Κάθε πρωί ξυπνάμε με ένα παράπονο και μια γκρίνια. Με το ένα να μας βρομάει και το άλλο να μας ξινίζει. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας συνεχίζουμε να παραπονιόμαστε για το χαρακτήρα μας. Μέσα σε γενικά πλαίσια, οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν ν΄ αλλάξουν το ποιόν τους, θέλουν να το χτίσουν ξανά απ’ την αρχή, ξεχνώντας πως αυτό είναι ανέφικτο κι ακατόρθωτο.
Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν. Μια γενικευμένη αλήθεια που μπαινοβγαίνει καθημερινά σε χιλιάδες στόματα. Μία αλλάζουν και μία δεν αλλάζουν οι άνθρωποι. Και τι ισχύει τελικά, ακόμα να το μάθουμε.
Στριμώχνουμε απλά τους εαυτούς μας σε καλούπια. Δεν πρέπει να είμαστε αλλιώς, πρέπει να είμαστε «έτσι». Αυτό το πολύ συγκεκριμένο «έτσι» που ποτέ κανείς δεν έκατσε να προσδιορίσει. Ποτέ κανένας δεν έκατσε να σκεφτεί γιατί αυτό το «έτσι» είναι τόσο ισχυρό κι όχι κάποιο άλλο.
Αυτοί που έχουν πολύ τσαμπουκά και τσαγανό θα προτιμούσαν να μην τα έχουν γιατί τους έχουν στοιχίσει. Αυτοί που δεν τα έχουν θα τα ήθελαν εδώ και τώρα. Οι ευαίσθητοι δεν θα ήθελαν με τίποτα την ευαισθησία για στοιχείο του χαρακτήρα τους κι οι κυνικοί σχεδόν μισούν την κυνικότητα τους. Να τα στριμώξουμε, παιδιά, να βάλουμε όλοι μαζί ένα χεράκι να τα μαζέψουμε. Λίγο από δω λίγο από κει, κάτι να γίνει.
Μα πάμε καλά; Μπορούμε ν’ αλλάξουμε το μέσα μας με το έτσι θέλω; Δεν είναι οι άνθρωποι πλαστελίνες να πλάθονται με τα χέρια σε σχήματα. Αντί να κολυμπάμε σε πελάγη μιζέριας σε όλη μας τη ζωή, ας κάτσουμε ν΄ αναλογιστούμε τι είναι αυτό που μας ωθεί να θέλουμε ν’ αλλάξουμε. Τα κόμπλεξ. Αυτά τα ύπουλα κι ελεεινά κόμπλεξ. Έχει γεμίσει ο κόσμος, ξεχείλισε πια.
Όλοι τέλειοι. Να έχουμε καλή ψυχή, να είμαστε δίκαιοι, να στηριζόμαστε στα πόδια μας. Να ερωτευόμαστε χωρίς να πληγωνόμαστε και ν’ αγαπάμε χωρίς να πονάμε. Να μην προδίδουμε κι όταν προδωθούμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι. Ούτε χαλί να μας πατάνε ούτε να πατάμε εμείς επί πτωμάτων για ν’ ανέβουμε ψηλότερα.
Και μόλις κάτι στραβώσει, να κάνουμε μια στροφή 180 μοιρών. Αφού δε μας βγήκαν έτσι, ας τα κάνουμε όλα ανάποδα. Κακόψυχοι, εγωιστές, σκληροί κι αδίστακτοι. Να πάρουμε όλα αυτά που θέλουμε χωρίς να υπολογίσουμε κανένα και τίποτα. Να διώξουμε μακριά όποιον κι ό,τι μας πονάει και στην τελική ας κλειστούμε και στον εαυτό μας. Κι είναι τώρα αυτό ευτυχία;
Το ενδεχόμενο να ζυγίσει ο καθένας μας τα ελαττώματά του το σκεφτήκαμε; Είμαι ευαίσθητη, οξύθυμη, αφελής. Είμαι εγωιστής, ζηλιάρης, καχύποπτος. Είμαι αυτό που είμαι. Κοντρολάρεται ως ένα βαθμό, αλλά δεν αλλάζει.
Από το ν’ αρνούμαστε όλα μας τ’ αρνητικά, είναι προτιμότερο να τ’ αποδεχτούμε. Ποτέ κανείς δεν πέθανε ομολογώντας πως είναι εγωιστής, απαισιόδοξος ή ανασφαλής. Όταν το παραδέχτηκε, βέβαια, μπορεί να του κόστισε λιγάκι. Ίσως να του κόστισε μερικούς ανθρώπους, που έφυγαν γιατί δεν άντεξαν το «ξεβόλεμα». Τους άρεσε η πλαστή τέλεια ύπαρξη που είχαν δίπλα τους κι ας μην ήταν αληθινή. Μα όταν αυτοί οι απαίσιοι τελικά το έβαλαν στα πόδια, οι ομολογήσαντες ένιωσαν καλά με τον εαυτό τους, κοιμήθηκαν ήσυχα το βράδυ κι αυτός ο γλυκός ύπνος τελείωσε μ’ ένα πλατύ χαμόγελο το πρωί.
Όταν αγαπάς εσύ τον εαυτό σου -έτσι όπως είναι όμως- τότε είναι θέμα χρόνου να τον αγαπήσουν κι οι άλλοι. Βαρεθήκαμε τους κύριους «τέλειους», μπουχτίσαμε. Κι όταν λέμε ότι ψάχνουμε ένα φυσιολογικό άνθρωπο εννοούμε ακριβώς αυτό: έναν άνθρωπο που δε δημιουργεί μόνος του ψυχολογικά στον εαυτό του. Αυτός ναι, μπορεί ν’ αγαπηθεί, γιατί είναι αληθινός κι έχει ανθρώπινη υπόσταση.
Φτάνει πια. Σταματήστε να πετάτε τις ατέλειές σας στο βωμό των ιδανικών προτύπων. Όλες αυτές οι φαντασμαγορικές εικόνες κι όλα αυτά τα φτιαχτά «πρέπει» είναι προϊόντα μιας ανέκαθεν ρατσιστικής και κομπλεξικής κοινωνίας. Όλοι προσπαθούμε να ξεχωρίσουμε με τον ίδιο τρόπο, μέσα απ’ το ίδιο μοτίβο.
Εγώ προσωπικά, δε βλέπω τίποτα ξεχωριστό. Δεν έχει υποπέσει κανείς ξεχωριστότερος απ’ τον πιο ξεχωριστό στην αντίληψή μου. Και για να το δούμε κι απ’ την άλλη πλευρά, τα χαρακτηριστικά μας δε διαχωρίζονται πάντα σε θετικά κι αρνητικά. Μπορεί αυτό που νομίζουμε θετικό να μην είναι σε όλες τις περιπτώσεις θετικό και το αρνητικό αντίστοιχα να μην είναι πάντα τόσο αρνητικό όσο δείχνει. Δεν είναι απαραιτήτως όλα ωραία ή άσχημα. Με αυτή τη λογική του άσπρου-μαύρου πώς επιμένουμε να κυνηγάμε το «παν μέτρον άριστον»; Ούτε μαθηματικά δε βγαίνει.
Κι επειδή αρχίζει και καταντάει κουραστικό, σημειώστε αυτό το τελευταίο: αποδεχόμενοι τα ελαττώματά μας μετατρέπουμε τς αδυναμίες μας στη μεγαλύτερη δύναμή μας. Όταν είμαστε εντάξει με τον εαυτό μας τίποτα δεν μπορεί να μας φέρει σύγχυση. Κι αν δημιουργηθεί κάποιο μπέρδεμα, θα ξεμπερδευτεί σύντομα. Όλα λύνονται κι όλα αντιμετωπίζονται.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη