Οι δέκα εντολές είναι ιερές. Το ενστερνίζεται κι η θρησκεία εξάλλου, μην τυχόν διανοηθείς να υψώσεις φωνή διαμαρτυρίας. Γενικότερα –κακά τα ψέματα– οι εντολές αποτελούν ύμνο στην ελευθερία του ανθρώπου και πρέπει να τηρούνται κατά γράμμα απ’ όλους εμάς τους κοινούς θνητούς.
Κι έπειτα μη λησμονείς και τους απαράβατους κανόνες των γονιών, αυτούς που καρφίτσωσες σε μορφή λίστας έξω απ’ το παιδικό σου δωμάτιο και σε άρπαξαν απ’ το λαιμό στους δαιδαλώδεις δρόμους της ενηλικίωσης.
Σαφώς και τους θυμάσαι ακόμη, όπως άλλωστε κι εκείνη την επίσημη πένα της απόλυτης αυθεντίας που σχημάτιζε νόρμες κι ύφαινε στενά ζιβάγκο. Προτείνω, όμως, να τους ξεσκονίσουμε παρέα για μια ακόμη φορά. Τι λες;
Εντολή 1η: «Ου αντιμιλήσεις».
Στους γονείς και τους δασκάλους σου θα φέρεσαι μόνο με αβρότητα. Τα χρόνια που κουβαλούν στην πλάτη τους πολλά κι οφείλεις να τα σέβεσαι, αυθάδες πλάσμα. Στις ατυχείς στιγμές που εξαργυρώνουν τις μάρκες ωριμότητας στο καζίνο των συμπλεγμάτων κατωτερότητας, εσύ θα χαμογελάς και πάλι και θα συμμορφώνεσαι πάραυτα. Όταν πια ο καιρός κυλήσει η εγχείρηση θα έχει πετύχει, καθώς μεταμορφωμένος σ’ έναν ευσυνείδητο πολίτη θα προσκυνήσεις χωρίς πολλές αντιρρήσεις το παγκόσμιο κατεστημένο.
Εντολή 2η: «Ου παιδιαρίζεις».
Η σοβαρότητα συγκαταλέγεται στις ανεκτίμητες αρετές οπότε το νου σου μήπως μεγαλώνοντας ξεμωραθείς, αρχίσεις να γελάς ηχηρά και να ονειρεύεσαι δυνατά. Ο αυθορμητισμός διώκεται ποινικά απ’ τους απανταχού αξιοσέβαστους ενήλικες κι οι χρωματιστοί τοίχοι που δε βάφονται γκρι οδηγούνται με συνοπτικές διαδικασίες στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Εντολή 3η: «Ου αποποιηθείς την τελειότητα».
Οι γονείς σου επιθυμούν το καλύτερο για εσένα, βρε κουτό. Γίνε ο τέλειος μαθητής με τους υποδειγματικούς τρόπους και τον ιδανικό σωματότυπο. Κι έπειτα, όντας μεγάλος και τρανός, μην πλησιάσεις ποτέ την τραγική αλήθεια που κρύβεται πίσω απ’ την ξεγνοιασιά των ατημέλητων μαλλιών και των απενοχοποιημένων αδυναμιών. Άγγιξε την τελειότητα, λοιπόν, κι άσε την ευτυχία να καρτερεί τους άλλους, τους λιγότερο ατσαλάκωτους και περισσότερο συμφιλιωμένος με τα λαμπερά σκοτάδια τους.
Εντολή 4η: «Ου σταματήσεις τις συγκρίσεις με τους άλλους».
Ναι, έγραψες 19 στο διαγώνισμα της Φυσικής, μα η επιτυχία σου ακυρώνεται μεμιάς εφόσον η διπλανή σου, η Μαιρούλα, θριαμβεύει με καθαρό εικοσάρι. Για να σε διευκολύνω, φαντάσου τη ζωή σαν έναν ατέλειωτο στίβο και τρέξε όσο πιο γρήγορα μπορείς. Τρέξε για να προλάβεις προαγωγές, γάμους και γέννες. Τρέξε για να κόψεις πρώτος το νήμα σε μια κούρσα με ρηχή αναπνοή κι ολόχρυσα μετάλλια.
Εντολή 5η: «Ου ακολουθήσεις το επάγγελμα των ονείρων σου».
Τα ποιήματά σου απαγγέλεις με σπάνια θεατρικότητα και το μολύβι σου χτίζει κόσμους μεγαλειώδεις. Ωστόσο καθόλου μη μου παραμυθιάζεσαι… Στον κόσμο ετούτο, όταν η τσέπη γεμίζει, τα όνειρα αποσύρονται θλιμμένα στο ράφι του ανεκπλήρωτου. Με λίγα λόγια, βάλε κάτω τις οικονομικές προοπτικές και με λογιστική ακρίβεια επίλεξε το επάγγελμα το σωστό, αυτό με την άμεση αποκατάσταση και τα συνεχώς αυξανόμενα κέρδη.
Εντολή 6η: «Ου προδώσεις τη λογική».
Να είσαι ορθολογιστής, βρε αδερφέ. Να χτυπάς μονάχα το κουδούνι το συνετό, αυτό με το μηδαμινό ρίσκο και τα εγγυημένα χασμουρητά. Κι άσε τον Φρόυντ να κόβει βόλτες σαν φάντασμα στο υποσυνείδητό σου και να μουρμουρίζει πως οι φωτεινότερες αποφάσεις πάρθηκαν απ’ τους βουλευτές της καρδιάς μας.
Εντολή 7η: «Ου μείνεις στο ράφι».
Ευλογημένη η ανεξαρτησία όταν στη δεκαετία των 20 λαχταράς κι εσύ να κάνεις τη μόστρα σου σε φίλους και γνωστούς, να προβάρεις τη γοητευτική μάσκα του ερωτεύσιμου τυχοδιώκτη που κυνηγά εμπειρίες κι αποποιείται οικογενειακά βάρη. Σε ξορκίζω, όμως, χίλιες φορές να μην ξεχαστείς και το ρολόι του χρόνου να μη λησμονήσεις. Όταν η στιγμή φτάσει, στις κοινωνικές επιταγές σκύψε πειθήνια το κεφάλι και στα σκαλιά της εκκλησίας μοίρασε το ρύζι. Εξάλλου, όπως σοφά με είχε κάποτε συμβουλέψει μια παντρεμένη μεσόκοπη κυρία, ο κόσμος ετούτος χαιρετά λιγάκι πιο εγκάρδια νυμφευμένα ζευγάρια και χαριτωμένους απογόνους.
Εντολή 8η: «Ου αγνοήσεις τη γνώμη του κόσμου».
Τουτέστιν, τι θα σκεφτεί ο γείτονας του δεκάτου ορόφου αν σε δει με το λεκιασμένο απ’ τη μακαρονάδα ναπολιτέν πουκάμισο; Μα ότι δεν είσαι νοικοκύρης, φυσικά, με αξιοσημείωτη υπευθυνότητα κι υπερσύγχρονο πλυντήριο. Και στο διπλανό τραπέζι μην τυχόν σε τσακώσουν κακομοίρη μου να καβγαδίζεις με την οικογένεια, γιατί αμέσως η σκέψη πως δε νιώθετε πλήρη ταύτιση απόψεων θα περάσει απ’ το πολύστροφο μυαλό τους. Ναι, δε νιώθετε, αλλά αν δεν το αντιληφθεί κανείς, δε μετράει…
Εντολή 9η: «Ου ανεξαρτητοποιηθείς».
Μη με παρεξηγείς, να παραμείνεις ο αιώνιος Πίτερ Παν που τον χαρτζιλικώνουν οι γονείς τους μέχρι τα σαράντα κανένας δεν το εύχεται -πόσο μάλλον στους χαλεπούς καιρούς της οικονομικής κρίσης. Απλώς μην ανεξαρτητοποιηθείς πολύ, βρε αδερφέ! Μην το παρακάνεις με άλλα λόγια. Να τα πηγαίνεις τ’ άπλυτα στο πατρικό πού και πού και να δέχεσαι τα ταπεράκια της μαμάς. Τις συμβουλές της ν’ ακολουθείς και για τα θελήματά της να τρέχεις. Με λίγα λόγια μην της καταστρέψεις το όνειρο. Τα καλά παιδιά έχουν πάντα ανάγκη τους γονείς τους. Τέλος συζήτησης.
Εντολή 10η: «Ου πέσεις».
Τα βήματά σου μέτρησε και κοίταξε γύρω σου με προσοχή. Απόφυγε τους σκληροτράχηλους δρόμους, καθώς τα μούτρα σου θα φας και το απαλό σου δερματάκι θα γδάρεις. Το χειμώνα να φοράς ισοθερμικό φανελάκι κάτω απ’ τα πουλόβερ και τα βράδια να σκεπάζεσαι με τις πιο βαριές κουβέρτες. Μα έρχονται κι εκείνες οι επικίνδυνες νύχτες με την αδρεναλίνη να κυλά στο κορμί και τους σαγηνευτικούς τρελούς να σε πλησιάζουν που αισθάνεσαι βαθιά στο πετσί σου πως το «ου πέσεις» ενδεχομένως να ισοδυναμεί και με το «ου ζήσεις».
Κι η λίστα για σήμερα τελειώνει εδώ μα σε κάθε γωνιά του γνωστού μας κόσμου εκατομμύρια νέες λίστες γράφονται κι άλλες τόσες εντολές μας δένουν χειροπόδαρα. Κι εμείς; Ποιοι άραγε είμαστε πίσω από το αυστηρό μελάνι των απαράβατων εντολών;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη