Υπάρχουν στιγμές που θέλεις να τις μοιραστείς με τον κόσμο ολάκερο, να πάρεις τηλέφωνο, να αναλύσεις, να ακούσεις και να σε ακούσουν. Υπάρχουν και οι άλλες, εκείνες που θέλεις να ανοίξει η γη να σε καταπιεί, να μη βλέπεις ψυχή και να μη σε βλέπει κανένας. Ίσως να είσαι ακόμα σε μια φάση άρνησης για το τι συνέβη, από έναν χωρισμό ή μια απόλυση, μέχρι μία απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Μπορεί απλά να μην είσαι έτοιμο να το συζητήσεις. Οι συνθήκες όμως δεν το επιτρέπουν και οφείλεις να συνεχίσεις τη ζωή σου, σχεδόν σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Φοράς λοιπόν το πιο πειστικό προσωπείο που διαθέτεις και πηγαίνεις δουλειά, πηγαίνεις για καφέ, απλά πηγαίνεις.
Συναντάς τόσους ανθρώπους στην καθημερινότητά σου, τον νεαρό που σου φτιάχνει καφέ απέναντι από το γραφείο, τον συνάδελφο που κάνετε το τυπικό catch up του Σαββατοκύριακου που πέρασε, την κοπέλα που πουλάει κουλούρια στη γωνία κάθε απόγευμα. Μικρές, αλλά σημαντικές σταθερές αλληλεπιδράσεις που δεν ήξερες καν πως είχες, που συμβάλλουν στη διατήρηση της «φυσιολογικής» και αναμενόμενης καθημερινότητάς σου. Νομίζεις λοιπόν, αφελώς, πως κρύβεις ό,τι μπορεί να σου συμβαίνει και όμως οι άνθρωποι καταλαβαίνουμε πολλές φορές πολλά περισσότερα από ένα βλέμμα χωρίς να χρειαστεί να ανταλλάξουμε κουβέντα.
Έτσι, υπάρχει και στη ζωή σου αυτός ο άνθρωπος που καταλαβαίνει πως κάτι σου συμβαίνει απλά κοιτώντας σε στα μάτια, χωρίς να πεις τίποτα. Μπορεί να είναι ένας συνάδελφος, ένας φίλος, ένας απλός γνωστός. Παρατηρεί τα μάτια σου που μαρτυρούν πως δεν έκλεισες μάτι εχθές το βράδυ, τη βαρύτερη κινησιολογία σου, όμως δε θα ρωτήσει. Συμπεριφέρεται σαν να μη συμβαίνει τίποτα, όχι επειδή δεν ενδιαφέρεται, αλλά επειδή σέβεται πως αν ήθελες να μιλήσεις θα μιλούσες.
Δε χρειάζεται η ανησυχία μας για τον άλλον να εκφράζεται άμεσα με ερωτήσεις και πιέσεις και βλέμματα συμπόνιας. Μερικές φορές και μόνο η παρουσία κάποιου αντανακλά την υποστήριξή του και την αγάπη του για σένα. Σου δίνει ένα αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας, που ίσως να είναι και αυτό που χρειαζόμαστε όλοι σε δύσκολες στιγμές. Ασφάλεια και σταθερότητα.
Ο άνθρωπος αυτός, με κάποιον τρόπο είναι εκεί σε όλα χωρίς να το ξέρει. Όταν αρρώστησε ο πατέρας σου, όταν υπέφερες μέσα στην κακοποιητική σχέση που είχες, όταν έχασες τον σκυλάκο σου, όταν οι τοίχοι του σπιτιού σου σε πλάκωναν μέρα με τη μέρα. Ήταν εκεί. Απλά υπήρχε, δε χρειαζόταν να κάνει τίποτα άλλο, σου ήταν αρκετό που ήξερες πως είναι εκεί.
Και ξέρετε, κάποιες φορές αυτό χρειαζόμαστε. Ούτε ερωτήσεις, ούτε αγκαλιές, ούτε παρηγορητικά λόγια. Χρειαζόμαστε να νιώσουμε πως όλα είναι όπως πριν, χρειαζόμαστε να μας δοθεί ο χρόνος να συνειδητοποιήσουμε τι συνέβη. Μερικές φορές χρειάζεσαι την αίσθηση πως τίποτα δεν αλλάζει και ας έχει γυρίσει ο κόσμος σου ανάποδα. Ο κάθε άνθρωπος έχει δικό του χρόνο επεξεργασίας και συνειδητοποίησης. Και αυτός ο άνθρωπος είναι εκεί ακριβώς για αυτόν τον λόγο. Και μερικές φορές αυτό είναι πιο παρηγορητικό από οποιαδήποτε κουβέντα και αγκαλιά. Με τον τρόπο του σε προστατεύει και σε σέβεται.
Οι γονείς, οι φίλοι και ο σύντροφός σου συνήθως θα σε πιέσουν να μάθουν τι σε βασανίζει. Θα νιώσουν πως τους αποκλείεις και ίσως αυτό να σε γεμίσει και εσένα ενοχές, ένα έξτρα βάρος που πραγματικά δε χρειάζεσαι εκείνη τη στιγμή. Όταν ο κόσμος σου αρχίζει να καταρρέει και η καρδιά σου βαραίνει από τις σκέψεις, εκείνος ο άνθρωπος είναι η σιωπηλή παρουσία που αγκαλιάζει την ψυχή σου. Είναι το στήριγμα που μένει ακίνητο στο πλευρό σου, ακόμα και όταν οι άλλοι θέλουν, είτε από γνήσιο ενδιαφέρον ή από περιέργεια, να καταλάβουν τι σε ταλαιπωρεί.
Χρειάζεται να είναι διακριτικός και να σε ξέρει τόσο όσο πρέπει για να αντιλαμβάνεται τι χρειάζεσαι για να ξεχαστείς. Έτοιμος να πείτε πέντε σαχλαμάρες παραπάνω, έτοιμος να πάρει ένα φορτίο από πάνω σου με τη σιωπή του. Τον έχεις δίπλα σου, πάντα πρόθυμο να ακούσει, αλλά και να σιωπήσει αναγνωρίζοντας ότι μερικές φορές οι λέξεις δεν είναι αρκετές. Με μια κίνηση του χεριού, με ένα χαμόγελο ή απλά με την παρουσία του, σου συμπαραστέκεται στη μοναξιά σου.
Οι λόγοι που κάνουν την παρουσία του τόσο σημαντική δεν είναι πάντα προφανείς. Μπορεί να μην το έχεις συνειδητοποιήσει ούτε εσύ ακόμα γιατί είναι τόσο σημαντική, αλλά κάθε φορά που εκείνος είναι δίπλα σου, σε καθησυχάζει, σε ενθαρρύνει, σε κάνει να νιώθεις πιο δυνατός. Που ίσως να απευθυνθείς σε εκείνον όταν συμβεί κάτι, όχι για να το συζητήσεις, αλλά για να βεβαιωθείς πως όλα τα υπόλοιπα είναι στη θέση τους. Που στην τελική μπορεί και να μην έμαθε ποτέ γιατί ήσουν σε αυτή την κατάσταση εκείνο το πρωινό. Ίσως ήταν πιο ουσιώδες να μην εισβάλλει στον χώρο σου και ας μη μάθαινε ποτέ τι σε βασανίζει.
Το κείμενο αυτό λοιπόν είναι για όλους εκείνους τους ανθρώπους που με τη σιωπή τους έκαναν τις πιο αβάσταχτες στιγμές μας υποφερτές. Που σεβάστηκαν τον χρόνο και χώρο που σιωπηλά ζητήσαμε, που μας έδωσαν τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε αυτό που μας προβλημάτιζε στον δικό μας ρυθμό χωρίς να πρέπει να μοιραστούμε κάτι. Σε αυτούς που μας έδειξαν πως η ζωή συνεχίζεται και πως εκείνοι θα παραμένουν μία απρόσμενη σταθερά που δε γνωρίζαμε καν πως είχαμε.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη