H 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί απ’ τον ΟΗΕ ως Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη της Βί@ς κατά των Γυναικών. Μ’ αφορμή την ημέρα αυτή η ActionAid διεξήγαγε έρευνα με τη χορηγία της qed που δημοσιεύθηκε κι αφορά στην ισότητα των φύλων και τη βί@ που ασκείται προς τις γυναίκες. Τ’ αποτελέσματα της έρευνας κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι για τα ποσοστά των νέων που ζουν κι εργάζονται στη χώρα μας.
Προς μεγάλη μας απογοήτευση σύμφωνα με την έρευνα το 54% των Ελλήνων είναι προκατειλημμένοι απέναντι στο γυναικείο φύλο ενώ οι “Gen-Z” (νέοι ηλικίας 17-26 ετών) φαίνεται πως κουβαλούν ακόμα περισσότερες προκαταλήψεις –με ποσοστό 1 στους 5 να φέρει τουλάχιστον 3 προκαταλήψεις, κατατάσσοντας τη σπουδαιότητατης ισότητας των φύλων μόλις στη 13η θέση απ’ τους 17 στόχους της κυβέρνησης.
Κι ενώ λογικά θ’ αναμέναμε τα στατιστικά να μειώνονται καθώς το ζήτημα της ισότητας αποτελεί έναν απ’ τους βασικούς 17 στόχους που περιλαμβάνονται στην agenda του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη που έχει εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, συνειδητοποιούμε πόσο -συγκριτικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές κι όχι μόνο, χώρες- καθυστερημένα οδεύει η Ελλάδα προς την κατεύθυνση αυτή. Εξίσου απογοητευτικό είναι το γεγονός πως οι νεότερες γενιές δείχνουν να είναι πιο προκατειλημένες απ’ τις μεγαλύτερες.
Τι είναι όμως αυτό πού οδηγεί τη χώρα μας απ’ το κακό στο χειρότερο στο θέμα της ισότητας;
Η πηγή του κακού εντοπίζεται στις ιδέες και τις αντιλήψεις που διαιωνίζουμε κι αναπαράγουμε. Με βάση λοιπόν τα ποσοστά των ερευνών που αναφέραμε αυτό σημαίνει πως τα στερεότυπα μεταλαμπαδεύονται στις επόμενες γενιές με αυξητική τάση γεγονός που δε θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να μας αφήσει αδιάφορους κι αδρανείς επί του θέματος καθώς τα στερεότυπα κι οι προκαταλήψεις αποτελούν ιδέες βαθιά ριζωμένες και καταγεγραμμένες στη νοοτροπία του ευρύτερου συνόλου της κοινωνίας οι οποίες καταλήγουν να καθοδηγούν συμπεριφορές, δράσεις και τρόπους έκφρασης.
Για παράδειγμα, θ’ ακούσεις να χρησιμοποιούνται ακόμη από μεγάλο μέρος των ανθρώπων φράσεις όπως: «οι άνδρες είναι πιο έξυπνοι ή πιο ικανοί από τις γυναίκες σε ηγετικές θέσεις» ή «οι γυναίκες δεν είναι εξίσου αποδοτικές στην εργασία όσο οι άνδρες» ή «οι γυναίκες δεν ξέρουν να οδηγούν» κοκ. Κι εδώ λοιπόν αντιλαμβάνεσαι πως πρόκειται για βαθιά αγκιστρωμένες πεποιθήσεις που συχνά όταν λέγονται, μπορεί να συνοδεύονται κι από φράσεις του τύπου: «ήταν μόνο ένα αστείο». Όχι, δεν ήταν ποτέ μόνο ένα αστείο· είναι κάτι πολύ χειρότερο, πολύ βαθύτερο, πολύ δυσκολότερο στο ν’ αλλάξει και να καταπολεμηθεί. Και δυστυχώς καλούμαστε να το διαχειριστούμε μέσα σε μία εποχή που η ταχύτατη διάδοση των ιδεών μέσω της τεχνολογίας και των ΜΜΕ δυσχεραίνει το έργο αυτό.
Αν αναλογιστούμε πως τα στερεότυπα αποτελούν απλά τη βάση στην πυραμίδα της έμφυλης βί@ς, μπορούμε και να φανταστούμε την ανάλογη έκταση του φαινομένου στο μέλλον αν δε δράσουμε, αν δε λάβουμε μέτρα πρόληψης και καταστολής του.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος