Mε ανθρώπους δενόμαστε όχι με τόπους

Απ’ την παιδική μας κιόλας ηλικία μαθαίνουμε να δημιουργούμε αναμνήσεις με καθετί που αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Αναφέρομαι στις αναμνήσεις εκείνες που κρατούν μέχρι τα βαθιά γεράματα, αυτές που χαίρεσαι να φέρνεις στοn νου, που αναπολείς πάντα με νοσταλγία, που λατρεύεις να εξιστορείς και να μοιράζεσαι.

Λίγο το αίσθημα του ανήκειν, τα βιώματά μας, οι κοινωνικές μας επαφές, κάπως κι η ευρύτερη, ανθρώπινη φύση μας, συνδυαστικά, γεννούν ενδόμυχα την ανάγκη να ανατρέχουμε συχνά-πυκνά στο παρελθόν, πολύ περισσότερο στις υπέροχες στιγμές που έχουμε περάσει.

Είναι μάλλον σπάνιο να μη θυμάται κάποιος τις πρώτες του διακοπές με ταίρι ή φίλους, τα πιο όμορφα Χριστούγεννα που πέρασε ως παιδί, τις ημέρες του Πάσχα με την οικογένεια στο χωριό, το εξοχικό πάνω στη θάλασσα ή τον πιο μακρινό και παράλληλα πιο ονειρεμένο προορισμό που ταξίδεψε ποτέ.

Οι αναμνήσεις μας όμως, ακριβώς επειδή ξεκινούν και χτίζονται απ’ την παιδική μας ηλικία, έχουν πρωτίστως ως αφετηρία το πατρικό μας. Το καταφύγιό μας, την εστία μας, το παντοτινά δικό μας σπίτι. Εκείνο το σπίτι με την ασβεστωμένη αυλή και τα καφέ κεραμίδια στη σκεπή, εκείνο με τα στενά, περιμετρικά μπαλκόνια και τα σκαλιστά έπιπλα στην τραπεζαρία, εκείνο με τα ζωηρά χρώματα στους τοίχους του παιδικού δωματίου, με την κουζίνα που μοσχοβολούσε πάντα κέικ και σοκολάτα, με τα πλατιά χαλιά στους διαδρόμους του σαλονιού και τους κρεμαστούς πολυελαίους στο ταβάνι.

Το πατρικό μας ήταν πάντα το κρησφύγετό μας, η βάση μας. Από τότε που γυρνούσαμε απ’ το σχολείο κι ανυπομονούσαμε να φάμε μια μπουκιά στα γρήγορα για να βγούμε στον κήπο, στο δρόμο ή στη γειτονιά για παιχνίδι μέχρι αργά. Κι αργότερα, που το σπίτι άρχισε να μας βλέπει λιγότερο τακτικά, λίγο η σχολή, λίγο τα φροντιστήρια, λίγο η δουλειά, ακόμη και τότε πάλι, περιμέναμε πώς και πώς να επιστρέψουμε στο σπίτι και να κλειδώσουμε την πόρτα, αφήνοντας πίσω οτιδήποτε μας κούρασε, μας στεναχώρησε ή μας επιβάρυνε μέσα στην ημέρα.

Αλλά κι οι τοποθεσίες που έχουμε επισκεφτεί κατέχουν περίοπτη θέση στο σεντούκι των αναμνήσεών μας. Και ποιος δεν έχει να θυμάται ταξίδια και μέρη εντυπωσιακά, τόπους που στην κυριολεξία μας έκοψαν την ανάσα στη θέα τους, εικόνες βγαλμένες από καρτ-ποστάλ. Φύση καθηλωτική, χρώματα ζωηρά σαν από ζωγραφιά, καλντερίμια και σοκάκια που θυμίζουν εποχές αλλιώτικες, παραμυθένιες, κρυστάλλινες ακρογιαλιές κι αποστομωτικές, ορεινές πλαγιές.

Τα πιο γλυκά πειστήρια των αναμνήσεών μας αποτελούν δίχως δεύτερη σκέψη οι φωτογραφίες μας. Δε λέω καλά τα σουβενίρ και τα μαγνητάκια στην πόρτα του ψυγείου, αλλά σαν το ξεφύλλισμα των φωτογραφικών άλμπουμ δεν έχει. Υλικό πολύτιμο που κρατά αναλλοίωτες τις εικόνες στο μυαλό και την καρδιά μας, έχοντας ταυτόχρονα την ικανότητα να δίνει σάρκα κι οστά στις αναμνήσεις, γυρίζοντάς μας ακόμα και στο μακρινό παρελθόν μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου.

Ρεαλιστικά, πάντως, δεν είναι τόσο το μέρος, ο χώρος ή η τοποθεσία που έχουμε να θυμόμαστε όσο οι άνθρωποι, τελικά, που τα κάνουν ξεχωριστά σαν ανάμνηση. Κοιτάς τη φωτογραφία κι αναπολείς πόσο όμορφα πέρασες, με κοινό πάντα το ανθρώπινο στοιχείο ανεξαρτήτως τόπου, την οικογένεια, τους φίλους, τον έρωτα της ζωής σου. Οι άνθρωποι κάνουν το σκηνικό να ζωηρεύει, την ανάμνηση να αναβιώνει, την καρτ-ποστάλ να παίρνει ζωή. Οι καταγάλανες θάλασσες, οι χρυσές αμμουδιές, τα κοσμοπολίτικα νησιά, οι καθηλωτικοί γκρεμοί, οι χιονισμένες βουνοκορφές και τα παραδοσιακά γλυκά δε θα είχαν την ίδια αξία αν δεν τα μοιραζόσουν με τους πολύ αγαπημένους σου ανθρώπους.

Αυτούς που κάνουν ξεχωριστή ακόμα και την πιο μικρή, την πιο ασήμαντη, την πιο αδιάφορη στιγμή της ζωής σου. Οι μικρές μας στιγμές μ’ αυτούς τους ανθρώπους χτίζουν τις πλέον συγκλονιστικές αναμνήσεις. Μια φωτογραφία παίρνει άλλο νόημα κι αποκτά άλλη βαρύτητα όταν έχει μια μοναδική ιστορία πίσω της να πει. Ξέρεις, αυτές οι φωτογραφίες που έχουν ένα αστείο περιστατικό, μια χιουμοριστική σκηνή, ένα αμήχανο γεγονός, έναν κωμικοτραγικό παραλογισμό, αυτές που έχουν να διηγηθούν, να θυμηθούν και να θυμίσουν πράγματα.

Εμείς οι ίδιοι δίνουμε αξία σε σπίτια και μέρη. Όταν τα μαθαίνουμε μέχρι τελευταία πέτρα, τα εξερευνούμε και περιηγούμαστε σε κάθε γωνιά, τα αγαπάμε, δενόμαστε μαζί τους και τα επισκεπτόμαστε ξανά και ξανά. Τα μέρη όμως πάντα θα είναι εκεί. Το ουσιαστικό δέσιμο γίνεται με τους ανθρώπους. Μ’ αυτούς αποκτούμε αναμνήσεις και μαζί τους μπορούμε να τις αναβιώσουμε ανά πάσα στιγμή.

Από τους ανθρώπους αντλούμε τα συναισθήματα και την αύρα που μας βγάζει εν τέλει ένας τόπος ή μια κατοικία. Εκεί ψάξε την ευτυχία. Οι άνθρωποι δίνουν πνοή στον χώρο και τον χρόνο μεταμορφώνοντάς τα και δίνοντάς τους άλλη, μαγική διάσταση. Αυτοί κάνουν τη διαφορά. Να αναζητάς πάντα αφορμές, να ονειρεύεσαι, να νοσταλγείς και να κάνεις σχέδια μαζί τους,  να δημιουργείς κάθε μέρα χιλιάδες επιπλέον αναμνήσεις μ’ αυτούς τους ξεχωριστούς για σένα ανθρώπους.