Γάτες, αυτά τα υπέροχα μικρά πλάσματα που ομορφαίνουν τη ζωή μας με τα γουργουρητά τους, τα παιχνίδια τους, την αγκαλιά τους και με τον τόσο μυστήριο και ιδιαίτερο τρόπο που μας δείχνουν την αγάπη τους. Αν δεν έχεις ζήσει μαζί τους εύκολα τις παρεξηγείς και τις θεωρείς απόμακρες, κακές και ύπουλες. Όταν όμως κάνεις αυτό το δώρο στον εαυτό σου θα καταλάβεις πόσο αγαπησιάρες, τρυφερές, έξυπνες και ταυτόχρονα αφελείς είναι. Οι γάτες γνωρίζουν πολύ καλά πώς να βάζουν όρια και μαθαίνουν κ εσένα πώς να τα σέβεσαι. Αν είσαι από τους τυχερούς που ζεις με μια (ή και δύο, τρεις, δεκατρείς) γάτα τα γνωρίζεις αυτά πολύ καλά.
Αυτό που ίσως δε γνωρίζεις, είναι πως οι γάτες νιώθουν όμορφα όταν τρώνε ταυτόχρονα με εμάς. Είναι μια θεωρία βασισμένη σε παρατήσεις αλλά και συμπεριφορικές μελέτες που μας λέει πως τα αγαπητά αυτά πλάσματα αισθάνονται πιο ασφαλείς και συνδεδεμένα με τον άνθρωπο τους όταν τρώνε ταυτόχρονα μαζί του. Η ιδέα είναι ότι επειδή οι γάτες είναι και κοινωνικά όντα (έστω και με τον δικό τους, επιλεκτικό τρόπο), βλέπουν το κοινό γεύμα ως μια στιγμή συντροφικότητας, σαν αγέλη. Έχεις παρατηρήσει πως η γάτα σου κάποιες φορές ενώ τρώει γυρίζει και κοιτάει αν τη βλέπεις;
Ορισμένοι συμπεριφοριστές ζώων υποστηρίζουν ότι το να τρως μαζί με τη γάτα σου, ακόμα κι αν είστε σε ξεχωριστά πιάτα (ελπίζω!), μπορεί να μειώσει το άγχος της, ειδικά αν είναι αγχώδης ή έχει ιστορικό εγκατάλειψης. Είναι κάτι σαν safe routine που της δείχνει ότι όλα πάνε καλά. Δεν υπάρχει ακόμα τεράστιος όγκος επιστημονικής τεκμηρίωσης για αυτό, αλλά είναι μια γλυκιά συνήθεια που φαίνεται να έχει θετικό αντίκτυπο σε πολλές γάτες κι ανθρώπους! Πάμε όμως να δούμε και τους λόγους.
1. Αίσθημα ασφάλειας
Οι γάτες είναι ζώα που βασίζονται πολύ στο περιβάλλον τους για να αισθανθούν ασφαλείς. Το φαγητό είναι μια στιγμή κατά την οποία είναι ευάλωτες, έχουν το κεφάλι σκυμμένο, τα αυτιά είναι λιγότερο σε εγρήγορση, δεν παρακολουθούν τα πάντα γύρω τους. Όταν τρώνε ενώ είσαι κι εσύ παρών (και μάλιστα χαλαρός), λαμβάνουν το μήνυμα: «Αφού ο human μου νιώθει ασφαλής αρκετά ώστε να φάει, τότε μπορώ κι εγώ». Είναι μια κοινή τελετουργία ειρήνης.
2. Ενίσχυση του δεσμού
Όπως συμβαίνει με τα μέλη μιας αγέλης, το κοινό γεύμα ενισχύει τον δεσμό. Οι γάτες σε ορισμένες κοινωνικές δομές (π.χ. στις λεγόμενες cat colonies) τρώνε κοντά η μία στην άλλη, αν νιώθουν ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα. Το ότι τρως μαζί της, σηματοδοτεί για εκείνη πως είσαι μέλος της αγέλης της. Αυτό ενισχύει την εμπιστοσύνη και την οικειότητα.
3. Συναισθηματική συγχρονισμένη ρουτίνα
Οι γάτες λατρεύουν τη ρουτίνα. Κάθε τι που γίνεται την ίδια ώρα, με την ίδια σειρά, τις ηρεμεί. Όταν τρως την ίδια ώρα κάθε μέρα και της προσφέρεις και εκείνης φαγητό ή λιχουδιές, αποκτάτε μια κοινή τελετουργία. Αυτή η συγχρονισμένη ρουτίνα μειώνει το άγχος της, επειδή νιώθει ότι όλα είναι υπό έλεγχο και ότι είστε σε συγχρονισμό όπως δύο πλάσματα που συγκατοικούν και συνυπάρχουν
4. Αντανακλαστική συμπεριφορά
Στην επιστήμη της συμπεριφοράς των ζώων, υπάρχει η έννοια της social facilitation. Ένα ζώο είναι πιο πιθανό να κάνει μια πράξη όταν βλέπει άλλο μέλος του περιβάλλοντός του να κάνει το ίδιο. Ειδικά σε πιο διστακτικές ή ευαίσθητες γάτες, το να σε βλέπουν να τρως μπορεί να τις «ξεκλειδώσει» και να τις ενθαρρύνει να πλησιάσουν το φαγητό τους.
5. Μίμηση και παρατήρηση
Από μικρές ηλικίες, οι γάτες μαθαίνουν πολλά παρατηρώντας τη μητέρα τους ή άλλες γάτες. Αυτό το ένστικτο συνεχίζει και με τους ανθρώπους τους, συχνά σε παρατηρούν για να καταλάβουν τι είναι ασφαλές ή σωστό. Αν σε βλέπει να τρως και να είσαι ήρεμος, αυτόματα ερμηνεύει τη στιγμή ως επιτρεπτή και ασφαλής.
6. Συναισθηματική συσχέτιση με την παρουσία σου
Για πολλές γάτες, η παρουσία σου είναι πηγή ηρεμίας. Όταν τρώνε κοντά σου ή μαζί σου, απλώς νιώθουν καλά γιατί είσαι εκεί. Η μυρωδιά σου, ο ήχος της φωνής σου, ο ρυθμός σου. Όλα αυτά δρουν κατευναστικά. Το φαγητό γίνεται τότε κάτι παραπάνω από ανάγκη, γίνεται μια ευχάριστη, ασφαλής, συναισθηματική εμπειρία.
Οποίος κι αν είναι ο λόγος λοιπόν, το μόνο σίγουρο είναι πως οι γάτες, αυτές οι μικρές βασίλισσες του σπιτιού, μας διδάσκουν πως, ακόμα και όταν τρώνε το φαγητό μας (ή τουλάχιστον αυτό που νομίζουν ότι είναι δικό τους), το πιο σημαντικό είναι να μοιραζόμαστε το τραπέζι. Κι αν το να τρως μαζί με μια γάτα ακούγεται σαν μια συνηθισμένη στιγμή, είναι στην πραγματικότητα μια αόρατη συμφωνία εμπιστοσύνης και αγάπης. Όσο κι αν τις κοιτάμε με τα μάτια του κόσμου και λέμε «α, το κάνει επειδή είναι πεινασμένη», η αλήθεια είναι ότι μας έχει πάρει ήδη το μυαλό και το φαγητό, κι εμείς το απολαμβάνουμε! Όταν, λοιπόν, τρώνε δίπλα μας, δεν είναι μόνο η συντροφιά που ψάχνουν, είναι και μια υπενθύμιση ότι, ακόμα κι αν η ζωή είναι γεμάτη από γεύματα και μικρές στιγμές, είναι πιο όμορφη όταν τις μοιραζόμαστε με εκείνους που μας αγαπούν ή τουλάχιστον με εκείνους που ξέρουν πώς να μας κλέβουν την καρδιά (και το φαγητό!).
Συντάκτης: Ιόλη Ντόκου
