Ένας από πιο ακριβοπληρωμένους ηθοποιούς του Χόλιγουντ, ο Robert Downey Jr., γνωστός τόσο για τις επιτυχημένες εμφανίσεις του στον κινηματογράφο όσο και για τον αγώνα του με τις καταχρήσεις, κατάφερε να αποδείξει πως η ζωή σου δίνει πάντα μια δεύτερη ευκαιρία, αρκεί να την αρπάξεις. Ένας άνθρωπος που χρειάστηκε να περάσει από σαράντα κύματα για να καταφέρει να έρθει αντιμέτωπος με τις πιο σκοτεινές πλευρές του εαυτού του και να βγει στο φως.
Γεννημένος στο Μανχάταν της Νέα Υόρκης στις 4 Απριλίου του 1965, γιος του underground σκηνοθέτη Robert Downey Sr και της ηθοποιού Elsie Nee Ford, ο μικρός Robert μπήκε από νωρίς στον χώρο της υποκριτικής. Πολλές φορές ο πατέρας του τον έπαιρνε μαζί του στα γυρίσματα των ταινιών του, με αποτέλεσμα να περνάει πολλές ώρες μπροστά και πίσω από τις κάμερες μαζί με καταξιωμένους καλλιτέχνες κι ηθοποιούς. Ήταν μόλις 5 ετών όταν έκανε τις πρώτες του εμφανίσεις στις ταινίες “Pound” και “Greaser’s Palace” τις οποίες σκηνοθετούσε ο πατέρας του. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, καθώς και ο πατέρας του πάλευε για χρόνια με τις καταχρήσεις, με ουσίες που δεν άργησε -στην ηλικία των 8 ετών- να προσφέρει χωρίς δισταγμό στον μικρό Ρόμπερτ να δοκιμάσει. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο ηθοποιός δήλωσε: «Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου παίρναμε τις ουσίες σαν καραμέλες» ενώ σχολίασε πως «ο μοναδικός τρόπος που ήξερε ο πατέρας μου για να εκφράσει την αγάπη του ήταν τις στιγμές που κάναμε χρήση μαζί».
Το 1978 όταν οι γονείς του χώρισαν, μετακόμισε στην Καλιφόρνια μαζί με τον πατέρα του όπου 5 χρόνια αργότερα, αποφάσισε να παρατήσει το λύκειο και να αφοσιωθεί στην καριέρα του ηθοποιού, επιστρέφοντας πίσω στη μητέρα του στη Νέα Υόρκη. Εκεί, τα πράγματα δε θα ήταν και τόσο ρόδινα για τον ίδιο, καθώς η φήμη που είχε αποκτήσει παίζοντας από μικρός στις ταινίες του πατέρα του αλλά κι οι κακές συνήθειες που είχε υιοθετήσει, υπερτερούσαν των υποκριτικών του ικανοτήτων, βάζοντάς του φρένο σε οποιονδήποτε επερχόμενο ρόλο.
Για ένα μεγάλο διάστημα ερχόταν αντιμέτωπος με αλλεπάλληλες απορρίψεις, όταν αποφάσισε να δοκιμάσει το ταλέντο του στο θέατρο όπου του προτάθηκε να πάρει μέρος στο μιούζικαλ “American Passion” του Broadway, ανεβασμένο στο Joyce Theatre. Την ίδια χρονιά πήρε μέρος στην ταινία “Baby It’s You”, ενώ ακολούθησαν οι ταινίες “FirstBorn” (1984), “Tuff Turf” (1985), “Weird Science” (1985) και “Back To School” (1986) όπου απέσπασε μικρούς αλλά σημαντικούς ρόλους. Παράλληλα, για τις σεζόν 1985-1986 αποτέλεσε το νεότερο μέλος της κωμικής εκπομπής Saturday Night Live του NBC όπου στην πρώτη του εμφάνιση κλήθηκε να διαβάσει έναν μονόλογο τοποθετημένος μέσα σε μια μικροσκοπική βαλίτσα. Στη συνέχεια εντάχθηκε στην ομάδα παρουσιαστών, όμως η εκπομπή απέσπασε πολλές κακές κριτικές και σε συνδυασμό με τα χαμηλά νούμερα τηλεθέασης είχε ως αποτέλεσμα η παραγωγή να απολύσει όλο το καστ και να τους αντικαταστήσει με άλλους ανερχόμενους καλλιτέχνες, με το περιοδικό Rolling Stone να χαρακτηρίζει τον Robert Downey Jr ως το χειρότερο μέλος που πήρε μέρος στην ιστορία του σόου.
Ο πρώτος του πρωταγωνιστικός ρόλος ήρθε το 1987 στη ρομαντική κομεντί “The Pick Up Artist”, όταν ο Warren Beatty για τον οποίο προοριζόταν αρχικά ο ρόλος αρνήθηκε να παίξει έναν χαρακτήρα που εστίαζε μόνο στις ερωτικές του επιθυμίες. Λίγους μήνες μετά, υποδύθηκε τον Julian Wells στην ταινία “Less Than Zero”, έναν προβληματικό πλούσιο τοξικομανή νεαρό, σε έναν ρόλο για τον οποίο δήλωσε πως είχε μια μεγάλη δόση από τον εαυτό του.
Για χρόνια συνέχισε να πρωταγωνιστεί σε ταινίες ακόμη κι όταν ο αγώνας του με το αλκοόλ και τις ουσίες άρχισε να πλήττει ολοκληρωτικά τη ζωή του, εντός κι εκτός γυρισμάτων. Το 1993 βρέθηκε για πρώτη φορά ανάμεσα στις υποψηφιότητες για Όσκαρ Ά ανδρικού ρόλου για την εκπληκτική ερμηνεία του στην ταινία “Chaplin” (1992) του Richard Attenborough. Στην πολύ αναγνωρισμένη ταινία, η οποία δεν τα πήγε τόσο καλά στο κοινό όσο και τους κριτικούς, ο Downey απεικόνισε στη μεγάλη οθόνη τον θρυλικό Charlie Chaplin από την ηλικία των 19 έως 83 ετών. Ο συγκεκριμένος ρόλος ανέδειξε το δραματικό του φάσμα καθώς και το ταλέντο του στην παραστατική κωμωδία. Ο 27χρονός τότε Robert Downey Jr είχε αρχίσει να θεωρείται ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς του, ταυτόχρονα όμως είχε κερδίσει και τη φήμη της πιο προβληματικής κι αμφιλεγόμενης φιγούρας του Χόλιγουντ.
Τα επόμενα χρόνια, από το 1996 έως το 1999, ο ηθοποιός συνελήφθη αρκετές φορές για οπλ0κaτοχή και παράνομη κατοχή ουσιών, με το δικαστήριο να τον καταδικάζει σε τριετή φυλάκιση. Το 2003, λίγους μήνες μετά το τελευταίο του δικαστήριο, όπου κι αφέθηκε ελεύθερος, έδωσε την υπόσχεση στον εαυτό του να αλλάξει ολοκληρωτικά τη ζωή του και με τη βοήθεια του Mel Gibson, εντάχθηκε σε κλινική αποκατάστασης. Ήταν ο ίδιος που πίστεψε στον εαυτό του καταφέρνοντας να μείνει νηφάλιος και μακριά από τις ουσίες, για πρώτη φορά, μετά από δεκαετίες.
Ο Robert κατάφερε να επιστρέψει στη μεγάλη οθόνη όταν ο Mel Gibson εγγυήθηκε για τον ίδιο και το ταλέντο του, προσφέροντάς του έναν ρόλο στην ταινία “The Singing Detective”. Στα γυρίσματα της ταινίας “Gothika”, έπειτα, συναντήθηκε για πρώτη φορά με την παραγωγό Susan Levin με την οποία επέλεξε να ζήσει και το υπόλοιπο της ζωής του. Η στροφή προς την ευτυχία και την επιτυχία, είχε ήδη γίνει.
Ακολούθησαν οι ταινίες “Good Night, Good Luck” καθώς και ένας πρωταγωνιστικός ρόλος στη δραματική ταινία “A Guide to Recognizing Your Saints” για να σφραγίσουν για τα καλά το νέο του επιτυχημένο ξεκίνημα. Το 2008 πήρε ένα μεγάλο ρίσκο όταν εμφανίστηκε στην αμφιλεγόμενη κωμωδία “Tropic Thunder”, στην οποία πρωταγωνιστούσαν επίσης οι Ben Stiller και Jack Black σε έναν ρόλο που του απέσπασε μια υποψηφιότητα για όσκαρ. Έναν χρόνο αργότερα, ήρθε κι ο Sherlock Holmes, ένας ρόλος που του απέφερε το βραβείο της Χρυσής Σφαίρας. Την ίδια χρονιά κατάφερε να γίνει το πρόσωπο της Marvel όταν υποδύθηκε τον γνωστό σε όλους μας σούπερ ήρωα Iron Man ή αλλιώς Tony Stark στην ομώνυμη ταινία. Ήταν πια ένας θρύλος.
Η ταινία από τους πρώτους μήνες κυκλοφορίας της αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το κοινό σπάζοντας τα ταμεία, εισπράττοντας περισσότερα από 318 εκατομμύρια δολάρια. Μετά την τεράστια επιτυχία, η εταιρεία παραγωγής αποφάσισε να κυκλοφορήσει άλλα δύο σίκουελ, το 2010 και το 2013, με τις ταινίες “Iron Man 2” και “Iron Man 3”. Ο χαρακτήρας του έγινε τόσο μεγάλη υπόθεση στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel, αποκτώντας φανατικό κοινό, κάτι που τον οδήγησε να πρωταγωνιστήσει σε μια σειρά ταινιών όπως οι “Avengers” (2012), “Avengers: Age of Ultron” (2015), “Captain America: Civil War” (2016), “Spider-Man: Homecoming” (2017), “Avengers: Infinity War” (2018) και “Avengers: Endgame” (2019).
Στις 10 Μαρτίου 2024, o Robert Downey Jr κατάφερε να κάνει δικό του το πολυπόθητο αγαλματίδιο στην ηλικία των 59 ετών, κερδίζοντας το πρώτο του Όσκαρ Β’ ανδρικού ρόλου για την εκπληκτική του ερμηνεία στην ταινία “Oppenheimer” στον ρόλο του Lewis Strauss. Μπορεί η ζωή να του έδειξε το πιο σκληρό της πρόσωπο από τα πρώτα του κιόλας χρόνια, κατάφερε όμως να αποδείξει πρώτα στον εαυτό του και μετά σε όλους όσοι τον κατέκριναν, πως μπορεί τελικά να είναι φτιαγμένος από ατσάλι.
Robert Downey Jr, we love you 3000.
Συντάκτης: Πολύμνια Κυριακίδου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
