Σε μία εποχή που οι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο σκληροί εξαιτίας των γεγονότων που βιώνουν, το να καταφέρεις να μείνεις ευγενικός με τον εαυτό σου γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Δεν είναι εύκολο να δείχνεις κατανόηση σε σένα, ειδικά αν έχεις μεγαλώσει κι έχεις αναπτύξει μια εσωτερική γλώσσα που σε κρίνει και σε μαστιγώνει. Η ζωή είναι από μόνη της δύσκολη, αλλά γίνεται ακόμα πιο εξουθενωτική όταν έχεις να κάνεις και με έναν εχθρό εκ των έσω που σου μιλάει άσχημα. Ο τρόπος που σκέφτεσαι για σένα δε φαίνεται μόνο στην αυτοεκτίμησή σου, αλλά στον τρόπο που φέρεσαι στους άλλους ανθρώπους γύρω σου, στις αποφάσεις που λαμβάνεις για τη ζωή σου και στο τέλος της ημέρας στο τι διεκδικείς από αυτή. Πιο αναλυτικά, να μια λίστα με πέντε τρόπους που πραγματικά σε επηρεάζει το πώς σκέφτεσαι για σένα.
Επηρεάζει την ψυχική σου κατάσταση
Το να έχεις μια φωνή στο μυαλό σου να σου λέει πως δεν κάνεις αρκετά, πως βρίσκεσαι πίσω στη ζωή ενώ όλοι οι άλλοι έχουν βρει τον δρόμο τους, δε σου προσφέρει τίποτα παρά μερικές υπαρξιακές κρίσεις, στις οποίες δε θα περάσεις και πολύ καλά. Δες μια άλλη πλευρά της κατάστασής σου αυτή τη στιγμή, όποια κι αν είναι αυτή. Αν νιώθεις πως όλοι έχουν βρει την άκρη, σκέψου πως εσύ κάνεις τα πάντα για να κάνεις το ίδιο, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο χρόνο στη ζωή. Μπορεί η επόμενη ή η προηγούμενη χρονιά να ήταν γεμάτη επιτεύγματα και τώρα να παίρνεις ένα διάλειμμα από αυτά. Η ζωή δεν είναι μόνο χαρές και μεγάλες στιγμές, είναι και βαρετή, και πολλές φορές φαινομενικά στάσιμη.
Καθορίζει την αυτοεκτίμησή σου
Προφανώς, ο τρόπος που σου μιλάς καθορίζει και το τι πιστεύεις για σένα. Όπως το πώς σου μιλάνε οι άνθρωποι γύρω σου καθορίζει πολλές φορές το τι πιστεύεις για σένα. Το να έχεις μόνιμα μια φωνή που λέει, «Δε θα το καταφέρεις αυτό, πού να τρέχεις τώρα», σίγουρα θα επηρεάσει τον τρόπο που βλέπεις τον εαυτό σου, ξεχνώντας πόσα έχεις καταφέρει, τα θετικά χαρακτηριστικά που έχεις και το γεγονός ότι έχεις μια επιθυμία την οποία δε σέβεσαι. Αν δεν πιστεύεις πως αξίζεις, πώς θα καταφέρεις να προστατέψεις τον εαυτό σου από τα εμπόδια που θα σου φέρει η ζωή; Καταληκτικά, δε θα μπορέσεις να μάθεις και τον εαυτό σου, γιατί ποτέ δε θα είσαι αντικειμενικός, όσο μπορείς να είσαι αντικειμενικός, με το ποιος είσαι, αν βλέπεις μόνο τα αρνητικά.
Σε γεμίζει στρες κι άγχος
Για πολλούς είναι αυτόματη διεργασία το να σκέφτονται απευθείας το αρνητικό σενάριο. Αυτό μπορεί να ήταν κάποτε μια διεργασία που τους προστάτευε, στην ενήλικη ζωή, όμως, υπάρχουν τόσες προσλαμβάνουσες και τόσα ζητήματα που καλείσαι να αντιμετωπίσεις κάθε μέρα, που αν σκέφτεσαι σε όλα το αρνητικό σενάριο, σίγουρα θα απελπιστείς. Η λογική και η ηρεμία είναι οι σύμμαχοί σου σε αυτή την κατάσταση. Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου αν κάνεις ένα λάθος, αν χάσεις λίγο την ψυχραιμία σου ή αν χάσεις μια προθεσμία. Πάντα υπάρχουν λύσεις για όλα τα ζητήματα, ειδικά αυτά τις καθημερινότητας που μας δημιουργούν και το μεγαλύτερο άγχος.
Επηρεάζει τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις σου
Είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστείς τα συναισθήματά σου, ειδικά σε μια χώρα που δυστυχώς, δε διδάσκεται ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης καταστάσεων όταν είναι κανείς συναισθηματικά φορτισμένος. Πόσο μεγαλύτερο μπορεί να φανεί ένα πρόβλημα ή ένα συναίσθημα όταν έχεις μάθει να το κρίνεις. Δε θα σταματούσες ένα παιδί από το να κλαίει με το να του ουρλιάζεις συνέχεια «σταμάτα να κλαις, δεν έπαθες και τίποτα, είσαι υπερβολικός τώρα», με μικρές εξαιρέσεις για γονείς και δασκάλους που βλέπουν πολλά κάθε μέρα. Θα αγκαλιάσεις το παιδί, θα του πεις πως αυτό που αισθάνεται είναι φυσιολογικό επειδή αισθάνθηκε το χ συναίσθημα. Στη συνέχεια θα του δώσεις λίγο νερό και κάτι άλλο να επικεντρωθεί. Έτσι θα μάθει πως αυτό που αισθάνεται δεν είναι κακό, πως η αντίδραση αυτή είναι φυσιολογική και στη συνέχεια θα μάθει να το διαχειρίζεται ακόμα καλύτερα. Γιατί την επόμενη φορά που θα πέσει δε θα κουβαλάει την ντροπή και τον φόβο ότι έπεσε και κάποιος θα του φωνάξει. Έτσι ακριβώς λειτουργεί και η εσωτερική φωνή· αν πέσεις (είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά) και σού πεις «τι ηλίθιο άτομο που είσαι, μην κλαις τώρα, μην αισθάνεσαι, κάνεις σαν παιδί», φυσικά και θα αισθανθείς χειρότερα.
Επηρεάζει τον τρόπο που αλληλεπιδράς με τους άλλους
Πιο συγκεκριμένα, το πώς μιλάς στον εαυτό σου αντικατοπτρίζεται και στο πώς μιλάς και στους ανθρώπους γύρω σου. Σαφώς πολλοί θα πουν «εγώ δείχνω μεγαλύτερη επιείκεια στους άλλους από ότι στον εαυτό μου» κι αυτό είναι αλήθεια, αλλά συμβαίνει κυρίως γιατί κι οι άλλοι βάζουν όρια για το πώς να τους φερθείς και γιατί καταλαβαίνεις λογικά ότι ο τρόπος αυτός δε θα βοηθήσει πουθενά. Δυστυχώς, όμως το μυαλό είναι τόσο πολύπλοκο, που προφανώς τα κάνει όλα υπόγεια και πιο δύσκολο να τα ανακαλύψεις. Έτσι το «δεν αξίζω», που πολλές φορές δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι το νιώθεις, μεταφράζεται σε συμπεριφορές που μπορεί να πληγώσουν τους άλλους, όπως ζήλια και καβγάδες σε μία σχέση, πικρία σε μία φιλία και εχθρότητα σε κάποιον στη δουλειά. Δεν μπορείς να αγαπήσεις με έναν τρόπο λειτουργικό αν δεν ανακαλύψεις μεθόδους λειτουργικής αγάπης για τον εαυτό σου. Έτσι ξεκινάνε αυτοί οι ατέρμονοι κύκλοι λαθών που γίνονται ξανά και ξανά.
Με λίγα λόγια, το πώς σκέφτεται κανείς για τον εαυτό του, ο εσωτερικός του διάλογος, είναι καθρέπτης της συμπεριφοράς του, όχι μόνο απέναντι στον εαυτό του αλλά και απέναντι στην κοινότητά του. Ο κόσμος θα μπορούσε να γίνει πιο γλυκός, πιο τρυφερός, αν με κάποιον τρόπο οι άνθρωποι έβλεπαν πως το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι ο εξωτερικός, αλλά ο εσωτερικός κόσμος στον οποίο ζουν. Όλοι αξίζουν να έχουν ένα μυαλό-φίλο, να κάνουν έναν εσωτερικό μονόλογο που να δείχνει κατανόηση και να αναλαμβάνει τις ευθύνες που του αναλογούν. Είναι ένας δύσκολος δρόμος, εξάλλου είναι μια αυτοματοποιημένη κατάσταση που έχει διδαχθεί κανείς από τις αρχές της ζωής του. Αλλά δεν είναι και ακατόρθωτο και το πιο σημαντικό, είναι ίσως το κλειδί που θα μπορέσει να κάνει τη ζωή πραγματικά υπέροχη.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου