Η τελειότητα είναι αδιανόητη, μία λέξη που βρήκαμε για να περιγράψουμε το άπιαστο, το ονειρεμένο, το αδύνατο. Δεν υφίσταται, δεν ερμηνεύεται περαιτέρω. Οτιδήποτε αναπνέει είναι ατελές, γεμάτο ελαττώματα. Ευτυχώς, που δεν υπάρχει, για το καλό μας.
Μία κινέζικη παροιμία λέει: «Πρέπει να είσαι πολύ σοφός για να μη θέλεις να είσαι τέλειος». Όμως, οι άνθρωποι απεγνωσμένα προσπαθούμε να αγγίξουμε το τέλειο, διορθώνοντας τον εαυτό μας, ξεριζώνοντας εθισμούς, πάθη κι ένοχες απολαύσεις. Θυσιάζουμε την ανθρώπινη φύση μας στο βωμό του ιδανικού. Κι έτσι μου γεννιέται η εξής απορία: «Ιδανικό για ποιον;».
Άνθρωπος που δεν κάνει λάθη, δεν είναι άνθρωπος. Από κατασκευής μας είμαστε ελαττωματικοί. Έχουμε ημερομηνία λήξης, είμαστε θνητοί σε αντίθεση με την τελειότητα, η οποία είναι αθάνατη. Δεν είμαστε πάντοτε καλοί, ευχάριστοι, ευγνώμονες, ευτυχισμένοι. Υπάρχει θαμμένη μέσα μας και μία σκοτεινή πλευρά, ένας χαώδης αρνητισμός, μία ανάγκη για να καταστείλουμε το ευγενικό μας πρόσωπο και να βλάψουμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Μέσα μας συγκατοικούν ένας παράδεισος και μία κόλαση, συνυπάρχουν άλλοτε αρμονικά κι άλλοτε βίαια. Για τον παράδεισό μας είμαστε υπερήφανοι, αλλά η κόλαση είναι που μας τρομάζει.
Όσο περνάει απ’ το χέρι μας την αποποιούμαστε. Δεν παραδεχόμαστε ανοικτά την κακία μας. Την πνίγουμε μέσα μας για να μη μας προδώσει, μη μαρτυρήσει στους άλλους την ύπαρξή της. Η καταπίεσή της γεννάει τα πάθη μας, τους εθισμούς μας. Η κόλασή μας, στην προσπάθειά της να βγει στην επιφάνεια, βρίσκει διέξοδο σε εθιστικές καταστάσεις. Όλοι οι άνθρωποι έχουν εθισμούς, κανείς μας δεν έχει καταφέρει να απαλλαχθεί εντελώς από αυτούς. Οι εθισμοί αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της προσωπικότητάς μας, της ατελούς φύσης μας.
Οι πιο γνωστοί εθισμοί είναι σε αντικείμενα, όπως το ποτό, το τσιγάρο, τα ναρκωτικά, ο τζόγος. Η κατάχρησή τους αποσκοπεί στην κάλυψη ενός κενού μέσα μας, στην προσωρινή αποφυγή των προβλημάτων μας. Αυτοί οι εθισμοί, εκτός από βλαβεροί για τη σωματική και ψυχική μας υγεία, είναι αναποτελεσματικοί. Δεν έχουν καμία θετική επίδραση πάνω μας, δε μας προσφέρουν απολύτως τίποτα σε βάθος χρόνου. Το κενό παραμένει κενό, όσο εμείς παραδινόμαστε ολοκληρωτικά σε ένα άψυχο προϊόν. Αυτοί οι εθισμοί είναι ένδειξη αδυναμίας.
Βέβαια, θα μου πεις, κανένας εθισμός δεν είναι χρήσιμος, όλοι μας βλάπτουν. Έχεις δίκαιο, όλοι είναι βλαβεροί, όμως κατά την ταπεινή μου άποψη είναι απαραίτητοι. Δεν αναφέρομαι σε περιπτώσεις ανθρώπων που καταστράφηκαν ολοσχερώς απ’ τον εθισμό τους, αλλά σε αυτούς που τους συμπεριέλαβαν στη ζωή τους ως έναν τρόπο εκτόνωσης. Εκείνοι που κατάφεραν να ελέγξουν τους εθισμούς τους, να τους επιβληθούν και να τους εντάξουν θετικά στη ζωή τους. Έμαθαν με τον καιρό να τους μεταχειρίζονται κι όχι να χειραγωγούνται από αυτούς. Οι άνθρωποι που έκαναν την αδυναμία τους δύναμη.
Η ζωή είναι δύσκολη, πιεστική, ασφυκτική ώρες-ώρες. Ο άνθρωπος χρειάζεται να βρίσκει τρόπους για να εκτονώνει το άγχος του, να καθαρίζει το μυαλό του, για να καταφέρνει να αποδίδει καθημερινά. Ένας εθισμός σε ένα αντικείμενο, μία κατάσταση, ένα πρόσωπο, του προσφέρει την ανακούφιση και τη χαλάρωση. Τον ανανεώνει πριν ξαναμπεί στο φαύλο κύκλο της ρουτίνας. Είναι η ώρα της ημέρας που αφιερώνει ο ίδιος στον εαυτό του, με στόχο να ηρεμήσει, να απομακρυνθεί απ’ τα προβλήματα, τα οποία συνεχώς τον βασανίζουν. Είναι μια διαδικασία ψυχικής αυτοσυντήρησης.
Όλοι οι εθισμοί είναι κατακριτέοι, ένοχοι. Πολλές φορές, από φόβο τους πολεμάμε, προσπαθούμε να τους διαλύσουμε για να απαλλαχτούμε απ’ την εξάρτησή μας. Όμως, δε συνειδητοποιούμε πως οι άνθρωποι εξαρτόμαστε πάντα από κάτι ή κάποιον άλλον. Πάντοτε κάπου εναποθέτουμε τις ελπίδες μας, βασιζόμαστε σε ένα χέρι βοηθείας. Οι εθισμοί είναι μέσα μας, είναι κομμάτι της ψυχοσύνθεσής μας.
Στρεφόμαστε σε αυτούς σε κάθε μαύρη σελίδα της ζωής μας για να μας σώσουν από τα αδιέξοδά της. Μας προσδιορίζουν, μας ολοκληρώνουν. Είναι οι ατέλειες, οι οποίες μας κάνουν ξεχωριστούς, οι αδυναμίες τις ανθρώπινης φύσης μας.
Ο εθισμός είναι μια κακή συνήθεια που έχει έναν καλό σκοπό, την ψυχική εκτόνωση.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη