Στα ΕΠΑΛ γίνεται δουλειά, όσο κι αν κάποιοι τα βγάζουν άχρηστα

Συμφωνούμε όλοι ότι η μόρφωση, τουλάχιστον η στοιχειώδης, αποτελεί κομβικό παράγοντα για την προσωπική, επαγγελματική και κυρίως τη μετεξελικτική ζωή και καθημερινότητα του ατόμου. Επίσης, αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι, κατανοούμε την καινοτόμα αντίληψη «δεν είναι το πανεπιστήμιο ο μόνος τρόπος να πετύχεις επαγγελματικά». Αν ρωτάτε την προσωπική μου γνώμη, ναι, συμφωνώ κι επαυξάνω.

Μέχρι τις προηγούμενες δεκαετίες, η εκπαίδευση ήταν κοινή για όλους, όπως όφειλε άλλωστε, αλλά κι η μόρφωση βάδιζε στα ίδια μοτίβα. Μια τέτοια πρακτική δε βοηθούσε τις επιδόσεις ορισμένων μαθητών, είτε γιατί δεν ήταν μαθησιακά «δυνατοί», είτε γιατί δεν έβρισκαν ενδιαφέρουσα την παρεχόμενη γνώση κι είχαν μια κλίση προς κάτι διαφορετικό. Για τον λόγο αυτό, ήρθε στο προσκήνιο πριν μερικές δεκαετίες το Επαγγελματικό Λύκειο, ένα λύκειο που τυγχάνει στις μέρες μας να έχει παρεξηγηθεί από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, κατά κύριο λόγο εξαιτίας των συμβάντων που λαμβάνουν χώρα κατά καιρούς σε τέτοια σχολεία.

Τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως το ΕΠΑΛ βγάζει προς τα έξω μια εικόνα, η οποία όμως τείνει να δημιουργήσει ένα νέο στερεότυπο. Τα μαύρα ρούχα, το στρατιωτικά ξυρισμένο μαλλί και το μαύρο γυαλί, το γεγονός ότι το ΕΠΑΛ συνδέεται αυτόματα με παραβατικές κι ανάρμοστες συμπεριφορές, όπως επίσης και η λογική του “στο ΕΠΑΛ πάει όποιος δε διαβάζει” έχει μειώσει την ποιότητα και την αξία του σχολικού χώρου κι έχει φτιάξει ένα πρίσμα μέσα από το οποίο κρίνονται και κατηγοριοποιούνται -άδικα- οι μαθητές.

Η αντίληψη αυτή αμβλύνθηκε, όταν πέρσι έκανε τον γύρο του διαδικτύου, ένα βίντεο που αντικατόπτριζε μια ανάρμοστη συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, ένας μαθητής εξύβριζε και χαρακτήριζε με κοσμητικά επίθετα μια καθηγήτριά του, προκειμένου να σβήσει την απουσία που του είχε βάλει. Πιθανότατα ο νέος είχε υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα και με αυτόν τον τρόπο, η εκπαιδευτικός αποφάσισε την ποινή του, όπως είθισται στη σχολική κοινότητα. Πιο πρόσφατα, ήρθαν στο φως και γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης στη Θεσσαλονίκη. Μαθητές με μολότοφ, πέτρες κι οτιδήποτε μπορεί κανείς να φανταστεί, μετέτρεψαν τον σχολικό χώρο σε πεδίο μάχης, την ώρα που πολλοί γονείς πήγαιναν στις δουλειές τους και μαθητές χαμηλότερων βαθμίδων στις τάξεις τους.

Είναι όμως δέκα ή και παραπάνω τέτοια παραδείγματα αρκετά για να καταδικάσουμε το σχολείο αυτό και να παραιτηθούμε από την αξία του; Ως άνθρωποι, έχουμε την τάση να τα βλέπουμε όλα επιφανειακά και να μην αναζητούμε την ουσία. Δεν είναι δυνατό, μια σειρά από γεγονότα να καθορίσει την άποψη για ένα σύστημα παροχής γνώσεων και μόρφωσης προς τα παιδιά μας. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ ή έστω έχουμε επιδιώξει να αναζητήσουμε ποια είναι η λειτουργία ενός επαγγελματικού σχολείου;

Φυσικά κι όχι, γιατί ζούμε σε μια κοινωνία που τα θέλουμε όλα έτοιμα και προτιμάμε να μην κοπιάσουμε καθόλου για να δούμε κάτι διαφορετικό, κάτι που δεν μπορεί να καταλάβει ο διπλανός μας. Πρώτα απ’ όλα, το επαγγελματικό λύκειο, προσφέρει γνώσεις κι εξειδίκευση σε τέχνες, βοηθώντας τα παιδιά στην άμεση επαγγελματική τους αποκατάσταση. Πέρα από τα κλασικά μαθήματα, διαθέτει ειδικά σχεδιασμένα εργαστήρια κι αίθουσες, διευκολύνοντας και βελτιώνοντας τη μάθηση στο έπακρο. Η εξονυχιστική ενασχόληση με το αντικείμενο που σ’ αρέσει και θες να ακολουθήσεις στη ζωή σου και συνάμα η διαρκής μάθηση και πράξη πάνω σε αυτό, σε ωθεί στο να γίνεις καλύτερος, να μάθεις τα μικρά μυστικά και να χρησιμοποιήσεις νέες μεθόδους και τεχνικές, βγαίνοντας από τα υπάρχοντα στερεοτυπικά καλούπια.

Σαφώς, όπως στο γενικό, έτσι και στο επαγγελματικό λύκειο , οι εκπαιδευτικοί είναι ειδικά καταρτισμένοι στον τομέα τους, με όρεξη για εργασία και μεγάλη αποδοτικότητα προς το μαθητικό κοινό. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε πως η εκπαίδευση είναι μια σχέση αλληλεπίδρασης, αλληλεξάρτησης κι αλληλοσεβασμού, ανάμεσα στον καθηγητή και τον μαθητή. Επιπλέον οι δράσεις που διοργανώνουν οι καθηγητές μαζί με τους μαθητές της εκάστοτε ειδικότητας, επιδιώκουν να πληροφορήσουν τον απλό κόσμο για καθημερινές ενέργειες, στις οποίες θα μπορούσαν να προβούν οι ίδιοι, ώστε να αποφύγουν κάποιο κίνδυνο. Τέτοιες ημερίδες, διοργανώνουν κατά καιρούς τα τμήματα υγείας και πληροφορούν, με τρόπο που ένα γενικό λύκειο δεν έχει ασχοληθεί ποτέ να κάνει.

Ας ανοίξουμε επομένως τους ορίζοντές μας, ας δούμε πέρα από το προφανές κι ας μην κρίνουμε αβίαστα με μοναδικό γνώμονα τις ειδήσεις των 20.00 και τα social media. Η πρώτη ματιά, σχεδόν ποτέ δεν είναι η σωστή. Αν αναζητήσουμε κάτι σε βάθος, μόνο τότε θα μπορέσουμε να πούμε -και να ισχύει- πως γνωρίζουμε περί τίνος πρόκειται. Και σίγουρα αξίζει να γίνει, πριν καταδικάσουμε κι απαξιώσουμε ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της εκπαιδευτικής πραγματικότητας που λέγεται ΕΠΑΛ.

Πηγή φωτογραφίας: Parallaxi