Η ελευθερία λόγου. ένα απ’ τα μεγαλύτερα αγαθά που μπορεί να δοθεί στον άνθρωπο. Αγαθό τόσο αναγκαίο όσο ο αέρας που αναπνέεις. Τόσο σημαντικό, όσο η ανάγκη σου κάθε πρωί να αντικρίζεις τον ήλιο. Άνθρωποι πάλεψαν κι έδωσαν τη ζωή τους για την απόκτησή της. Άνθρωποι παραιτήθηκαν από αυτή τη μάχη και παρέδωσαν αυτή τη δύναμη που είχαν –του λόγου– κι έγιναν έρμαιο στα χέρια άλλων.
Έχεις την ελευθερία της επιλογής κι έκφρασης συναισθημάτων, σκέψεων κι ιδεών χωρίς να φοβάσαι για τη γνώμη και την αντίδραση των άλλων. Και διαθέτεις και χίλια δυο μέσα για να το πραγματοποιήσεις. Ωστόσο, οφείλεις –πρωτίστως στον ίδιο σου τον εαυτό– να σκεφτείς πότε πρέπει να εκφράσεις αυτό που σκέφτεσαι και πότε θα ήταν καλό να παραμείνεις σιωπηλός. Να μετριάσεις τη παρορμητικότητά σου και να αναλογιστείς αν όντως χρειάζεται να μιλήσεις και να εκφράσεις την άποψή σου. Να σκεφτείς, αν όντως μπορείς να στηρίξεις την όποια γνώμη σου και να υποστηρίξεις αυτό που σκέφτεσαι.
Και θα σου πω και κάτι που σίγουρα το έχεις ακούσει, αλλά το αγνοείς. Δε γίνεται να έχεις γνώμη για τα πάντα -κι όχι, δεν εννοώ τα μικρά ασπρόμαυρα χνουδωτά ζωάκια. Αναφέρομαι στο γεγονός πως όσα βιβλία κι αν έχεις διαβάσει, όσο ενημερωμένος κι αν είσαι για τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας, πάντα θα υπάρχει κάτι το οποίο δε θα γνωρίζεις. Επομένως, όταν ακούς κάτι για πρώτη φορά ή δε γνωρίζεις κάτι, καλό θα ήταν να παραμείνεις σιωπηλός. Να συλλέξεις πληροφορίες και μετά να μπορείς να τοποθετηθείς με αξιοπρέπεια.
Ναι, είπαμε πως η σιωπή πολλές φορές φέρνει παρεξηγήσεις, όμως, ξεχνάς πως ταυτόχρονα είναι χρυσός. Και μάλιστα, όταν ξέρεις πότε πρέπει να σιωπήσεις και πότε να επέμβεις σε ένα θέμα ή μια συζήτηση, αφήνεις να έρθουν στην επιφάνεια σημάδια εξυπνάδας κι οξυδέρκειας.
Επιπλέον, το να κρατάς το στόμα σου κλειστό, σε στιγμές που έχεις τη δυνατότητα να μιλήσεις, αφήνει ένα μυστήριο να πλανάται γύρω από σένα. Αφήνεις το συνομιλητή σου με μια περιέργεια προς το πρόσωπο και τη προσωπικότητά σου. Το σίγουρο είναι πως ο συνομιλητής σου δε θα βαρεθεί να ακούει χίλιες δυο αρλούμπες που θα πετάξεις μόνο και μόνο για να δείξεις πως έχεις άποψη.
Άποψη έχεις κι όταν ξέρεις πότε να αποστασιοποιηθείς και να παραμείνεις απλώς θεατής σε μια συζήτηση. Είναι καλύτερο να περάσεις απαρατήρητος παρά να σε περάσουν για ξερόλα. Τον ξερόλα κανείς δεν τον εκτιμά τόσο όσο ο ίδιος νομίζει. Ίσα-ίσα που πονοκεφαλιάζει τους υπόλοιπους επιδεικνύοντας τη δήθεν στάση του σε ένα ζήτημα.
Μάθε, λοιπόν, πως όσο σημαντική είναι η ελευθερία λόγου, άλλο τόσο σημαντική είναι και η σιωπή. Ειδικά όταν δεν μπορείς να τοποθετηθείς με λογικά επιχειρήματα σε ένα θέμα. Αρχίζω να πιστεύω πως η ρήση «καλύτερα να μασάς παρά να μιλάς» κάθε άλλο παρά επικριτική είναι. Αν η γνώμη σου για ένα θέμα δεν έχει βάθος ή έστω επεξηγηματική πρόθεση κι ανάλυσ , καλύτερα να αποστασιοποιηθείς και να περιμένεις καρτερικά να τελειώσει αυτό το θέμα συζήτησης.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη