Το «πλάκα κάνω» εμπεριέχει αρκετή δόση ειλικρίνειας κι ελάχιστη πλάκα

Πόσες φορές έχει κρύψει την αλήθεια πίσω από τη φράση «έλα μωρέ, πλάκα σου κάνω»; Μια φράση τόσο απλή και –φαινομενικά– αθώα, που κρύβει όμως κάτι βαθύτερο κι όχι τόσο αθώο, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές.

Μέσα της κρύβει μια κάποια αλήθεια. Μια αλήθεια που δε θα ήθελες να την εκφράσεις άμεσα, γι’ αυτό προτιμάς να την κρύψεις πίσω από κάποιο υποτιθέμενο αστείο. Χρησιμοποιώντας τη συγκεκριμένη φράση, αντιλαμβάνεσαι εσύ ο ίδιος πως είναι ένα είδος δικαιολογίας και μια προσπάθεια να μαζέψεις τα ασυμμάζευτα. Ειδικά αν οι κουβέντες που έχεις ξεστομίσει πιο πριν είναι αρκετά τσουχτερές κι εριστικές. Η συγκεκριμένη φράση θυμίζει τη φέτα. Πάντα μπορείς να την κολλήσεις με όλα τα φαγητά. Λειτουργεί σαν φράση έκτακτης ανάγκης. Πώς έχουμε συγκεκριμένους αριθμούς τηλεφώνου για συγκεκριμένες περιστάσεις, έτσι κι η συγκεκριμένη φράση.

Ξεκινάς να λες την αλήθεια στον άλλο, κι όταν αντιληφθείς πως ο συνομιλητής σου έχει αρχίσει να ξινίζει και να αντιδρά στην αλήθεια –που εσύ πιστεύεις πως λες–, πετάς στο τέλος τη φράση « έλα, μωρέ, πλάκα σου κάνω». Και θεωρείς πως ξεμπερδεύεις. Έτσι απλά. Εσύ νιώθεις πως γλύτωσες απ’ του Χάρου τα δόντια και πως όλα από εδώ και πέρα θα κυλήσουν όπως πριν. Νιώθεις ξαλαφρωμένος κι ανακουφισμένος που ο άλλος άκουσε αυτά που είπες και δεν πληγώθηκε. Το ξεχνάς και πας παρακάτω.

Σε αντίθεση με σένα, όμως, ο άνθρωπος στον οποίο έχεις μόλις πει τη συγκεκριμένη ή παρόμοια φράση με τη παραπάνω, νιώθει ένα βάρος κι αρχίζει να το δουλεύει στο μυαλό του. Ξεκινά να επεξεργάζεται κάθε λέξη από όλες εκείνες που είπες πριν φτάσεις στο σημείο να πεις πως κάνεις πλάκα. Αρχίζει να σκέφτεται αν όντως ισχύουν και κατά πόσο εσύ που τα είπες τα πιστεύεις. Κατά πόσο εσύ έχεις ενδείξεις –ενίοτε κι αποδείξεις– για αυτά τα λόγια που δήθεν είπες πάνω στην πλάκα.

Ξέρεις, η συγκεκριμένη φράση δεν ενδείκνυται για λύση άμεσης δράσης κι επούλωσης πληγών. Αν όντως έχεις να πεις κάτι στον άλλο να έχεις το σθένος να το πεις ντόμπρα και χωρίς πολλές περιστροφές. Σίγουρα η αλήθεια πονάει, αλλά και το ψέμα δεν είναι ό,τι καλύτερο. Κι αν αναρωτιέσαι τι ακριβώς είναι ψέμα, αφού εσύ δεν έχεις πει ψέματα, σκέψου μονάχα αυτό∙ πως η φράση που χρησιμοποιείς στο τέλος –σχεδόν κάθε φορά που θέλεις να πεις την αλήθεια σου, αλλά να παραμείνεις αρεστός– δεν είναι και τόσο αλήθεια. Και πώς μπορεί να είναι αλήθεια, όταν αυτά που λες τα εννοείς και στο τέλος λες πως τα είπες για πλάκα; Βλέπεις; Κάτι δεν πάει καλά. Κάπου χωλαίνει το όλο θέμα.

Ακόμα και για μικρά καθημερινά πράγματα, οι συγκεκριμένες λέξεις που συνθέτουν τη συγκεκριμένη φράση, ακούγονται διαφορετικά. Μοιάζουν με λόγια παρηγοριάς. Παρηγοριά στον τρόπο που τα ξεστομίζει κάποιος; Παρηγοριά σε εκείνον που ακούει κάτι αρνητικό –καμιά φορά και κακοπροαίρετο– σερβιρισμένο υπό την «προστασία» της πλάκας; Ποιος ξέρει;

Το σίγουρο είναι πως αν ο καθένας έχει το θάρρος και το σθένος να υποστηρίξει την άποψή του, οι δεύτερες σκέψεις θα εξαλειφθούν. Γιατί καλό είναι να σκέφτεσαι κάτι δύο φορές, αλλά τα αυθόρμητα είναι αμιγώς καλύτερα.