Όλα όσα κερδίζεις βλέποντας τη Λωξάντρα Λούκας στην τηλεόραση

«Ο ίδιος ο ήλιος έμπαινε κι έτρεχε καθώς χλωροφύλλη στις ίνες του πλατανόφυλλου της Τέχνης, τέτοιου που το φανταζόμουνα πάντα κι ήθελα ν’ αντιπροσωπεύει για μένα την πιο μεγάλη, την πιο αφιλοκερδή εκδήλωση του ανθρώπου.»

Βρισκόμαστε στο 2023, όπου για πρώτη φορά μια κοπέλα με σύνδρομο Down εμφανίζεται στην ελληνική τηλεόραση και στο θέατρο, ως ηθοποιός, στο πλευρό συναδέλφων της. Ο λόγος γίνεται για τη Λωξάντρα Λούκας, η οποία συμμετείχε τον Αύγουστο στην παράσταση του Εθνικού θεάτρου «Τρωάδες» αλλά κι επρόκειτο να είναι μέρος του θεατρικού της Ελένης Ευθυμίου «Φουέντε Οβεχούνα», ενώ πρόσφατα πήρε μέρος και σε ένα επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς «Ο Γιατρός» και σε μια σκηνή στην κινηματογραφική παραγωγή της «Φόνισσας». Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα θεωρείτο μια ακόμη μέρα που μια νέα γυναίκα, ένας νέος άνθρωπος που δοκιμάζει τα βήματά του ακολουθώντας την καριέρα του, κάτι που δε θα μας συντάραζε τόσο ώστε να μιλάμε γι’αυτό. Αλλά εδώ πρόκειται για κάτι σημαντικότερο.

Δείτε εδώ τη σκηνή στην οποία εμφανίζεται με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη:

Η Λωξάντρα είναι ένα πολύ φωτεινό παράδειγμα για το πώς βρίσκεται ένας άνθρωπος με σύνδρομο Down σε έναν επαγγελματικό χώρο, όντας πέρα για πέρα λειτουργικός. Υπάρχει μια παρανόηση σχετικά τις ικανότητες και τις δεξιότητες των εν λόγω ατόμων κι εκείνη καταφέρνει και δίνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα για το τι δεν ισχύει, πράττοντας. Κι οι συνεργασίες της, την πηγαίνουν κάθε μέρα και πιο ψηλά.

Τα άτομα με κινητικά ή νοητικά προβλήματα, με μαθησιακές δυσκολίες ή με κάποιες ειδικές δεξιότητες με τις οποίες μπορεί τμήμα της κοινωνίας να μην είναι εξοικειωμένο, για αρκετά χρόνια είχαν μάθει να λειτουργούν στις σκιές. Σκεφτείτε τα μέσα ενημέρωσης και οι ψυχαγωγικές εκπομπές- πόσο μεγάλο ποσοστό εκπροσώπησης είχαν από ανθρώπους με πάσης φύσεως διαφορετικότητες; Λες κι οποιαδήποτε «διαφορετικότητα» -από αυτή που έχουμε συνηθίσει στην καθημερινότητά μας- εμφανιζόταν μπροστά μας, μάς παρέλυε, σαν να μην ξέρουμε πώς να φερθούμε.

Ο Κ. Μαρκουλάκης (που πρωταγωνιστεί στη σειρά «Ο Γιατρός») είπε σε μια πρόσφατη συνέντευξή του πως αισθανόταν πιο πολύ ο εαυτός του όταν προσπάθησε να βρει τρόπους επικοινωνίας με τη Λωξάντρα και τόνισε πως εμείς, «οι υπόλοιποι», πρέπει να «μάθουμε να μετακινούμαστε». Κι αυτή είναι ίσως η μόνη απάντηση που αξίζει να δοθεί στο θέμα αυτό. Η «μετακίνηση» της σκέψης είναι που μας σταματά να δούμε λίγο καλύτερα και πιο μπροστά, που μας αποτρέπει από το να μπούμε στη θέση του άλλου και να μην είμαστε τόσο κολλημένοι σε απομεινάρια πεποιθήσεων από περασμένες κοινωνίες. Διότι, όσο κι εάν νιώθουμε ασφαλείς μέσα σε αυτές γιατί δε θέλουμε να συλλογιστούμε κάτι παραπάνω, είναι γιατί δεν έχουμε τη θέληση και την καλλιέργεια της νοοτροπίας, να ψάχνουμε. Είναι η ίδια «λογική» με το πρότυπο του άνδρα παλαιάς κοπής, με τους στρέιτ μονάχα έρωτες και τα «χαζά» παιδιά.

Εάν βρισκόμασταν λίγες δεκαετίες πριν, ίσως να μην μπορούσαμε καν να μιλήσουμε για εκπροσώπηση και πρότυπα, γιατί τα τελευταία ήταν περιορισμένα και σε συγκεκριμένους τομείς. Αν είναι να μας χαρακτηρίσει κάτι, όμως, τώρα πια, ας είναι η εξέλιξη, το να θέλουμε να δείχνουμε αλλά και να είμαστε πιο προοδευτικοί γιατί επί της ουσίας, μονάχα όταν δούμε κάτι να γίνεται, τότε το αποδεχόμαστε. Ή τουλάχιστον είναι ευκολότερο να το αντιληφθούμε, οδηγώντας τον εαυτό μας προς την αποδοχή. Μπορεί κάποιοι να θεωρούν πως ταλαντούχα άτομα όπως η Λωξάντρα δε θα έπρεπε να βρίσκονται ανάμεσα σε καταξιωμένους ηθοποιούς, αλλά ευτυχώς, δεν είναι αρκετά για να δημιουργήσουν κανέναν “άγραφο νόμο”. Είναι ζήλια, απαξίωση ή απλά ανασφάλεια μήπως φανεί κάποια ανεπάρκεια, για την οποία οι πραγματικά φωτεινοί άνθρωποι δεν έχουν χώρο. Μπορεί να είναι άγνοια -που κι αυτή είναι επικίνδυνη- ή μπορεί να σημαίνει πως πρέπει να προετοιμαστούμε για τις κοινωνικές αλλαγές οι οποίες δε θα μας ρωτήσουν πότε και πώς θα έρθουν. Οπότε, αυτό που μας μένει, είναι να γίνουμε λίγο πιο ενεργά σκεπτόμενοι άνθρωποι και να εμπνευστούμε από εκείνους που βρήκαν τον τρόπο να το κάνουν πριν από εμάς, για εμάς.

ΥΓ: «Εσάς που της επιτρέψατε να μην περισσεύει, να μη νιώθει μόνη και απροστάτευτη. Εμείς οι γονείς της και τα αδέλφια της, νιώθουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη για κάθε μία και κάθε έναν από εσάς που την εντάξετε, έστω και λίγο, στη ζωή σας. Όσο κι αν θέλαμε εμείς, η οικογένειά της, δε θα μπορούσαμε να της δείξουμε τον μεγάλο ΚΟΣΜΟ, όπου ανήκουμε όλες και όλοι αν δεν τη συμπεριλαμβάνατε στη ζωή σας. Έγινε γιατί της το επιτρέψατε. Ευχαριστούμε για όλες τις ευχές και την αγάπη που δεχόμαστε εκ μέρους της Λωξάντρας και σας τις επιστρέφουμε με ευγνωμοσύνη», ανέφερε η μητέρα της, κα Δημοπούλου, σε ανάρτησή της μετά την υπογραφή της σύμβασης για τον ρόλο της στο Εθνικό. Και τα λέει, πραγματικά, όλα.

Πηγή φωτογραφίας: SOUNDIS