Τι προσέχετε πρώτη φορά όταν συναντάτε κάποιον; Όχι, μη μου πείτε τα μάτια, το βλέμμα, την κίνηση του σώματος. Οι πρώτες εντυπώσεις συναντώντας κάποιους έξω από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη συμπεριφορά. Η καθηγήτρια του Harvard Amy Cubby, η οποία μελέτησε τις αλληλεπιδράσεις που υπάρχουν μεταξύ των ανθρώπων, υποστηρίζει πως όταν συναντούν ο ένας τον άλλον για πρώτη φορά απαντάνε αυτόματα σε δύο ερωτήσεις: «Μπορώ να τον εμπιστευτώ;» και «Μπορώ να σεβαστώ αυτό το άτομο;» Με τις ερωτήσεις αυτές αντιλαμβανόμαστε πως εκείνο που αποζητάμε είναι η ανάγκη της αξιοπιστίας, της εμπιστοσύνης και της οικειότητας για να δημιουργήσουμε την κάθε είδους σχέση.
Ας πάρουμε λίγο ως παράδειγμα τους εαυτούς μας, για να αξιολογήσουμε τις απόψεις της ειδικού. Συνήθως, μετά την πρώτη μας επαφή με έναν άνθρωπο που γνωρίζουμε, η επόμενη σκέψη που κάνουμε είναι αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε μια περαιτέρω επαφή. Είτε είναι επαγγελματική, κοινωνική, προσωπική, σκεφτόμαστε πως για να επιτευχθεί, αυτός που έχουμε απέναντί μας θα πρέπει να μας εμπνέει εμπιστοσύνη καθώς και μια αβίαστη άνεση. Έτσι, ασυνείδητα ψάχνουμε την ένωση που θα φανερώνει τη ζεστασιά. Η ψυχολόγος Amy Cubby στην έρευνα της αναφέρει πως «Εάν κάποιος που προσπαθείς να επηρεάσεις δε σε εμπιστεύεται, δεν πρόκειται να πας πολύ μακριά μαζί του. Στην πραγματικότητα, μπορεί να προκαλέσεις ακόμη κι υποψίες επειδή γίνεσαι χειριστικός.»
Εμπιστοσύνη και σεβασμός λοιπόν τα κριτήρια για την πρώτη γνωριμία. Προσωπικά, θεωρώ πως είναι μια απόφαση την οποία παίρνουμε χωρίς να γνωρίζουμε το αποτέλεσμα. Χτίζουμε την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό με ειλικρίνεια κι έτσι θέτουμε τον εαυτό μας έτοιμο να κρίνουμε ή να κριθούμε από τους γύρω μας. «Μπορούμε να εμπιστευτούμε και μπορούμε να σεβαστούμε;». Αρκετά δύσκολο σαν ερώτηση, να εμπιστευτούμε από πριν. Αν όμως δεν το κάνουμε και ξεκινήσουμε με καχυποψία, τότε έχουμε χάσει το παιχνίδι. Έχουμε χάσει τη δυνατότητα να αναπτύξουμε νέες σχέσεις. Ουσιαστικά, είναι σαν ορίζουμε το τέλος, πριν καν δώσουμε την ευκαιρία.
Οι σχέσεις που από την αρχή θέτουν μ’ αυτές τις δύο ερωτήσεις ως κίνητρο για να έρθουν δυο άνθρωποι κοντά, την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό, έχουν και περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν. Συνήθως, η πρώτη εντύπωση είναι πάντα αυτή με την περισσότερη σημασία. Αλλά είναι ικανή να μας δημιουργήσει την ασφάλεια; Είναι αλάνθαστη; Σ’ αυτά τα πρώτα λεπτά της κάθε γνωριμίας, επηρεαζόμαστε ασυναίσθητα, ακροβατώντας μεταξύ του αν είναι ασφαλής η κρίση μας, αν αυτό που βλέπουμε μας δημιουργεί φόβους, αν είμαστε ικανοί να κρίνουμε. Πόσο νηφάλια λοιπόν μπορεί να είναι η γνώμη μας;
Οι ειδικοί λένε πως οι άνθρωποι κρίνουμε κι έχουμε την τάση να αποδεχόμαστε πρόσωπα που τείνουν να είναι πιο κοντά στη δική μας προσωπικότητα, που μοιάζουν περισσότερο μαζί μας. Δεν είναι απαραίτητο πως μια πρώτη φορά θα ανοιχτούν κι όλες οι πτυχές ενός χαρακτήρα, όμως. Όσο λοιπόν και αν παρέχει περισσότερη ασφάλεια η χρήση των παραπάνω ερωτήσεων για να κρίνουμε, το σίγουρο είναι πως θα βρούμε τις απαντήσεις στην πορεία.
Στις πρώτες σημαντικές εντυπώσεις μιας γνωριμίας, ας προσπαθήσουμε να είμαστε ειλικρινείς, να έχουμε ευθύτητα και να αποπνέουμε σεβασμό για να χτίσουμε εμπιστοσύνη. Ας ξεκινήσουμε έχοντας την τάση, λοιπόν. Ας είμαστε αυθεντικοί γιατί ξετυλίγοντας το περιτύλιγμα φαίνεται η πραγματική αξία του δώρου. Και οι σωστές γνωριμίες, είναι μόνο δώρα στη ζωή μας.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου