Οι άνθρωποι γοητεύονται από ανθρώπους και πράγματα που δεν μπορούν ουσιαστικά να έρθουν κοντά τους εδώ και αιώνες – και στην εποχή του διαδικτύου, αυτή η γοητεία έχει αυξηθεί. Κάπως έτσι τα σόσιαλ, έχουν κάνει τόσο τον ορισμό της «διασημότητας» όσο και τις σχέσεις μας, ασαφείς. Για παράδειγμα, ενώ μπορεί να φαίνεται ότι είμαστε φίλοι με τους followers λόγω του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδράμε μαζί τους στο διαδίκτυο, αυτό είναι περισσότερο πιθανό να μην ισχύει. Αντίθετα, αυτές οι σχέσεις είναι παρακοινωνικές – μονόπλευρες. Αλλά τι ακριβώς είναι οι παρακοινωνικές σχέσεις και είναι υγιείς;
Τι είναι μια παρακοινωνική σχέση;
Οι παρακοινωνικές σχέσεις είναι μονόπλευρες σχέσεις, συνήθως με ένα everyday person, ή έναν διάσημο ή φανταστικό χαρακτήρα, όπως δήλωσε η επίκουρη καθηγήτρια Επικοινωνιακών Σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, Natalie Pennington. Σύμφωνα με τον επικεφαλής στρατηγικής της εταιρείας τεχνολογίας μέσων ενημέρωσης IMGN Media Noah Mallin, οι παρακοινωνικές σχέσεις είναι μια -και καλά- οικειότητα που αισθάνεσαι μέσα από τα σόσιαλ, ή την οθόνη σου, παρόλο που δεν έχεις πραγματική σχέση με το συγκεκριμένο άτομο.
Τον 20ό αιώνα, οι πρώτες έρευνες για τις παρακοινωνικές σχέσεις ανέλυαν τις σχέσεις ανθρώπων με χαρακτήρες σαπουνόπερας κι άλλους φανταστικούς τηλεοπτικούς χαρακτήρες. «Οι άνθρωποι παρακολουθούσαν τηλεοπτικές σειρές και επένδυαν πραγματικά- αισθάνονταν ότι είχαν μια σχέση με κάποιους από τους πρωταγωνιστές των σειρών», δήλωσε ο Pennington. «Έτσι, παρόλο που μπορεί να μη συναντηθούν ποτέ, έλεγαν: ‘Αυτό το άτομο είναι φίλος μου. Τον ξέρω.»
Με την άνοδο του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τις τελευταίες δεκαετίες, όλοι μας έχουμε αποκαλύψει περισσότερες πληροφορίες για τους εαυτούς μας στο διαδίκτυο, επιτρέποντας στους ανθρώπους που μας ακολουθούν αλλά κι ακολουθούμε να ξέρουν περισσότερες πληροφορίες. Αυτή η γνώση έχει κάνει αυτές τις σχέσεις να φαίνονται αληθινές, καθώς αισθανόμαστε ότι μοιραζόμαστε κομμάτια της ύπαρξής μας, αλλά και μοιράζονται με εμάς, άρα είμαστε ξεχωριστοί. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι μονόπλευρη η σχέση, καθώς ο διάσημος μπορεί να μην έχει ιδέα ποιος είναι ο θαυμαστής, για παράδειγμα.
Παραδείγματα παρακοινωνικών σχέσεων
Σε μια μελέτη σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ θαυμαστών και διασημοτήτων στο Twitter που δημοσίευσε ο Pennington το 2016 μαζί με τον καθηγητή Jeffrey A. Hall και τον ερευνητή Alex Hutchinson, οι συγγραφείς συζήτησαν την ψευδαίσθηση της εγγύτητας που δίνει η αλληλεπίδραση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ένα “like” ή ένα retweet μπορεί όχι μόνο να ενισχύσει αυτή την ντελούλου αίσθηση ότι κάτι υπάρχει εδώ, αλλά θεωρείται κι ένα αντιληπτό επίπεδο οικειότητας, ένα βήμα στη σχέση δηλαδή.
Από εκείνη τη μελέτη και μετά, αυτό έχει μόνο αυξηθεί – ειδικά με το TikTok, σημείωσε ο Pennington. Αναφερόμενος στη δυνατότητα συρραφής των βίντεο, είπε: «Το TikTok με τη συρραφή, για παράδειγμα, θολώνει τα όρια της παρακοινωνικότητας, επειδή κάποιος μπορεί πραγματικά να σας απαντήσει και τότε μπορείτε να νιώσετε ακόμα πιο συνδεδεμένοι.»
Τελικά, μας ενδιαφέρει όντως να έρθουμε κοντά, ή η οθόνη μας έχει απομακρύνει περισσότερο από ποτέ μεταξύ μας;