Έχετε νιώσει ποτέ ότι σας αγνοούσαν σε μια συζήτηση επειδή ο συνομιλητής ήταν πολύ απορροφημένος από το κινητό του; Καλώς ήρθατε στο “Phubbing” -ένα portmanteau, δηλαδή έναν συνδυασμό των λέξεων phone και snubbing (σνομπάρισμα). Δεν είναι απλώς ένα κοινωνικό φάουλ, είναι ο λόγος να ξενερώσεις βαθιά, να απομακρυνθείς, να πληγωθείς, ακόμα και να χαλάσεις ένα ραντεβού, μια σχέση, οτιδήποτε προσπαθεις να χτίσεις.
Φανταστείτε να είστε έξω μαζί κι αντί να κάνετε μια ζωηρή συζήτηση, φλερτάροντας και συζητώντας, να είστε κολλημένοι στα κινητά σας, τα οποία και τσεκάρετε ανά 5 λεπτά. Αυτό είναι το phubbing. Και είναι πιο επιβλαβές από ό,τι νομίζουμε. Αντίστοιχο παράδειγμα μπορεί να είναι το να λέτε κάτι σημαντικό στο ταίρι σας, όσο εκείνο σας απαντάει μουρμουρίζοντας, χαζεύοντας στο τηλέφωνό του. Μια πράξη που σας κάνει να νιώθετε αόρατοι, σαν να μην έχουν σημασία τα λόγια σας και η παρουσία σας. Ή ίσως, σας οδηγεί στο να νιώσετε και μια απογοήτευση, σκεπτόμενοι «Μα δεν μπορείς να αφήσεις το τηλέφωνο για ένα λεπτό και να με κοιτάξεις;», το οποίο θα φέρει αντιδράσεις, οι οποίες θα προκαλέσουν εκνευρισμό, κι έπειτα απόσταση, ακόμα μεγαλύτερη.
Μια προσπάθεια επικοινωνίας που πέφτει διαρκώς πάνω σε μια οθόνη, φέρνει μια έντονη αίσθηση αυτοαμφισβήτησης, ανεπάρκειας κι αποστασιοποίησης. Είναι σαν να υπάρχει ένα αόρατο φράγμα ανάμεσα σε εσάς κι αυτούς, που δημιουργείται από το κινητό, ένας πλήρως υπαρκτός τοίχος που μπορεί να σας κάνει να νιώθετε μοναξιά, ακόμη κι όταν είστε κυριολεκτικά ο ένας δίπλα στον άλλο.
Η σκέψη πως ο άνθρωπος που προσπαθείτε να μαγνητίσετε, ενδιαφέρεται περισσότερο για τον ψηφιακό κόσμο, ή το γεγονός πως όσα λέτε δεν είναι αρκετά δελεαστικά για να τον ξεκολλήσουν από αυτόν, μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα δυσαρέσκειας και πόνου. Στην ουσία, το phubbing μπορεί να σας κάνει να αμφισβητήσετε την αξία σας στα μάτια των άλλων και να επηρεάσει την ποιότητα των σχέσεών σας. Η ανησυχητική μελέτη στο philenews.com γράφει κατά λέξη:
«Οι ερευνητές ζήτησαν από 720 ενήλικες ηλικίας 18 έως 77 ετών να αναφέρουν τον βαθμό που βιώνουν phubbing και τη γενικότερη ικανοποίηση που νιώθουν από τη ζωή. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Η μεγαλύτερη αντιληπτή έκθεση στο phubbing, συνδέθηκε με αυξημένη ψυχολογική δυσφορία και μοναξιά. Είναι ενδιαφέρον, επίσης, ότι, ενώ το phubbing δε συσχετιζόταν άμεσα με την ικανοποίηση από τη ζωή, όσοι ένιωθαν πιο μοναχικοί εμφάνιζαν μεγαλύτερη ψυχολογική δυσφορία και λιγότερη ικανοποίηση από την καθημερινή ζωή.» (philenews.com)
Με μια αναζήτηση στο ίντερνετ, βλέπουμε ότι το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό και πολύ πραγματικό εδώ και χρόνια. Η έρευνα στο University of Navarra υπογραμμίζει τον αντίκτυπο του phubbing στα μικρά παιδιά, τους συντρόφους, τους φίλους και την οικογένεια, ενώ προτείνει σχετικά απλά πράγματα, όπως τη λειτουργία σίγασης, τον αποκλεισμό ειδοποιήσεων ή την περιορισμένη χρήση. Πράγματα που πολλοί μπορεί να έχουμε σκεφτεί να κάνουμε, όμως πόσοι όντως τα τηρούμε;
Μια ακόμα σημαντική μελέτη αλλά παλαιότερη, με 1.200 συμμετέχοντες από διάφορες χώρες, ερεύνησε την ψυχολογία του phubbing και κατέληξε στο ότι η βαρεμάρα, η συνήθεια και η περιέργεια ήταν οι κυριότεροι λόγοι πίσω από τη συμπεριφορά αυτή. Επίσης, υπονόησε ότι μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να είναι πιο ευαίσθητες στο phubbing από ό,τι οι νεότερες, καθώς έχουν υψηλότερες προσδοκίες όσον αφορά τους τρόπους ευγενείας, και μικρότερη αποδοχή στο κατά πόσο επιτρέπεται να μας αποσπούν τα κινητά. (οnlinelibrary.wiley.com)
Φανταστείτε να βυθίζεστε πλήρως σε μια στιγμή, όπου κάθε ήχος, έκφραση και συναίσθημα γύρω σας μεγεθύνεται. Αυτή είναι η ουσία του να είσαι πραγματικά παρών. Είναι σαν ο κόσμος να επιβραδύνει, επιτρέποντάς σας να απολαύσετε κάθε λεπτομέρεια της επαφής και της επικοινωνίας με το άλλο άτομο. Δεν είστε απλώς εκεί -είστε συναισθηματικά και νοητικά συντονισμένοι σε μια κοινή εμπειρία, δημιουργώντας μαζί τις αναμνήσεις. Και στην τελική, δεν υπάρχει κάτι σπουδαιότερο από το να κοιτάς το συνομιλητή σου και να τον βλέπεις πραγματικά· το χαμόγελό του, τις ανησυχίες του, τον τρόπο που φωτίζονται τα μάτια του. Απομακρύνοντας τις παρεμβάσεις από τα κινητά, να αφιερώνεστε πραγματικά ο ένας στον άλλον, φτιάχνοντας ένα καταφύγιο αλληλοεκτίμησης κι αληθινής σύνδεσης.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου