Λένε πως το χαμόγελο είναι παντοδύναμο. Είναι η πιο απλή έκφραση του προσώπου μας, η οποία συμβαίνει με δύο πάρα πολύ απλές κινήσεις: Τα χείλη μας καμπυλώνουν προς τα πάνω και τα μάτια μας γίνονται πιο φωτεινά, ενίοτε ανοίγουν περισσότερο από το κανονικό και γλυκαίνει το βλέμμα. Ή τουλάχιστον κάπως έτσι θα έπρεπε να είναι ένα χαμόγελο που βγαίνει αβίαστα και προσφέρεται εγκάρδια.
Αυτό που ίσως πολλοί από εμάς δεν έχουμε σκεφτεί είναι πως ένα χαμόγελο δε σηματοδοτεί μόνο κάτι χαρούμενο ή κάτι αστείο. Πέρα από την ευτυχία και την ικανοποίηση, με ένα χαμόγελο μπορεί να εκφραστεί και το άγχος, ο σαρκασμός, η στοργή, η ανησυχία (βλέπε νευρικό χαμόγελο), ο φόβος (βλέπε παγωμένο χαμόγελο), ο θυμός και η ντροπή. Όλα αυτά μπορεί να τα μεταφέρει ένα χαμόγελο, απλώς κάθε φορά αλλάζει η μορφή του ανάλογα με τα συναισθήματά μας.
Ένα χαμόγελο μπορεί να είναι από πολύ απλό κι αβίαστο μέχρι περίπλοκο. Για παράδειγμα, όταν μιλάμε για πρόσωπα που ασκούν εξουσία, ακόμα και το χαμόγελο έχει τους κανόνες του. Δεν είναι το πλατύ χαμόγελο, εκείνο που τείνει να γίνει μικρό γελάκι, αλλά ένα χαμόγελο κάπως αινιγματικό που αποπνέει ευγένεια κι αποφασιστικότητα.
Ιστορικά, το χαμόγελο έχει κυρίαρχη θέση. Αγάλματα και τοιχογραφίες μαρτυρούν τη δύναμη που είχε στο παρελθόν, καθώς και τη μορφή του. Παρατηρούμε σε πολλά αγάλματα της Αρχαίας Ελλάδας ένα χαμόγελο με χείλη σε ευθεία γραμμή, ένα σφιχτό χαμόγελο. Στην εποχή του Σαίξπηρ το πλατύ χαμόγελο ήταν τις περισσότερες φορές ένδειξη κακίας. Κατά την Αναγέννηση έχουμε κάπως πιο χαλαρές απόψεις στο θέμα του χαμόγελου, με την τέχνη να ασχολείται με αυτό πιο εκτεταμένα και σε διαφορετικές μορφές.
Μιας και μιλάμε για τέχνη, πάμε να δούμε κατά πόσο ένα χαμόγελο μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για τέχνη και δημιουργικότητα. Αν μας ρωτήσουν ποιο είναι το πιο διάσημο χαμόγελο στον κόσμο, το μυαλό πολλών από εμάς θα πάει στη Μόνα Λίζα, τον πίνακα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που στεγάζεται στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Ουρές και πλήθος ανθρώπων στέκονται καθημερινά μπροστά από τον πίνακα για να κοιτάξουν τη γυναίκα που απεικονίζει. Να καταλάβουν αν χαμογελάει έξυπνα, θλιμμένα, χαρούμενα ή συγκρατημένα. Σίγουρα πρόκειται για ένα χαμόγελο αινιγματικό κι αυτό είναι που το κάνει τόσο διάσημο και γοητευτικό.
Στον χώρο της τεχνολογίας, ένα από τα πιο διάσημα χαμόγελα είναι το αγαπημένο σε όλους μας emoji. Είτε διαλέξεις το πλατύ χαμόγελο είτε το πιο αμήχανο, πρόκειται για μια έκφραση που έχει γίνει πια κώδικας επικοινωνίας και αντικαθιστά με μεγάλη επιτυχία ένα ξερό οκ.
Στον χώρο του Hollywood και των σταρ, τα χαμόγελα που έχουμε απολαύσει κι έχουν γράψει ιστορία είναι αμέτρητα. Κάποια από αυτά για την τέλεια συμμετρία τους κι άλλα για τον αυθορμητισμό τους. Το χαμόγελο της Julia Roberts είναι ένα από τα πιο διάσημα στον χώρο, αφού η ταλαντούχα ηθοποιός κάθε φορά που μας χαρίζει ένα από τα πλατιά αυθόρμητα χαμόγελά της, μας μεταδίδει συναίσθημα και μας κάνει να την αγαπάμε ακόμη πιο πολύ. Επίσης, το χαμόγελο της Marylin Monroe είναι ένα από τα πολύ αγαπημένα και χαρακτηριστικά χαμόγελα των σταρ, με τα κατακόκκινα συνήθως χείλη της να σχηματίζουν το τέλειο κάδρο για να το πλαισιώνουν.
Στον κινηματογράφο και μιλώντας για χαρακτήρες ταινιών, δε γίνεται κανείς να ξεχάσει το χαμόγελο του Τζόκερ στον ομώνυμο ρόλο που υποδύθηκε ο ταλαντούχος Jack Nicholson. Ένα χαμόγελο που πιο πολύ τρομάζει παρά διασκεδάζει, αφού υποτίθεται με βάση το σενάριο πως ήταν μόνιμα χαραγμένο στο δέρμα του.
Τα διάσημα χαμόγελα είναι άπειρα σε κάθε χώρο αλλά προσωπικά θα ήθελα να σταθώ σε κάποια άλλα χαμόγελα. Εκείνα των ανθρώπων με κατάθλιψη που χαμογελούν για να κρύψουν κάθε άβολη ή στενάχωρη στιγμή που βιώνουν εσωτερικά, ξορκίζοντας με αυτό τον τρόπο τη θλίψη. Ας σταθούμε και στα χαμόγελα όλων εκείνων των παιδικών προσώπων που συναντά ο φωτογραφικός φακός σε ζώνες πoλέμου. Χαμόγελα τόσο αληθινά κι ανήκουστα αυθόρμητα όταν ένα χέρι τούς προσφέρει κάτι τόσο απλό για τα πιο «τυχερά» παιδιά αυτού του κόσμου, όπως ένα γλειφιτζούρι.
Τι είναι, λοιπόν, αυτό που κάνει ένα χαμόγελο διάσημο; Το να χαμογελάς είναι κάποιες φορές πράξη ηρωισμού. Είναι επανάσταση κι αντίσταση σε έναν κόσμο που επιμένει να πληγώνει και να πληγώνεται καθημερινά. Είναι γοητεία, χάρη και τόλμη. Είναι έρωτας και φροντίδα. Είναι όλα αυτά κι άλλα τόσα, αρκεί να είναι ένα χαμόγελο ζεστό. Ένα αληθινό χαμόγελο. Γιατί από ψεύτικα και στημένα έχει μπουχτίσει ο κόσμος. Χαμογελάστε, λοιπόν, γιατί είναι μεταδοτικό.
Αφιερωμένο σε κάθε χαμόγελο που γεμίζει την καρδιά μας…
Συντάκτης: Μαίρη Σάμου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
