Είναι πολλές οι φορές που πιάνουμε τον εαυτό μας να αισθάνεται μόνος σε φάσεις διαφορετικές και περίπλοκες, ακόμα κι αν γύρω μας έχουμε ανθρώπους να μας κρατάνε συντροφιά. Η μοναξιά, βλέπεις, δεν εξοστρακίζεται με την ανθρώπινη παρουσία κι ίσως αυτό είναι και το ατού της. Αλλά για να μη σου γεμίζω το κεφάλι με αόριστες πληροφορίες, θα σε πείσω με ερευνητικά δεδομένα, βεβαίως-βεβαίως.
Αρχικά, μιλώντας για ενήλικο κόσμο, είναι κατά μία έννοια κοινώς αποδεκτή αλήθεια το γεγονός της αίσθησης πως όλοι είμαστε μόνοι μας. Η αν δεν είμαστε απαραίτητα, τότε σίγουρα αισθανόμαστε έτσι. Η πηγή του κακού μπορεί να βρίσκεται σε σημεία διαφορετικά στη ζωή του καθένα, μα το ζητούμενο δεν είναι αυτό, στην προκειμένη. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 124 χώρες του πλανήτη, τα ποσοστά δεν ήταν ενθαρρυντικά για το είδος μας. Πιο συγκεκριμένα, το 24% των ατόμων ηλικίας 15 ετών κι άνω δηλώνει πως αισθάνεται μοναξιά, ενώ και οι ενήλικες μεταξύ 19 έως 29 ετών δεν απέχουν πολύ συναισθηματικά. Αυτή η ηλικιακή ομάδα σε ποσοστό 27% αισθάνεται μοναξιά, με τους 45 και άνω να βρίσκονται σε καλύτερη συναισθηματική κατάσταση.
Η έρευνα της Meta-Gallup, καταδεικνύει πως στους ηλικιωμένους, το αντίστοιχο πρόβλημα εντοπίζεται μόνο στο 17% εξ αυτών. Κάτι τέτοιο ωστόσο δε σημαίνει πως η μοναξιά είναι το αγκάθι μόνο νεότερων ανθρώπων, καθώς χαρακτηρίζεται ως ένα συναίσθημα καθολικό που μπορεί να πλήξει και να επηρεάσει τον καθένα. Έχει ενδιαφέρον, παρ’ όλα αυτά, να εξετάσουμε και την άλλη οπτική του προβλήματος που βρίσκεται μακριά από νούμερα, ποσοστά και μετρήσεις. Αισθανόμαστε μόνοι γιατί είμαστε πραγματικά, γιατί δεν έχουμε τους κατάλληλους ανθρώπους να μας γεμίζουν, γιατί τέλος πάντων; Πώς εξηγείται το παράδοξο σε μια ζωή φαινομενικά πλήρη και γεμάτη επιλογές;
Το πρόβλημα ίσως να εντοπίζεται πως η μοναξιά μας δε θα έπρεπε απαραίτητα να συσχετίζεται με άλλους ανθρώπους, αλλά με τις προσδοκίες μας από εμάς τους ίδιους. Μόνος μπορεί να νιώθεις γιατί είσαι σε άλλο σημείο απ’ αυτό που θα ήθελες, γιατί οι επιλογές σου και η ζωή σου γενικότερα δε σε καλύπτουν, άρα υπάρχει ένα περιθώριο που κάλλιστα μπορείς να χωθείς, εσύ και όσα αισθάνεσαι. Πρόκειται για ένα κομμάτι που κανένας δεν μπορεί ν΄αποφύγει ή να αγνοήσει, να κάνει πως δεν υπάρχει. Όλοι έχουμε νιώσει μόνοι στην πορεία της ζωής μας, είτε γιατί πράγματι είμαστε, είτε γιατί έτσι μας έκαναν οι συνθήκες να πιστεύουμε. Το γεγονός πως όλο και νεότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυτό το τερατάκι της μοναξιάς, σημαίνει πως οι παράγοντες που τη φέρνουν στην επιφάνεια είναι άπειροι.
Μαθαίνουμε να καταπιέζουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα, ενώ το να μοιραστούμε το εκάστοτε πρόβλημα καμιά φορά συνεπάγεται με αδυναμία, με άρνηση να χωρίσουμε το ζόρι σε μικρότερα κομμάτια μαζί με άλλους ανθρώπους. Μαζευόμαστε σε μια γωνιά πιστεύοντας πως θα χτίσουμε μεγαλύτερη ασφάλεια, καμιά φορά δεν έχουμε τα κατάλληλα πρόσωπα να μας ακούσουν ή να μας αγκαλιάσουν και να πάρουν μια θέση στη ζωή μας μη επιφανειακή. «Νιώθω μόνος μου»· στον καθένα μας δημιουργεί άλλες εικόνες, μα έχουν ένα κοινό. Ένα άβολο συναίσθημα που σε αναγκάζει να παριστάνεις τον κουλ ή τον άνετο, ενώ στην πραγματικότητα νιώθεις αμήχανα με τη σκέψη σου την ίδια. Μόνος, ίσως, σε μια οικογένεια μέσα που δε σε καταλαβαίνει, σε μια ρουτίνα που ίσως δε χωράς γιατί σε πιέζει, σε μια σχέση που σε διώχνει. Μόνος μπορεί να είναι κανείς γιατί δεν την παλεύει με τον ίδιο του τον εαυτό, και μάντεψε, δεν είναι καθόλου απίθανο να σε βρει τέτοιο πράγμα απ’ τη μια μέρα στην άλλη.
Το καλό της υπόθεσης είναι πως συνήθως αυτές οι φάσεις συνήθως είναι παροδικές, κι αν είμαστε λίγο έξυπνοι κάπως τα ισοφαρίζουμε. Δε γνωρίζω ειλικρινά ποια είναι η συνταγή της επιτυχίας, μα το μόνο που ξέρω είναι πως στη ζωή μας χρειαζόμαστε ανθρώπους ικανούς να μας καταλάβουν και να μας αγαπήσουν. Πέρα από ανθρώπους είναι σημαντικό να θυμάσαι πως στις φάσεις που δεν αντέχεις την κουβέντα σε σένα τον ίδιο, δεν πρόκειται για μια νοσηρή κατάσταση. Όλα βρίσκουν τον δρόμο τους κι αν καμιά φορά στο τιμόνι είσαι μόνος, δεν έγινε και κάτι. Δε θυμάσαι με τι χαρά το διατυμπάνιζε η Βανδή, «περνώ και μόνη μου καλά, τα καταφέρνω μια χαρά»; Θέμα οπτικής είναι λοιπόν, μην τα βάφουμε και μαύρα.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου