5 μύθοι για τα άτομα με ΔΕΠΥ και όλη η αλήθεια

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας ή αλλιώς ΔΕΠΥ είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή κι εντοπίζεται συνήθως ως δυσκολία στη διατήρηση της προσοχής και συμπληρώνεται με υπερκινητική συμπεριφορά του ατόμου, που δε συμφωνεί με τα κριτήρια του αναπτυξιακού σταδίου του παιδιού. Τα συμπτώματα παρατηρούνται κυρίως σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ενήλικες που δεν έχουν διάγνωση κι αυτό γιατί υπάρχει μια παρανόηση σχετικά με τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ. Οπότε, εάν κατά την παιδική ηλικία δε ληφθούν υπόψιν τα πρώτα δείγματά της, το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με τη διαταραχή αυτή, όταν είναι πλέον στην εφηβεία ή ενήλικο.

Η ΔΕΠΥ, από την άλλη, πολύ συχνά χρησιμοποιείται από τρίτους σαν δικαιολογία για συμπεριφορές ζωηρών παιδιών ή υπερβολική ενέργεια που δημιουργεί προβλήματα, όπως μια κοινή αφηρημάδα στο μάθημα. Έτσι, ανά τα χρόνια έχουν δημιουργηθεί ορισμένοι μύθοι γύρω από τη διαταραχή κι έχει απλοποιηθεί σε βαθμό παρερμηνείας, τους οποίους ευθύς αμέσως θα καταρρίψουμε.

Μύθος 1: Όλα τα άτομα με ΔΕΠΥ είναι υπερκινητικά

Αλήθεια: Για να μιλάμε ειλικρινά, η υπερκινητικότητα δεν είναι ένα από τα συμπτώματα που έχουν όλα τα άτομα με αυτή τη διαταραχή. Κατά τη διάγνωση, υπάρχει μια υποκατηγορία η οποία λέγεται ”ΔΕΠΥ με προεξάρχοντα τον απρόσεκτο τύπο”. Όποιος ανήκει σε αυτή την κατηγορία έχει να αντιμετωπίσει τη διάσπαση προσοχής αλλά όχι τον παράγοντα της υπερκινητικότητας. Αυτός ο τύπος μάλιστα συναντάται κυρίως σε κορίτσια. Σε συλλογικό επίπεδο όμως, τα άτομα αυτά έρχονται αντιμέτωπα με τον χαρακτηρισμό των ”αφηρημένων”, ή ότι κατηγορούνται συχνά ότι δε δίνουν σημασία, ή ότι βαριούνται’.

Μύθος 2: Τα άτομα με ΔΕΠΥ έχουν νοητική στέρηση

Αλήθεια: Η πραγματικότητα έχει δείξει πως το IQ των ατόμων με αμιγή διάγνωση της διαταραχής είναι αρκετά υψηλό κι αυτό σημαίνει πως όχι μόνο δεν υπάρχει κάποια νοητική καθυστέρηση, αλλά συχνά το IQ τους είναι και παραπάνω από τον μέσο όρο. Με λίγα λόγια, τα άτομα αυτά, είναι ευφυέστατα.

Μύθος 3: Η ΔΕΠΥ επηρεάζει μόνο τα αγόρια

Αλήθεια: Η συγκεκριμένη διαταραχή δεν κάνει διακρίσεις, είτε είσαι 5 χρονών είτε 25, είτε είσαι αγόρι, είτε κορίτσι. Στα ποσοστά της φαίνεται πως επηρεάζει το 10% των παιδιών, συνολικά, στη σχολική τους ηλικία. Ωστόσο, τα αγόρια είναι 3 φορές πιο πιθανό να διαγνωστούν με ΔΕΠΥ.

Μύθος 4: Τα άτομα με ΔΕΠΥ ξεπερνάνε τη διάγνωση στην ενηλικίωση

Αλήθεια: Πράγματι η πλειοψηφία των περιπτώσεων ξεπερνούν τα συμπτώματα έως και τα 27 τους χρόνια. Σύμφωνα όμως με τα κριτήρια των μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή των στατιστικών, τα ευρήματα που προκύπτουν δείχνουν ότι η διαταραχή είναι συμπτωματική σε παραπάνω από το 50% των περιπτώσεων, σε άτομα που διανύουν την ενήλικη ζωή τους.

Μύθος 5: Τα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ οδηγούν σε εθισμό

Αλήθεια: Η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται για τη ΔΕΠΥ, έχει σκοπό να ρυθμίζει τον χρόνο τον οποίο δρα μέσα στη μέρα. Το αν το άτομο θα εθιστεί ή όχι εξαρτάται, όπως και με πολλά άλλα φάρμακα, από τη μέθοδο χορήγησης. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις ενέσιμες ουσίες ή εκείνες που εισπνέονται η φαρμακευτική αγωγή δια στόματος έχει έτσι κι αλλιώς μειωμένα ποσοστά εθισμού. Όλες οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί μάλιστα, καταλήγουν στο συμπέρασμα πως τα φάρμακα για τη διαταραχή μπορούν και να προστατεύσουν από έναν εθισμό, αφού μετριάζουν την παρορμητικότητα, την κακή κρίση και την κοινωνική αμηχανία.

Η ΔΕΠΥ μπορεί να δυσκολεύει την καθημερινότητα των πασχόντων, τόσο με τα συμπτώματά της ως διαταραχή, όσο και με τα σχόλια που δέχονται τα άτομα αυτά στο σχολικό, εργασιακό ακόμα κι οικογενειακό περιβάλλον. Ωστόσο, δεν πρόκειται για κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεται κάποιος ή να νιώθει περίεργα, θέλοντας να κρύψει τη διάγνωσή του. Με ένα σταθερό πρόγραμμα, έναν κύκλο υποστήριξης και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, τα συμπτώματα μπορούν να είναι διαχειρίσιμα και να μην επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ατόμου.

Εξάλλου, μην ξεχνάς πως κάποια από τα πιο μεγάλα ονόματα όπως ο Salvador Dali, η Simone Biles, ο Jim Carrey, η Emma Watson και πολλοί άλλοι διάσημοι, πάσχουν από  ΔΕΠΥ αλλά δεν ήταν ούτε κατά διάνοια αρκετή για να τους εμποδίσει από το να πετύχουν.