Βαθιά θλιβερή η ατελείωτη αλυσίδα αμελειών, τεχνικών αστοχιών και διαχειριστικής αδράνειας που συνεχίζουν να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή επιβατών και εργαζομένων στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Αυτή τη φορά, είχαμε μια ακόμα παραλίγο σύγκρουση του προαστιακού με την αμαξοστοιχία Intercity 57, η οποία αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή.
Πιο συγκεκριμένα, το απόγευμα της Δευτέρας, μια σοβαρή βλάβη σε συρμό του προαστιακού στη γραμμή Θεσσαλονίκης-Λάρισας έφερε τον κίνδυνο μιας νέας σιδηροδρομικής τραγωδίας. Ο συρμός ακινητοποιήθηκε στον σταθμό του Κορινού Πιερίας, ενώ την ίδια στιγμή η αμαξοστοιχία Intercity 57, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Αθήνα, κινούνταν προς την ίδια κατεύθυνση με πλήρη ταχύτητα. Το Intercity προχωρούσε με πράσινους σηματοδότες, αγνοώντας ότι λίγα μέτρα μπροστά του η γραμμή ήταν κατειλημμένη. Το σύστημα σηματοδότησης απέτυχε να εντοπίσει τη βλάβη του προαστιακού και να προστατεύσει τους επιβάτες. Η σύγκρουση αποφεύχθηκε χάρη στην επαγγελματική ψυχραιμία των μηχανοδηγών του Intercity, οι οποίοι ακούγοντας την επικοινωνία του συναδέλφου τους μέσω ασυρμάτου, επικοινώνησαν τηλεφωνικά μαζί του (στο κινητό του δηλαδή) και αφού τους επιβεβαίωσε ότι βρισκόταν στην ίδια γραμμή, σταμάτησαν το τρένο πριν από τη μοιραία σύγκρουση.
Ακούγεται τραγικό και γελοίο μαζί, αλλά είναι απλά η θλιβερή αλήθεια.
Όπως αποκαλύφθηκε, η γραμμή διαθέτει σύγχρονο σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης από τον Αύγουστο του 2023, με όλα τα πιστοποιητικά ασφαλείας που απαιτεί η νομοθεσία. Παρ’ όλα αυτά, το σύστημα απέτυχε να προστατεύσει τους επιβάτες, δίνοντας «πράσινο φως» στην Intercity 57 να προχωρήσει κανονικά, χωρίς να ειδοποιηθεί για την παρουσία του προαστιακού στην ίδια γραμμή. Γιατί; Κανείς δεν ξέρει. Ούτε και οι υπεύθυνοι φυσικά, αφού οι αρχές (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, και η κατασκευάστρια εταιρεία του συστήματος) δήλωσαν πως διεξάγεται έρευνα για να διαπιστωθεί τι πήγε στραβά- και τους πίστεψε ο ακριβώς κανένας. Ο υφυπουργός Μεταφορών Βασίλης Οικονόμου τόνισε πως «το περιστατικό θα ερευνηθεί οπωσδήποτε», προσθέτοντας ότι στη συγκεκριμένη περιοχή λειτουργούν κανονικά τόσο η φωτοσήμανση όσο και η τηλεδιοίκηση. Οπωσδήποτε.
Ας το πούμε ξεκάθαρα: δεν ήταν η τεχνολογία, ούτε τα συστήματα τηλεδιοίκησης που αποσόβησαν μια νέα τραγωδία. Ήταν οι ίδιοι οι μηχανοδηγοί, που με δική τους πρωτοβουλία και επικοινωνία απέτρεψαν μια μετωπική σύγκρουση. Άκουσαν τον συνάδελφό τους από τον ασύρματο, έψαξαν να βρουν άκρη μόνοι τους και τελικά σταμάτησαν το τρένο τους εγκαίρως. Επαγγελματίες που αναγκάζονται να λειτουργούν με πατέντες κι έχοντας τα μάτια τους 14 γιατί είμαστε ένα ανθρώπινο λάθος μακριά από το επόμενο δυστύχημα, αφού τίποτα μα τίποτα δε φαίνεται να δουλεύει σε αυτά τα έρμα τα τρένα σωστά. Στο τέλος, η «ασφάλεια» στηρίζεται στην ετοιμότητα ανθρώπων που δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την τεχνολογία, όσο καλά εκπαιδευμένοι κι αν είναι.
Από την τραγωδία των Τεμπών και έπειτα, οι υποσχέσεις για αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου πέφτουν βροχή. Ακούμε για «θεσμικό εκσυγχρονισμό» και «ασφαλή συστήματα», αλλά η πραγματικότητα φωνάζει πως τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ακόμα και αν αποφεύγουμε τραγωδίες στο παρά πέντε, το ερώτημα παραμένει: πόσο ακόμα μπορούμε να βασιζόμαστε στον ανθρώπινο παράγοντα όταν το σύστημα αποτυγχάνει ξανά και ξανά;
