Πόσο κοστίζει μια μπανάνα; Αν ψωνίζετε στη λαϊκή, γύρω στα 0,50 ευρώ. Αν, όμως, μιλάμε για την μπανάνα του Ιταλού εικαστικού Μαουρίτσιο Κατελάν, τότε η τιμή εκτοξεύεται στα 6,2 εκατομμύρια δολάρια. Ναι, κι όμως δεν είναι ψέμα, αν και μοιάζει αρκετά με ένα. Μια μπανάνα, κολλημένη στον τοίχο με ασημί κολλητική ταινία, άλλαξε χέρια σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, αφήνοντάς μας όλους με το στόμα ανοιχτό και το πορτοφόλι κλειστό.
Η μάχη των εκατομμυρίων
Η αίθουσα του Sotheby’s θύμιζε αγώνα πυγμαχίας: επτά διεκδικητές (και άλλοι τόσοι στο τηλέφωνο) χτυπιόντουσαν για να αποκτήσουν το «Comedian» – μια μπανάνα που, κατά τα φαινόμενα, ανήκει πλέον στο πάνθεον της τέχνης. Από τα 800.000 δολάρια, η τιμή ανέβαινε σαν τα κρυπτονομίσματα σε bull market, φτάνοντας στα 6,2 εκατομμύρια (με τα έξοδα). Το τελευταίο χτύπημα του σφυριού ήταν πιο έντονο κι από την ένταση στα μάτια του παρουσιαστή.
#AuctionUpdate: Maurizio Cattelan’s iconoclastic ‘Comedian’ has captivated the world once again—this time in the #SothebysNewYork salesroom. The world’s most notorious banana just sold for $6.2M. #SothebysNOW pic.twitter.com/6bOSz0k5b0
— Sotheby’s (@Sothebys) November 21, 2024
Ο μεγάλος νικητής; Ο Τζάστιν Σαν, ιδρυτής της πλατφόρμας κρυπτονομισμάτων Tron. «Δεν πρόκειται απλώς για τέχνη», δήλωσε. «Αντιπροσωπεύει πολιτιστικό φαινόμενο που συνδέει τον κόσμο της τέχνης με τα memes και τα κρυπτονομίσματα». Και μετά, έριξε τη βόμβα: σκοπεύει να φάει την μπανάνα. Γιατί, όπως φαίνεται, όταν πληρώνεις εκατομμύρια για ένα φρούτο, το λιγότερο που μπορείς να κάνεις είναι να το καταναλώσεις «ως μοναδική καλλιτεχνική εμπειρία».
Τέχνη ή φάρσα; (Και πόσο στοιχίζει η αυτοκόλλητη ταινία;)
Το έργο του Μαουρίτσιο Κατελάν έχει γίνει σύμβολο της ερώτησης: «Τι είναι τέχνη;». Από την πρώτη του εμφάνιση το 2019 στο Μαϊάμι – όπου κάποιος άλλος καλλιτέχνης έφαγε την μπανάνα για να διαμαρτυρηθεί για την τιμή των 120.000 δολαρίων – η συζήτηση δεν έχει κοπάσει. Τώρα, με την τελευταία του πώληση, το «Comedian» επιστρέφει στη δημοσιότητα. Ο νέος ιδιοκτήτης, πέρα από την μπανάνα, λαμβάνει πιστοποιητικό αυθεντικότητας και οδηγίες αντικατάστασης του φρούτου, γιατί, όπως ξέρουμε, καμία μπανάνα δεν κρατά για πάντα.
Για την ιστορία, αυτό δεν είναι το πρώτο προκλητικό έργο του Κατελάν. Θυμηθείτε τη χρυσή τουαλέτα του ή το γλυπτό του Πάπα που καταπλακώνεται από μετεωρίτη. Η μπανάνα, λοιπόν, μοιάζει μάλλον φυσική εξέλιξη.
Οι ειδικοί της αγοράς τέχνης, τώρα, είναι διχασμένοι. Κάποιοι θεωρούν την πώληση γελοία και μια σατιρική απεικόνιση της υπερβολής στην τέχνη. Άλλοι, όπως ο Σαν, βλέπουν ένα «πολιτιστικό φαινόμενο». Όλοι, όμως, συμφωνούν πως το γεγονός θυμίζει το έργο του Μπάνκσι που αυτοκαταστράφηκε μπροστά στα έκπληκτα μάτια του κοινού.
Τώρα, το μόνο ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι: όταν ο Σαν φάει την μπανάνα, θα πρέπει να πάρει καινούρια από το σούπερ μάρκετ ή θα του στείλει ο Sotheby’s νέα με οδηγίες; Σε κάθε περίπτωση, το «Comedian» είναι μια υπενθύμιση ότι η τέχνη μπορεί να είναι ό,τι θέλουμε: ένα βαθύ σχόλιο για την κοινωνία, μια κωμική παρέμβαση ή απλώς… μια μπανάνα στον τοίχο.
