Πόση ντροπή, πόση παραπάνω λύπη να νιώσει κανείς για το πώς αυτή η χώρα αντιμετωπίζει την έμφυλη βία; Ενδεχομένως αυτό το βαρέλι να μην έχει πάτο, αφού κάθε νέο εύρημα, κάθε νέο δεδομένο μας φέρνει μπροστά στη ζοφερή συνειδητοποίηση του πόσο ξεφτίλα είναι η χώρα μας, σε ό,τι αφορά δικαιώματα αλλά και προστασία των πολιτών της. Αυτή τη φορά, μιλάμε (ξανά) για τις γυναίκες, που μάλλον δε σημαίνουν τίποτα για κανέναν.
Η δυσάρεστη αυτή πραγματικότητα έρχεται στο προσκήνιο μέσω της έκθεσης του Κέντρου Διοτίμα με τίτλο «Σύνοψη και προτάσεις πολιτικής για την πρόληψη της έμφυλης βίας». Τα στοιχεία που παρουσιάζει, αποκαλύπτουν τη σκληρή πραγματικότητα της έμφυλης βίας στην Ελλάδα και σε επίπεδο Ευρώπης, δείχνοντας τα δόντια της και κάνοντάς μας να αναρωτηθούμε αν τα ποσοστά αυτά μπορούν να φτάσουν υψηλότερα, αφού σχεδόν οι μισές γυναίκες στην Ελλάδα (4/10) αυτή τη στιγμή δέχονται οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης. Οι μισές -σχεδόν- γυναίκες της χώρας μας. Που σημαίνει ότι πιάνοντας 5 άτομα, γυναίκες του κύκλου σου, ενδεχομένως οι 2 να βιώνουν βία. Το αντιλαμβανόμαστε;
Η έμφυλη βία, ως αιτία και συνέπεια διαρθρωτικών ανισοτήτων, αποτελεί τη σοβαρότερη έκφραση των διακρίσεων μεταξύ των φύλων. Οι ρίζες της βαθαίνουν σε έμφυλα στερεότυπα και αποτυπώνονται με σοβαρό τρόπο στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Αυτός όμως είναι απλώς ένας ορισμός που ενδεχομένως περνάει στα ψιλά γιατί δεν τον καταλαβαίνουμε. Αυτό που σίγουρα καταλαβαίνουμε, είναι ότι, στην Ελλάδα, η έλλειψη σ3ξουαλικής εκπαίδευσης στα σχολεία συντελεί στη δημιουργία μιας κουλτούρας σιωπής γύρω από τα θέματα της σ3ξουαλικότητας και σε συνδυασμό με τον αυστηρό πατριαρχικό της χαρακτήρα, χτίζει το παλάτι της έμφυλης βίας. Η ανεπαρκής ενημέρωση οδηγεί σε συνεχιζόμενες διακρίσεις και αποθάρρυνση των θυμάτων να μιλήσουν. Άρα έχουμε περισσότερες κακοποιημένες γυναίκες, μόνες κι απροστάτευτες, που δε γνωρίζουν καν τα δικαιώματά τους.
Επίσης, η απόκριση των αρχών είναι ανεπαρκής, καθώς η αστυνομία σε πολλές περιπτώσεις δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στις καταγγελίες έμφυλης βίας. Αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι άλλωστε μία και δύο οι φορές που μαθαίνουμε πως ένα θύμα, το οποίο βρίσκεται στο χώμα, πριν καιρό είχε μιλήσει στην Αστυνομία για τη βία που βίωνε, χωρίς να λάβει την παραμικρή βοήθεια.
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι τουλάχιστον εξευτελιστικά: το 29,6% των γυναικών στην Ελλάδα δηλώνει ότι έχει υποστεί σωματική βία, ενώ το 18,1% έχει υποστεί σεξουαλική βία. Σχεδόν το 37% δηλώνει ότι έχει βιώσει κάποια μορφή βίας. Στην Ευρώπη, τα ποσοστά είναι επίσης ανησυχητικά, και συνολικά, πιάνουν τα ποσοστά της χώρας μας. Μόνο που εμείς είμαστε 11 εκατομμύρια, δεν ξέρω αν μπορούμε να το συλλάβουμε αυτό. Ας μιλήσουν τα νούμερα: το 33% των γυναικών έχουν υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία, με το 22% να αναφέρει βία από τον σύντροφό τους.
Αναλυτικά, όπως παρουσιάστηκαν στο in.gr:
Για την Ελλάδα
● 29,6% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν υποστεί σωματική βία
● 18,1% δηλώνει ότι έχει υποστεί σεξουαλική βία
● 36,5% δηλώνει ότι έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία
● Η πιο συχνή μορφή βίας που δηλώνουν ότι υφίστανται οι γυναίκες σε ποσοστό 40,42% είναι η ψυχολογική βία
● Περισσότερες από 2 στις 5 γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα (42,6%) και εργάζονται ή είχαν εργαστεί στο παρελθόν, φέρονται να έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία τους τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου
● Το 26,1% των νεαρών κυρίως γυναικών δηλώνει πως έχει βιώσει κάποια μορφή stalking κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους
Για την Ευρώπη
● 33% των γυναικών, δηλαδή μία στις τρεις γυναίκες στην ΕΕ (συνολικά περίπου 62 εκατομμύρια γυναίκες) έχουν υποστεί σωματική ή/και
σεξουαλική βία
● 22% έχουν υποστεί βία από τον σύντροφό τους
● 55%, περισσότερες από τις μισές γυναίκες, έχουν παρενοχληθεί σεξουαλικά τουλάχιστον μία φορά από την ηλικία των 15 ετών
● Η έμφυλη βία στο διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Παρά την απουσία ενός διεθνώς κατοχυρωμένου ορισμού και την έλλειψη δεδομένων, πρόσφατες έρευνες υπογραμμίζουν ότι αυτή η μορφή έμφυλης βίας πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια, αλλά και ΛΟΑΤΚΙ άτομα:
● 1-4 γυναίκες στην Ευρώπη έχει βιώσει κάποια μορφή κακοποίησης ή παρενόχλησης στο διαδίκτυο, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του
Cybersafe (2021)
● 9-15% των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην ΕΕ, ηλικίας 15-54 ετών, έχουν βιώσει διαδικτυακή βία, σύμφωνα με την έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών
Δικαιωμάτων (FRA, 2020)
Πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως η έμφυλη βία σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και να ενισχυθούν οι μέτρα πρόληψης και προστασίας. Πρέπει. Δεν μπορούμε άλλο να το λέμε, δεν υπάρχει κάτι άλλο να πούμε. Είναι αδιανόητο να βλέπουμε αυτούς τους αριθμούς και να είναι απλώς Τετάρτη. Οι ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές πρέπει να συνεργαστούν πιο στενά για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος και να εργαστούν προς την κατεύθυνση μιας πιο ισότιμης και δίκαιης κοινωνίας, όπου η έμφυλη βία, απλώς, δε θα έχει σπιθαμή χώρου.
