Άγχος. Πίεση. Γρήγοροι ρυθμοί και έντονος ανταγωνισμός. Social media, πρότυπα ομορφιάς και προσδοκίες. Και η λίστα για τους λόγους για τους οποίους οι περισσότεροι από εμάς ταλαιπωρούμαστε είτε με μικρό προβλήματα υγείας είτε με πιο σοβαρά, είναι ατελείωτη. Το σώμα μας αναγνωρίζει πότε δεν είμαστε καλά, πριν ακόμα μερικές φορές το καταλάβουμε εμείς οι ίδιοι. Αν έχεις άγχος, το έντερο σου θα το καταλάβει. Το στομάχι σου θα πονάει και θα έχεις πονοκέφαλο. Τα ψυχοσωματικά, είναι πραγματικά συμπτώματα που δεν εξηγούνται από κάποιο παθολογικό αίτιο ή από κάποια πάθηση. Είναι ο τρόπος που το σώμα μας, μας μιλάει. Προσπαθεί να μας πει ότι έχουμε μέσα μας εγκλωβισμένα συναισθήματα, τα οποία δεν αφήνουμε να βγουν προς τα έξω.
Πολλές φορές αυτά τα συναισθήματα τα αναγνωρίζουμε και επιλέγουμε να τα αγνοούμε. Άλλες φορές είναι συναισθήματα τα οποία όχι μόνο δεν τα αναγνωρίζουμε, αλλά προσπαθούμε να τα θάψουμε τόσο βαθιά, ώστε να εξαφανιστούν. Η λίστα με τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι μακρά, όμως υπάρχουν ορισμένα τα οποία φαίνεται να ταλαιπωρούν την πλειοψηφία από εμάς σε καθημερινή βάση. Το πιο σύνηθες, είναι το έντερο.
Λένε, ότι το έντερο είναι ο δεύτερος εγκέφαλος του σώματος μας. Και έχουν σίγουρα δίκιο. Το έντερο θα επεξεργαστεί κάθε μας συναίσθημα και θα μας δώσει να καταλάβουμε άμεσα ότι κάτι πάει λάθος. Από το πιο απλό παράδειγμα, όταν νιώσουμε άγχος, ας πούμε για μια εξέταση που θα κρίνει αν θα μπούμε σε μια σχολή που πάντα ονειρευόμασταν, τότε αυτόματα θα νιώσουμε έντονες ενοχλήσεις στο έντερο. Τώρα, σκέψου τι μπορεί να συμβαίνει στο έντερο, όταν αυτό το άγχος είναι καλά εδραιωμένο μέσα μας, επί πολλούς μήνες ή ακόμα και χρόνια. Τότε έρχονται στην επιφάνεια χρόνια εντερικά προβλήματα, με νούμερο ένα το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Ή ακόμα ένα μόνιμο αίσθημα πρήξιμο και πόνου, χωρίς όμως οι γιατροί να βρίσκουν κάποιο παθολογικό αίτιο.
Μετά το έντερο, νούμερο δυο νικητής των πιο συχνών ψυχοσωματικών είναι το στομάχι. Πέρα από το γεγονός ότι το άγχος και η στεναχώρια ωθούν είτε σε απώλεια όρεξης είτε στο να τρως περισσότερο, το άγχος και η στεναχώρια είναι νούμερο ένα λόγος για ανεξήγητους πόνους στο στομάχι. Και τέλος, φυσικά το δέρμα. Ο καμβάς των συναισθημάτων μας είναι το δέρμα μας. Οπότε, είτε ακμή, είτε διαφορά ανεξήγητα σημάδια και εκζέματα, είναι ένα ακόμα ψυχοσωματικό το οποίο εμφανίζεται όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση πανικού και άγχους.
Αυτά είναι μόνο τα πιο απλά, αυτά που ναι μεν μας ταλαιπωρούν και είναι ικανά να μας καταστρέψουν μια απλή μέρα, αλλά τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορεί να έχουν και μια άλλη πολύ δύσκολη διάσταση. Σύμφωνα με έρευνες πολλά αυτοάνοσα νοσήματα, είναι το αποτέλεσμα χρόνιου άγχους και καταπατημένων συναισθημάτων. Είναι μαγικό και συγχρόνως τρομακτικό, το πόσο είμαστε ικανοί να βλάψουμε εμείς οι ίδιοι το σώμα μας, απλά και μόνο γιατί δε μαθαίνουμε να εξωτερικεύουμε τα συναισθήματα μας και το άγχος μας. Πέρα από τα αυτοάνοσα, έρευνες και μελέτες χρόνων που έχουν διεξάγει πολύ μεγάλα πανεπιστήμια, δείχνουν ότι και πολλές σοβαρές ασθένειες, είναι ένα συνονθύλευμα άγχους και γονιδίων.
Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί ο καρκίνος στον μαστό, αλλά και γενικά ο καρκίνος. Στο βιβλίο «όταν το σώμα λέει όχι», το οποίο εξηγεί με έναν τρόπο αρκετά ωμό, πως τα καταπιεσμένα συναισθήματα και μη, είναι βασική αιτία εμφάνισης αυτοάνοσων και πολλών ασθενειών. Αξίζει να αυτοκαταστρεφόμαστε; Σίγουρα όχι. Μπορούμε να το σταματήσουμε; Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο. Όμως, έστω για τα πιο «απλά» ψυχοσωματικά που εμφανίζονται, μπορούμε να κάνουμε μικρά πράγματα ώστε είτε να τα απαλύνουμε ή ακόμα και να απαλλαχθούμε τελείως. Και λέγοντας μικρά πράγματα, εννοώ φυσικά μικρές συνήθειες.
Μικρές συνήθειες, όπως είναι η γυμναστική και το περπάτημα. Νούμερο ένα αγχολυτικό. Μερικές φορές υποτιμάμε το ποσό μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας μια βόλτα στο βουνό ή δίπλα στη θάλασσα, ακούγοντας το κύμα. Και φυσικά, ανάσες. Οι άνθρωποι πλέον δεν αναπνέουμε αρκετά. Ή μάλλον, δεν αναπνέουμε σωστά. Η αναπνοή μας συγχρονίζεται ίσως με τον ρυθμό της ζωής μας, μετατρέποντάς τη σε γρήγορη και βιαστική. Την επόμενη φορά που θα νιώσεις οπουδήποτε ψυχοσωματικό σύμπτωμα να σε επισκέπτεται, ξάπλωσε ή κάτσε και πάρε πέντε βαθιές ανάσες. Εισπνοή από τη μύτη, κατέβασε την ανάσα σου ως το στομάχι και κρατά την εκεί για τρία με πέντε δευτερόλεπτα. Εκπνοή από το στόμα. Αν οι πέντε ανάσες δεν είναι αρκετές, τότε πάρε τον χρόνο σου και κανε όσες εσύ χρειάζεσαι.
Βέβαια, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Για αυτό αφιέρωσε δυο φορές τη μέρα, πέντε λεπτά για ανάσες. Το πρωί πριν πιεις τον καφέ σου και το βράδυ πριν κοιμηθείς. Μπορώ να εγγυηθώ ότι θα δεις μεγάλη αλλαγή. Και εάν μόνος σου βαριέσαι ή δεν είσαι σίγουρος πως το κάνεις, υπάρχουν πολλά βίντεο στο Ίντερνετ που σε καθοδηγούν. Ελπίζω αυτή να ήταν η υπενθύμιση που χρειαζόσουν, ότι είσαι το πιο σημαντικό πράγμα που έχεις σε αυτή τη ζωή. Το σώμα σου είναι το μόνο σπίτι σου, και καλώς ή κακώς πρέπει να συγκατοικείς μαζί με το μυαλό σου και τα αισθήματα σου για μια ζωή. Κάνε τα όσο πιο γλυκά μπορείς.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη