Το Tik Tok είναι αυτή τη στιγμή η νούμερο ένα εφαρμογή, η πιο hot στη δημιουργία τάσεων. Εκατομμύρια χρήστες παρακολουθούν καθημερινά, βίντεο στην εν λόγω πλατφόρμα, είτε ενημερωτικά, είτε vlog, είτε ξεκάθαρα χιουμοριστικά. Πολλοί απασχολούνται επαγγελματικά, μάλιστα, με το μέσο, με το κύριο έσοδό τους να είναι τα βίντεο που ανεβάζουν στο TikTok.
Το TikTok επιτρέπει μόνο σε άτομα άνω των 13 ετών να εγγραφούν, πράγμα που θα έλεγε κανείς πως προστατεύει από την έκθεση μικρών ηλικιών σε πληροφορία που δεν είναι έτοιμοι να διαχειριστούν. Ταυτόχρονα το μέσο μοιάζει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικό, με εκφορά βίαιου λόγου, ρατσιστικό περιεχόμενο ή σε οτιδήποτε αφορά το σ3ξ. Μια έρευνα του Observer, ωστόσο, αποκάλυψε πώς το TikTok προωθεί μισογυνιστικό περιεχόμενο σε νέους, παρά τον ισχυρισμό ότι το απαγορεύει.
Η Guardian πραγματοποίησε αντίστοιχο πείραμα το 2022, δημιουργώντας έναν λογαριασμό στο Tik Tok με ημερομηνία γέννησης ενός 18χρονου άνδρα. Από τα ευρήματα του πειράματος παρατήρησαν ότι χωρίς να πραγματοποιήσεις κάποια συγκεκριμένη αναζήτηση, σου προτείνει βίντεο σεξισιτκού περιεχομένου, όπως βίντεο του γνωστού σε όλους για τις απόψεις του Andrew Tate κι άλλων παρεμφερών account. Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα βίντεο του Andrew Tate ξεπερνoύν τις 11,6 δισεκατομμύρια προβολές συνολικά.
Με βάση την έρευνα του UCL και του University of Kent, παρατηρήθηκε τετραπλάσια αύξηση αυτού του τύπου περιεχομένου που πρότεινε ο αλγόριθμος του TikTok σε διάρκεια 5 ημερών, με τα προτεινόμενα βίντεο να δείχνουν ακραίο περιεχόμενο μισογυνισμού, με εκφράσεις θυμού και κατηγοριών εναντίον των γυναικών. Κι ακριβώς επειδή ο αλγόριθμος της πλατφόρμας είναι αρκετά επιθετικός, μόλις λίγα δεύτερα αρκούν σε ένα βίντεο ώστε να σου προτείνει παρόμοιο περιεχόμενο ξανά και ξανά. Οι έφηβοι ηλικίας 13-18, λοιπόν, που χρησιμοποιούν καθημερινά την εφαρμογή, είτε βλέποντας είτε ανεβάζοντας βίντεο, αναπτύσσου όλο και πιο ραγδαία μια σεξιστική τάση. Έτσι, αναπαράγουν και ταυτόχρονα επικροτούν βίντεο που περιλαμβάνουν αντικειμενοποίηση, σ3ξουαλική παρενόχληση ή απαξίωση των γυναικών.
Ένα παιδί εκπαιδεύεται διαφορετικά από τα social media. Όταν, λοιπόν, στα 13 του εγγράφεται στο τικτοκ, έρχεται σε επαφή με ερεθίσματα, απόψεις, γνώσεις που δεν έχει την εμπειρία να επεξεργαστεί και να ξεδιαλύνει, ούτε καταλαβαίνει απαραιτήτως το κίνητρο από πίσω τους. Στην ηλικία αυτή δεν μπορείς να διακρίνεις το σωστό από το λάθος, είσαι ακόμη στο στάδιο της συμπεριφορικής ανάπτυξης κι έτσι υπάρχει μια σύγχυση μέσα σου σχετικά με την ποιότητα των προτύπων που δημιουργείς, αφού το κριτήριο σου είναι το virality, σε αυτές τις περιπτώσεις. Έτσι, όταν έρχεσαι σε επαφή με αυτό το περιεχόμενο αρχίζεις να πιστεύεις ότι αυτή είναι η νόρμα. Στις παρέες αρχίζει η ανταλλαγή βίντεο και το μήνυμα των βίντεο μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Έτσι, μην μπορώντας να γίνει διακριτός ο σεξισμός πίσω από αυτά, το φαινόμενο αποκτά όλο και πιο ανησυχητικές διαστάσεις.
Αγόρια μεγαλώνουν το 2024 με απόψεις ότι η γυναίκα πρέπει να είναι στο σπίτι να μαγειρεύει, να καθαρίζει, να μη δουλεύει, επειδή απλά το είδαν σε ένα βίντεο στο τικ τοκ. Οι έφηβοι μεγαλώνουν με την αντίληψη ότι είναι μαγκιά να έχεις αντιλήψεις όπως του Andrew Tate, να αντικειμενοποιείς τη γυναίκα και να τη μειώνεις. Αγόρια που όταν γίνονται άνδρες συμπεριφέρονται το ίδιο παρεμβατικά προς τις συντρόφους και μετέπειτα μπορεί και στις κόρες τους. Μια σχετική έρευνα του 2024 (https://www.kcl.ac.uk/policy-institute/assets/emerging-tensions.pdf) από το Kings College of London έδειξε οι άνδρες της Genz θεωρούν περισσότερο από τους boomers ότι ο φεμινισμός κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Ένας στους τέσσερις Βρετανούς ηλικίας 16 ως 29 ετών πιστεύει ότι σήμερα είναι πιο δύσκολο να είσαι άντρας, παρά γυναίκα. Ταυτόχρονα, ένας στους πέντε έχει θετική άποψη για τον Andrew Tate.
Η αυξανόμενη χρήση του internet και των social media απαιτούν νέα μέτρα από την κοινωνία, την οικογένεια και το σχολείο. Τα παιδιά έρχονται νωρίτερα σε επαφή με περιεχόμενο που δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν. Το σχολείο και η οικογένεια οφείλουν να συζητήσουν την έννοια του σ3ξισμού και της παρενόχλησης ήδη από την ηλικία των 12, αν όχι και νωρίτερα. Η εκπαίδευση ενός παιδιού από μικρή ηλικία στην κατανόηση και στον σεβασμό είναι επιτακτική ανάγκη ώστε μελλοντικά να ζούμε σε μια κοινωνία όλοι μαζί αρμονικά.
Ακόμη δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι νόμοι για το περιεχόμενο που προβάλλεται online σε συγκεκριμένες ηλικίες, κι υπάρχει η ειλικρινής απορία ποια θα είναι αυτή η στιγμή που με την τόσο έντονη εξέλιξη των media, θα θεσπιστούν αντίστοιχοι κανόνες. Διότι, μέχρι τότε, η ενημέρωση των παιδιών θα βασίζεται σε όλους τους αρμόδιους φορείς, ώστε να φιλτράρουν ορθά την πληροφορία με την οποία έρχονται σε επαφή. Κι αν αποτυγχάνουν, τότε τι γίνεται;
Συντάκτης: Γεωργία Καλίτση
