Χωρίς υπερβολή, ίσως και να μην υπάρχει παιδί που να μην έχει ακούσει την ερώτηση: «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;». Κάποιοι ρωτούν πιο επιτακτικά, άλλοι πιο γλυκά, άλλοι με κριτική στον τόνο τους και μερικοί από τυπικότητα, αλλά όλου ρωτούν. Οι απαντήσεις επηρεάζονται συνήθως από τις εικόνες και τα ερεθίσματα της ηλικίας (τραγουδίστρια, αστροναύτης, δάσκαλοι) και σπανιότερα από το οικογενειακό ή το ευρύτερο περιβάλλον.
Σε μεγαλύτερη ηλικία, όταν η ερώτηση επανέρχεται, κι ενίοτε πιο επίμονα, η απάντηση μπορεί να είναι επηρεασμένη από τι βλέπει αυτός που ερωτάται γύρω του. Ένα παιδί δημιουργεί μια άλφα εντύπωση, θετική ή αρνητική, με βάση όσα ακούει, βλέπει, αισθάνεται μέσα στο σπίτι. Η φύση της δουλειάς, τα ωράρια, ο μισθός, οι δυσκολίες, τα προβλήματα μπορούν να λειτουργήσουν είτε προτρεπτικά είτε αποτρεπτικά στην απόφαση για ένα επάγγελμα.
Είναι γεγονός ότι οι νέοι καλούνται να επιλέξουν επάγγελμα -μια εξ ορισμού δύσκολη απόφαση- στην περίοδο της εφηβείας, μια περίοδος που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ιδανική, αφού ο βαθμός ωριμότητας του ατόμου βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Συχνά, ο έφηβος αναρωτιέται αν αυτό το επάγγελμα τού ταιριάζει, πώς να διαλέξει από τα πολλά επαγγέλματα που τού αρέσουν, αν έχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται. Κι όταν καταλήγει σε μια απόφαση, ελπίζει -και μαζί μ’ αυτόν και οι γύρω του- να είναι η σωστή και να μην το μετανιώσει αργότερα.
Η εξασφάλιση θέσης στη σχολή είναι αποτέλεσμα πολλών κόπων και στερήσεων και σηματοδοτεί την έναρξη μιας από τις ομορφότερες περιόδους στη ζωή του ατόμου, που είναι συνδεδεμένη με την ανεμελιά, την ξεγνοιασιά, τις τρέλες. Όταν σπούδαζα, στη σχολή που πάντα ονειρευόμουν, γνώρισα τη Ρ., φοιτήτρια Νομικής. Δεν ξέρω αν ήταν η κοινή καταγωγή, τα κοινά μουσικά ακούσματα, όλα μαζί ή κανένα από αυτά, που μάς ένωσε αμέσως, αλλά σε μικρό χρονικό διάστημα ένιωσα μια ανεξήγητη ταύτιση. Πολύ σύντομα μού αποκάλυψε ότι δεν είναι καθόλου ευτυχισμένη με αυτό που σπουδάζει· έβαλε τη Νομική μέσα στις επιλογές της καθαρά επειδή πιέστηκε από το περιβάλλον της λόγω της οικογενειακής παράδοσης, ενώ εκείνη ήθελε να γίνει τραγουδίστρια σε ροκ συγκρότημα. Τότε, ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα πώς νιώθουν οι άνθρωποι όταν συνειδητοποιούν ότι σπουδάζουν ή έχουν σπουδάσει κάτι το οποίο εν τέλει δεν αγαπούν, κάτι που δεν τους αρέσει καθόλου.
Η περίπτωση της Ρ. δεν είναι η μοναδική και είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν τέτοιες σε κάθε σχολή και σε κάθε Τμήμα. Η Ρ. Τελικά, δεν απεγκλωβίστηκε από τη Νομική και δεν έγινε ποτέ η τραγουδίστρια που επιθυμούσε, ούτε καν ερασιτεχνικά.
Συνήθως, όταν φτάσεις στο συμπέρασμα ότι δε σου αρέσει η σχολή σου, έχει ήδη περάσει ένα χρονικό διάστημα στη συγκεκριμένη σχολή κι έχεις ήδη δώσει τα βασικά μαθήματα, έχεις ζοριστεί σε μια ή δύο τουλάχιστον εξεταστικές κι έχεις γνωρίσει κάποιους συμφοιτητές σου. Κι εκείνο που δε σου αρέσει δεν είναι ένας καθηγητής, τα εγχειρίδια ή οι παρακολουθήσεις. Δε σου αρέσει διότι δε φαντάζεσαι τον εαυτό σου να το εξασκείς στο μέλλον, διότι δε μιλάς με πάθος για τα μαθήματα, διότι δε σε εμπνέει. Τόσο απλά.
Όταν, όμως, κάτι δε μας εμπνέει, δε χωρούν συμβιβασμοί ή μέσες λύσεις. Και το σημαντικότερο όλων είναι να μη νιώσεις αποτυχία. Μην ψέξεις τον εαυτό σου για δήθεν λανθασμένη επιλογή ή διότι δεν το σκέφτηκες σωστά νωρίτερα. Να τού δώσεις τα εύσημα που το παραδέχτηκε και δεν εφησυχάστηκε σε μια δυστυχή ζωή. Πρακτικά, μιλώντας, το πρώτο που πρέπει να κάνεις είναι να βεβαιωθείς ότι δεν πρόκειται για μια κρισούλα ταυτότητας αλλά για μια συνειδητή απόφαση. Αν θεωρείς ότι η απόφασή σου είναι αποτέλεσμα λογικής διεργασίας, δε βασίζεται εξ ολοκλήρου στο συναίσθημα και δεν πρόκειται να το μετανιώσεις αργότερα, τότε οφείλεις πρωτίστως στον εαυτό σου να ακούσεις την καρδιά σου.
Θα βρεθούν διάφοροι γύρω σου οι οποίοι θα προσπαθήσουν να σε μεταπείσουν. Όχι απαραίτητα επειδή δε σε αγαπούν (αλίμονο, υπάρχουν και τέτοιοι) αλλά επειδή φοβούνται την αλλαγή, δε θέλουν να δυσκολευτείς μέχρι να κατασταλάξεις, αρνούνται να βιώσουν οτιδήποτε πέρα από το γνώριμο και το πεπατημένο. Μην τους αποπάρεις. Άκουσέ τους, μπορεί να υπάρχει ένα λογικό επιχείρημα σε όσα θα σου πουν. Αλλά, μην παρασυρθείς.
Το δύσκολο θα είναι η ανακοίνωση στους γονείς σου. Θα περνούν διάφορες αρνητικές σκέψεις από το μυαλό σου, ότι σε απέρριψαν, ότι τους απογοήτευσες, ότι δε θα αγαπούν. Οπλίσου με επιμονή, αποφασιστικότητα, το πιο όμορφο χαμόγελο και πες την αλήθεια. Την αλήθεια σου. Μην ωραιοποιήσεις την πραγματικότητα, μη δώσεις υποσχέσεις που δεν πρόκειται να τηρήσεις ούτε επιχειρήματα που δεν ευσταθούν. Τούς το χρωστάς, άλλωστε. Κι εκείνοι θα καταλάβουν, θα αντιληφθούν τον εσωτερικό διχασμό του παιδιού τους και θα σου συμπαρασταθούν.
Στο απευκταίο σενάριο που τα πράγματα δεν έρθουν όπως τα φαντάστηκες, μην απογοητευτείς και κυρίως, μη λυγίσεις. Σίγουρα στην αρχή θα είναι δύσκολο αλλά αξίζει να το παλέψεις. Είναι η στιγμή που θα φανεί η δύναμη, το πείσμα και η ατσάλινη θέλησή σου. Πρέπει να ψάξεις βαθιά μέσα σου, μόνος σου ή με βοήθεια, για να βρεις το πάθος σου, αν δεν το ξέρεις ήδη και να υλοποιήσεις τα όνειρά σου. Μη συμβιβαστείς με ημίμετρα. Η ζωή είναι πολύ μικρή για μέτριες καταστάσεις.
Σού αξίζει να ξυπνάς το πρωί και να χαίρεσαι που θα πας δουλειά, να έχεις μια εργασία που να σε ολοκληρώνει ψυχικά και πνευματικά και να σου δίνει το αίσθημα της πληρότητας. Που θα σου δίνει ευτυχία, γαλήνη και ηρεμία. Κι ως εργασιακό περιβάλλον, αλλά κυρίως, ως φύση του ίδιου του επαγγέλματος. Αυτό πρέπει να είναι ο πρωταρχικός σου στόχος.
Πόσο τυχερός θα είσαι αν καταφέρεις να κάνεις το χόμπι σου επάγγελμα. Αυτό σκέψου και δώσε μια ευκαιρία στον εαυτό σου να το βιώσει.