Υπάρχει και ο «εσωστρεφής νάρκισσος» ο οποίος έχει βαθιές ανασφάλειες

Αν ρωτούσαμε τυχαία 50 άτομα στο δρόμο να μας πουν λέξεις που τους έρχονται στο μυαλό ακούγοντας τη λέξη νάρκισσος, σίγουρα θα ακούγαμε λέξεις όπως η τοξικότητα και τα παράγωγά της. Έχετε ποτέ σκεφτεί πως ίσως τα σημάδια μιας ναρκισσιστικής συμπεριφοράς να αποκαλύπτουν μια εξωφρενικά ανασφαλή κι ευαίσθητη πλευρά της;

Το παραπάνω ερώτημα ίσως να μην πολύ αρεστό αλλά λόγω του ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο να αναγνωρίζουμε πλέον τα σημάδια που φανερώνουν ναρκισσιστική συμπεριφορά, κάποια red flags είναι δεδομένα. Όμως υπάρχουν καταστάσεις πολλές φορές στη ζωή μας ή στις διαπροσωπικές μας σχέσεις με τους άλλους που μπορεί να κάνουν trigger σε αυτό που ονομάζεται ναρκισσιστική συμπεριφορά λόγω ανασφάλειας.

Μελετώντας κάποιες έρευνες για να ενημερωθώ περισσότερο πάνω σε αυτό το τόσο αμφιλεγόμενο θέμα ανακάλυψα πως ο νάρκισσος έχει υποκατηγορίες. Υπάρχει δηλαδή ο εξωστρεφής νάρκισσος αλλά υπάρχει επίσης ο εσωστρεφής νάρκισσος ή αλλιώς «κρυφο-νάρκισσος».  Κι ενώ στην περίπτωση του πρώτου τα σημάδια συμπεριφοράς «φωνάζουν» από χιλιόμετρα κι είναι άκρως ενοχλητικά στη δεύτερη περίπτωση δεν μπορεί κάποιος να είναι απόλυτα βέβαιος. Γι’ αυτό και ο όρος εσωστρεφής νάρκισσος.

Αυτός ο τύπος λοιπόν του νάρκισσου είναι ένας εξωφρενικά εύθραυστος κι ανασφαλής χαρακτήρας. Βεβαίως η ανασφάλεια του καθενός από εμάς επ’ ουδενί δε δικαιολογεί τέτοιου είδους συμπεριφορές όμως μπορεί πολύ άνετα να τις προκαλέσει. Ο εσωστρεφής νάρκισσος λοιπόν μπορεί κάλλιστα να είναι ένα άτομο με κάποια συμπλέγματα κατωτερότητας και με πληθώρα ανασφαλειών οι οποίες συσσωρεύονται σε μεγάλο βαθμό. Κι όταν έρχεται πια η στιγμή να τις αντιμετωπίσει κάποιος, αυτές οι ανασφάλειες εξωτερικεύονται με τρόπο που δεν κολακεύει κανέναν.

Στην ουσία ίσως ένας εσωστρεφής νάρκισσος χαρακτήρας να νιώθει απίστευτα ανασφαλής σε μια ομάδα ατόμων, ανάμεσα σε άλλους πιο χαλαρούς και πιο κοινωνικούς χαρακτήρες. Μπορεί επίσης η δυναμικότητα άλλων ανθρώπων σε συνδυασμό με την αλήθεια που εκφράζουν να είναι ένα stop για έναν τρομερά ανασφαλές άτομο. Κι έτσι αντί να αποδεχθεί έναν νέο πιο αληθινό τρόπο επικοινωνίας αντιδρά με ναρκισσιστική συμπεριφορά. Για να οχυρωθεί και να προστατευτεί από τι; Από την πιθανότητα του να αποκαλυφθούν οι δικές του ανασφάλειες και να καταρριφθεί το προσωπείο που έχει πλάσει. Ένα προσωπείο που δεν έχει να κάνει απαραίτητα με εγωπάθεια κι αυταρέσκεια παρόλο που έχουμε συνηθίσει να συνδυάζουμε τον ναρκισσισμό με αυτά τα στοιχεία.

Λέμε για κάποιον πως είναι νάρκισσος κι εννοούμε πως αυτό το άτομο διψάει για εγωκεντρισμό και μια συνεχή αποδοχή άνευ προηγουμένου. Πως αποζητά τις κολακείες σε βαθμό του να τις επιβάλλει στους άλλους κι αν δεν μπορέσει να τις επιβάλλει να κατευθύνει με πονηριά τον καθένα σε αυτό το σημείο. Μέσα από την αλαζονεία και τον υπέρμετρο εγωισμό. Κι αν όλα αυτά πηγάζουν τελικά από ανασφάλειες και προσωπικούς δισταγμούς ή φοβίες;

Οι άνθρωποι με ανασφάλειες και συμπλέγματα κατωτερότητας γνωρίζουν πολύ καλά ότι είναι στοιχεία της προσωπικότητάς τους και δεν αγνοούν την ύπαρξή τους. Ξέρουν βαθιά μέσα τους για παράδειγμα πόσο αυτά εμποδίζουν τη δική τους προσωπικότητα από το να εξελιχθεί. Γνωρίζουν επίσης και τι είναι σωστό να γίνει αλλά παρόλα αυτά προσπαθούν με λάθος τρόπο να αντισταθμίσουν τις ανασφάλειες, τα κόμπλεξ και την αίσθηση κατωτερότητας. Μέσα από τη ναρκισσιστική συμπεριφορά πιστεύουν πως κάνουν το σωστό για εκείνους. Ουτοπία για αυτούς που τα ζυγίζουν λογικά τα πράγματα αλλά πραγματικότητα με αιτία κι αποτέλεσμα για εκείνους που αντιδρούν σαν νάρκισσοι.

Το ερώτημα βέβαια είναι αν τελικά ένα άτομο που προσβάλλει, μειώνει, επαινεί κάθε του κίνηση και προσπαθεί να δημιουργήσει έτσι ανασφάλειες στους γύρω του, είναι πραγματικά νάρκισσος ή όχι. Η απάντηση είναι ναι διότι μπορεί να μη θέλει απόλυτα να βλάψει κάποιον αλλά έμμεσα το κάνει. Κι αφού αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα της κατάστασης, αφού βλέπει πόσες ανασφάλειες έχει συσσωρεύσει χωρίς να έχει κάνει κάτι για να τις διαχειριστεί και να τις εξαλείψει, λειτουργεί σαν καθρέφτης ανασφαλειών. Με ναρκισσιστική συμπεριφορά και χειριστικές διαθέσεις πάντα, θα δημιουργήσει υπόνοιες για ανασφάλειες στους άλλους. Κι έτσι κάπως, οι δικές του ανασφάλειες μπροστά στων υπολοίπων θα μοιάζουν ασήμαντες. Μικρές και μηδαμινής ίσως σημασίας. Θα πάρει την ικανοποίηση πως τα κατάφερε να μην είναι το μόνο άτομο με ανασφάλειες και κόμπλεξ.

Αν για κάποια από τις παραπάνω περιγραφές έχεις βιώσει κάτι αντίστοιχο ή έχεις απτά παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών τότε μάλλον έχεις γνωρίσει έναν ανασφαλή νάρκισσο. Κι αν κατάφερε να σε κάνει να νιώσεις επίσης πως έχεις ανασφάλειες χωρίς να νιώθεις κατωτερότητα για κάτι, τότε πιθανών αποτέλεσες τη διαβεβαίωση που έψαχνε.

Ο νάρκισσος κι ιδιαίτερα ο εσωστρεφής τύπος, απειλείται από τις ανασφάλειες που έχει όχι απαραίτητα λόγω ενός μεγάλου «εγώ» αλλά ίσως εξαιτίας μια σειράς από ανασφάλειες που ισοπέδωσαν τον δυναμισμό και την αποφασιστικότητά του θάβοντας το εγώ πολύ βαθιά. Στην προσπάθειά του να ανακαλύψει που είναι θαμμένο το εγώ του, κερδίζει χρόνο τσακίζοντας το εγώ κάθε ατόμου που γνωρίζει. Ένα πράγμα σαν το «αν δεν κερδίζω εγώ δε θα κερδίσει κανείς». Ο ορισμός της ανασφάλειας και της αίσθησης κατωτερότητας.

Αφιερωμένο στους νάρκισσους που αρνούνται να κοιτάξουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη.