«Το άγχος είναι η φυσική αντίδραση του οργανισμού σε μια δυνητικά επικίνδυνη ή δύσκολη κατάσταση. Είναι ένα αίσθημα δυσφορίας, ανησυχίας, φόβου ή τρόμου για το τι μέλλει γενέσθαι.»
Αν υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που ζουν σύμφωνα με το μοντέλο του δυτικού κόσμου, στην παρούσα χρονική στιγμή αλλά και για τα επόμενα, μάλλον, χρόνια, αυτό είναι το άγχος. Μέσα σε μια απαιτητική και δύσκολη καθημερινότητα που βιώνουμε συνεχώς, ο κοινός παρανομαστής για όλους τους ανθρώπους, ιδιαίτερα για τους ενήλικες που οι ευθύνες τους ολοένα και αυξάνονται, είναι αυτό το ρημάδι το στρες που μας τρώει από μέσα προς τα έξω.
Άγχος έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους, σε σχέση με το πώς τα μεγαλώνουν. Άγχος δημιουργεί η εργασία, που απαιτεί τεράστιο κομμάτι της ημέρας μας και προσφέρει όχι και τόσο ανταγωνιστικές παροχές. Άγχος προκαλεί η ίδια η κοινωνία, με την έμφυλη βία, τους πολέμους, την αμφισβήτηση και την αστάθεια που υπάρχει σε γενικότερο επίπεδο. Άγχος προκαλεί η κλιματική αλλαγή και η ενεργειακή κρίση. Άγχος υπάρχει επίσης ανάμεσα στους ανθρώπους, καθώς χάνονται σιγά σιγά οι ουσιαστικές σχέσεις φροντίδας και αντικαθίστανται από επιδερμικές κοινωνικές επαφές.
Πώς μπορεί, όμως, ο σύγχρονος άνθρωπος να μειώσει τα επίπεδα άγχους και να ζήσει μια ποιοτική ζωή;
Η μιζέρια στη ζωή μας
Μολονότι πολλοί είναι εκείνοι που, μέσω διάφορων μεθόδων, έχουν χτίσει μια πιο θετική προσέγγιση απέναντι στη ζωή, μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας μας, δυστυχώς, δεν τα έχει ακόμα καταφέρει. Έχει περάσει τόσο πολύ στο DNA μας αυτή η αρνητική στάση απέναντι στη ζωή που θεωρούμε ότι αυτός είναι και ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος να δούμε τα πράγματα. Συναντάμε συνεχώς γύρω μας ανθρώπους που δεν είναι με τίποτα ικανοποιημένοι, που για όλα κάποιος φταίει που η ζωή τους δεν πάει καλά. Γκρινιάζουν για τη δουλειά τους, τα χρήματα δεν τους φτάνουν ποτέ, η οικογένεια αποτελεί βάρος, ο κόσμος πάει από το κακό στο χειρότερο, αλλά οι ίδιοι είναι μόνο ένα θύμα που δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μοίρα του. Περιπλανώμενοι άνθρωποι που δεν τους αρέσει τίποτα, δεν μπορούν να ευχαριστηθούν καμία προσωπική τους στιγμή, νιώθουν διαρκώς ότι κάτι τους λείπει.
Η απάντηση είναι η ευγνωμοσύνη
Ευγνωμοσύνη για όλα αυτά που έχουμε (ακόμα και αν πιστεύουμε ότι δεν είναι αρκετά). Χρειάζεται να χτίσουμε, μέρα με τη μέρα, μια σχέση πίστης με τη ζωή και όσα αυτή μπορεί να μας προσφέρει. Να χαμογελάμε στους ανθρώπους μας και να τους νοιαζόμαστε πραγματικά. Να αντικαταστήσουμε το «τι δεν μπορώ να κάνω -τώρα-» με το «τι κατάφερα σήμερα, ύστερα από αρκετή δουλειά». Δε χρειάζεται να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τον γείτονα, αλλά να εστιάσουμε στις δικές μας δεξιότητες και να δούμε πώς μπορούμε να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.
Χωρίζουμε, αν αυτό χρειάζεται
Χωρίζουμε από κάθε σχέση που πάσχει. Μπορεί να είναι μια ερωτική σχέση, μια φιλία, ένας εργασιακός χώρος, κάποιο συγγενικό μας πρόσωπο. Ωστόσο, είναι δύσκολο να αντιληφθείς πότε μια σχέση έχει καταλήξει να μην είναι υγιής. Όταν, όμως, αποκρυπτογραφήσεις τα σημάδια, είναι καθήκον προς τον εαυτό σου να φύγεις από εκεί. Διαφορετικά θα καταλήξεις χωρίς ενέργεια, να μην μπορείς να δεις καθαρά τίποτα από όσα συμβαίνουν, ζώντας σε μια προσωπική σου φυλακή. Όσο, λοιπόν, χάνουμε τη δική μας ενέργεια, το stress αρχίζει σιγά σιγά, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, να καταλαμβάνει χώρο μέσα μας, καθώς δεν ελέγχουμε εμείς τη ζωή μας, αλλά κάποιος άλλος.
Περιττές πληροφορίες; Όχι ευχαριστώ
Η τεχνολογική επανάσταση -πρόοδος- εξέλιξη, εκτός από λύσεις που έχει δώσει στην ανθρωπότητα, έχει φέρει κάποιες αρνητικές επιπτώσεις στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Η υπερπληροφόρηση που υπάρχει μέσω των μέσων ενημέρωσης και των social media πλάθει διάφορες εικονικές πραγματικότητες που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί και να αποθηκεύσει. Προσπαθώντας να απομνημονεύσει, να αποκωδικοποιήσει και να κατανοήσει τι απ’ όλα αυτά είναι αληθές και τι αποτελεί παραπληροφόρηση, το άτομο έχει περάσει ήδη από τα στάδια του φόβου, της ανησυχίας, της αβεβαιότητας, καταλήγοντας να έχει υποστεί διαταραχή άγχους.
Από την άλλη πλευρά, οι νεότεροι, προσπαθώντας να μιμηθούν όλα τα κοινωνικά πρότυπα και να αισθανθούν κοινωνικά αποδεκτοί, προσηλώνονται με μεγάλο ζήλο γύρω από το fast living και βρίσκονται συνεχώς σε εγρήγορση για να μην τους προλάβουν οι άλλοι (που ποτέ δεν ξέρουν ποιοι είναι). Όσο περισσότερο χρόνο περνάμε τρέχοντας να προλάβουμε τους καιρούς και τις τάσεις, τόσο πιο πιθανό είναι να ρουφάμε πληροφορίες που δεν έχουμε ιδέα αν είναι αληθείς, στρεσάροντας ταυτόχρονα τον εαυτό μας για να είναι πάντα “in”.
Μεγάλα αστικά κέντρα vs αποκέντρωση
Παρόλο που η συσσώρευση των ανθρώπων στα μεγάλα αστικά και βιομηχανικά κέντρα, στις παλαιότερες εποχές, αποτελούσε λύση σε οικονομικά και εργασιακά προβλήματα, η τάση αυτή έφερε στην επιφάνεια διάφορες παθογένειες. Οι άνθρωποι, λόγω ενός πιο αστικού τρόπου ζωής, απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τη φύση. Οι καθημερινοί ρυθμοί αυξάνονται, οι δουλειές είναι περισσότερο ανταγωνιστικές, οι σχέσεις αλλοιώνονται, ο χρόνος είναι περιορισμένος. Η ποιότητα ζωής εξασθενεί και στρέφουμε το βλέμμα μας στην ποσότητα.
Αντίθετα, στις μικρότερες πόλεις, οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες μπορεί να είναι λιγότερες, αλλά μπορεί κάποιος να βρει ή και να δημιουργήσει εξίσου καλές ευκαιρίες. Αλλάζοντας τον τρόπο ζωής, αλλάζουμε τις σκέψεις μας, τον τρόπο που προσεγγίζουμε τις επιμέρους καταστάσεις και δημιουργούμε ιδανικότερες συνθήκες για εμάς και για τους γύρω μας. Η αποκέντρωση έχει συμβάλλει, ιδιαίτερα μετά τον COVID, στο να δείχνουν οι άνθρωποι σημάδια ηρεμίας και ευεξίας, σε αντίθεση με όσους παραμένουν στις μητροπόλεις.
Αν και σε μεμονωμένες καταστάσεις το άγχος μπορεί να είναι παραγωγικό, στο σύνολό του προκαλεί ψυχοσωματικά προβλήματα που χρειάζονται χρόνο για να θεραπευτούν- αν αυτό γίνει ποτέ. Οι λόγοι που μπορεί κάποιος να αγχώνεται ποικίλλουν και διαφέρουν, ωστόσο σκοπός είναι ο καθένας να ανακαλύψει ποιοι παράγοντες τον αποσταθεροποιούν και να τους πολεμήσει. Στην τελική, κανείς δε ζει καλά, ζώντας με άγχος.
Συντάκτης: Άννα Κοκολάκη
