι μέσα στο παιχνίδι. Κι είναι αυτές που χρειάζονται για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε την πρόοδο και την εξέλιξή μας μετέπειτα.
Κάπου εδώ θα ενωθούμε κι όλοι οι τελειομανείς του κόσμου. Να ξεκαθαρίσουμε πως η τελειομανία, δεν είναι χαρακτηριστικό που σημαίνει ότι θέλουμε να είμαστε τέλειοι ή πως το μόνο που μετράει είναι να τα κάνουμε όλα καλά. Είναι ένας ψυχαναγκασμός και μια φοβία που δε θα σε αφήσει να αναγνωρίσεις ότι όντως έκανες κάτι καλά. Γιατί θα ψάχνεις το τέλειο. Και το τέλειο, είναι ουτοπικό. Τίποτα στον κόσμο δεν μπορεί να είναι τέλειο, τίποτα δεν μπορεί να είναι πάντα απόλυτα καλό. Είναι λες και βλέπεις το τέρμα του δρόμου και βρίσκεσαι πάνω σε στατικό ποδήλατο.
Καμιά φορά βέβαια, δε φταίνε μόνο τα παιδικά τραύματα. Υπάρχουν κι αυτά που θα δημιουργηθούν στη μετέπειτα ζωή σου. Τραύματα που θα απορρέουν από ένα σημαντικό για σένα πρόσωπο. Από ένα άλλο πρόσωπο δηλαδή, εκτός οικογενείας, που θα δεθείς πολύ συναισθηματικά, θα περνάς χρόνο μαζί του κι οι άμυνές σου απέναντί του θα πέσουν. Και τότε, αν το πρόσωπο που είχες ή έχεις στη ζωή σου δε σε εκτιμά και δεν είναι καλή επιρροή για σένα, μπορεί να σου δημιουργήσει ένα αίσθημα μη αξίας ή να σε αποτρέψει να κάνεις πράγματα για να μην καταλάβεις ότι αξίζεις κι ότι μπορείς να καταφέρεις πράγματα. Δεδομένου αυτού, θα αναπτύξεις χαμηλή αυτοεκτίμηση, η οποία δε θα μπορείς να καταλάβεις από πού απορρέει. Θα βλέπεις τον εαυτό σου να αποφεύγει τις δύσκολες καταστάσεις και τις προκλήσεις γιατί ακριβώς, θα έχεις την αίσθηση ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις.
Οι λόγοι που μπορεί να μας κάνουν να μην αισθανόμαστε ποτέ αρκετά καλοί, είναι πολλοί. Αλλά πάνω κάτω θα δεις πως έχουν κοινό πυρήνα: Κάποιον που δεν πίστεψε σε μας. Είτε είναι ο εαυτός σου, είτε κάποιος άλλος, όμως, εσύ μπορείς να το αλλάξεις. Με αργούς ρυθμούς ναι μεν, αλλά όταν ξέρεις τι σε έφτασε ως εδώ και δεν μπορείς να χαρείς με τη χαρά σου, ξέρεις και προς τα πού πρέπει να κινηθείς ώστε να γιατρευτείς και να νιώσεις ξανά καλά με τον εαυτό σου.
Το τέλειο δεν υπάρχει. Κι όσο και να θεωρείς τις ζωές και τα επιτεύγματα των άλλων τέλεια, είναι μόνο η εξωτερική εικόνα που βλέπεις γι’ αυτούς. Δεν ξέρεις τους δαίμονες με τους οποίους μπορεί να παλεύουν ή αν χαίρονται πραγματικά που βρίσκονται εκεί που βρίσκονται. Κάτσε πίσω, πάρε μια βαθιά ανάσα και νιώσε περήφανος για όσα έχεις καταφέρει μέχρι τώρα. Άσε που την ίδια στιγμή που «ζηλεύεις» εσύ κάποιον για όσα κατάφερε, κάποιος άλλος «ζηλεύει» εσένα. Είσαι αρκετός και δε χρειάζεσαι κανέναν πέρα από εσένα να στο επιβεβαιώσει. Δείξε πίστη στον εαυτό σου και κάνε όσα θες να κάνεις εσύ για σένα, ανεπηρέαστος από το τι θέλουν οι άλλοι να είσαι και να κάνεις. Κι έπειτα, κάτσε και χάζεψε την επιτυχία σου και την πιθανή αποτυχία σου με καμάρι.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου