Μπορεί κάποιοι να είναι σκεπτικοί για την επιστήμη και τα κατορθώματά της και να διαφωνούν με τις μεθόδους που χρησιμοποιεί, όπως για παράδειγμα τον πειραματισμό σε ζώα. Δεν μπορούμε όμως να αμφισβητήσουμε και την πρόοδο που έχουμε κάνει στη φαρμακευτική βιομηχανία και την εξάλειψη κι αντιμετώπιση ασθενειών που προηγουμένως ήταν μάστιγα κι αιτίες μαζικών θ@νάτων. Όμως σήμερα δεν είμαστε εδώ για να συζητήσουμε αυτά τα τόσο αμφιλεγόμενα θέματα, αλλά για να αναφερθούμε στα εμβόλια κατά των ναρκwτικών ουσιών.
Δεν έχουν κυκλοφορήσει ακόμη στην αγορά όμως βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο, κάποια σε ζώα κι άλλα σε ανθρώπους και φαίνονται ιδιαίτερα υποσχόμενα για την καταπολέμηση των εξαρτήσεwν, που αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα και μια από τις πιο συχνές αιτίες θ@νάτου, ειδικά στις νεότερες ηλικίες.
Έρχεται λοιπόν, αρχικά, ένα εμβόλιο κατά της κoκaΐνης, το «Calixcoca», το οποίο ερευνάται από το 2015 στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Minas Gerais (UFMG) στη Βραζιλία και το οποίο χρηματοδότησε η πόλη του Σάο Πάολο τον Ιούνιο του 2023 με 4 εκατομμύρια δολλάρια, ώστε να επισπευθεί η έρευνα κι οι κλινικές δοκιμές του. Έτσι, το εμβόλιο βρίσκεται στο στάδιο κλινικών πειραματισμών σε ζώα ενώ τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά.
Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το συγκεκριμένο εμβόλιο είναι πολύ διαφορετικός απ’ όλα τα προηγούμενα εμβόλια εναντίον του συγκεκριμένου ναρκwτικoύ που είχαν δημιουργηθεί κι απέτυχαν, καθώς η βάση του δεν είναι πρωτεϊνική. To βασικό λοιπόν χαρακτηριστικό του είναι τα μόρια V4N2, τα οποία εμποδίζουν την ουσία να περάσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό με παραγωγή αντισωμάτων που δεσμεύουν τα μόρια της κoκaΐνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η ουσία να μην έχει πρόσβαση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και να μη δημιουργούνται όλες οι ανεπιθύμητες παρενέργειες στις οποίες συμπεριλαμβάνεται κι ο θάν@τος.
Δημιουργός του εμβολίου είναι ο καθηγητής ψυχικής υγείας του UFMG, Φρεντερίκο Γκαρσία, ο οποίος αναφέρει πως το εμβόλιο θα προορίζεται αρχικά για έγκυες γυναίκες αλλά και για εξαρτημένouς που βρίσκονται στη διαδικασία αποτοξίνωσης. Βέβαια, είναι ακόμη νωρίς κι ακολουθούν αρκετά ακόμη βήματα πριν το εμβόλιο εγκριθεί για κυκλοφορία στο εμπόριο και φυσικά πρέπει να περάσει το τεστ των κλινικών δοκιμών στα ζώα κι έπειτα σε ανθρώπους.
Το δεύτερο εμβόλιο που βρίσκεται στα σκαριά είναι εκείνο κατά της ηρwiνης και της φαιντaνύλhs. Δύο πολύ ισχυρών ναρκwτικών ουσιών, των οποίων η απεξάρτhση είναι ιδιαίτερα δύσκολη σε ψυχολογικό αλλά και σωματικό επίπεδο, και στην οποία η πλήρης αποχή από την ουσία δεν ενδείκνυται κατά την αποτοξίνωση, η οποία πρέπει να γίνεται σταδιακά.
Για τις συγκεκριμένες δυο ουσίες έχουν υπάρξει πολλές περισσότερες προσπάθειες παραγωγής εμβολίων από πολλά πανεπιστήμια, όμως ένα από αυτά είναι κόντα στη λύση του γρίφου και ξεκινά κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους στις αρχές του 2024. Ο λόγος για το Πανεπιστήμιο της Μοντάνα στις ΗΠΑ, το οποίο ήταν από τα πρώτα που παρήγαγαν το εμβόλιο κατά του κόβιντ, ενώ ειδικεύεται στην παραγωγή εμβολίων για διάφορες ασθένειες όπως η φυματίωση, η γρίπη κ.α.
Της έρευνας ηγείται ο καθηγητής Jay Evans, ο οποίος ανέφερε πως το πρώτο εμβόλιο που θα δοκιμαστεί σε ανθρώπους θα στοχεύει την ηρωίνη, ενώ όταν επιβεβαιώσουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου αυτού θα προχωρήσουν στο εμβόλιο κατά της φαιντaνύλhs κι έπειτα σε ένα συνδυαστικό εμβόλιο εναντίον αυτών των δυο ουσιών.
Ο τρόπος λειτουργίας του εμβολίου αυτού είναι ο ίδιος με εκείνον που αναφέρθηκε προηγουμένως. Δηλαδή παραγωγή αντισωμάτων που αναγνωρίζουν τα μόρια της ηρwίνηs, τα δεσμεύουν και τα αποτρέπουν να περάσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και κατά συνέπεια το κεντρικό νευρικό σύστημα, αποτρέποντας τις παρενέργειες. Έτσι, θα μειωθεί δραστικά η «απόλαυση» που προσφέρει στους χρήστες το ναρκwτικό, το οποίο θα πάψουν να αποζητούν.
Εδώ όμως προκύπτουν κάποια βασικά ζητήματα. Αν αυτά τα εμβόλια δουλέψουν, μήπως οι χρήστες στην αναζήτησή τους για αυτό το προσωρινό αίσθημα νιρβάνας, που προσφέρουν οι ουσίες αυτές, στραφούν σε άλλα ναρκwτικά; Mήπως η βιομηχανία των ναρκwτικών παράγει νέα ακόμη πιο εθιστικά προϊόντα; Κι έπειτα όλες οι ναρκwτικές ουσίες έχουν πολλές και διαφορετικές παραλλαγές που αποτελούνται από διαφορετικούς συνδυασμούς χημικών ενώσεων. Οπότε για πόσες από αυτές τις διαφορετικές παραλλαγές, θα είναι αποτελεσματικά τα εμβόλια αυτά; Μένει να δούμε!
