Ο ορισμός του πόνου σύμφωνα με έρευνες και λεξικά είναι η όχι και τόσο ευχάριστη αίσθηση που προκύπτει όταν κάποιος βιώνει μια δυσάρεστη ή αρνητική εμπειρία, πολλές φορές μη διαχειρίσιμη. Μας παραλύει και μας καθηλώνει σε ένα μέρος μέχρις ότου πάρουμε τον χρόνο μας, συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει κι αποφασίσουμε αν θα προχωρήσουμε παρακάτω ή αν θα μείνουμε εκεί να μοιρολατρούμε και να κατηγορούμε τη ζωή γι’ αυτόν τον πόνο που μας πρόσφερε.
Πολλά τα στάδια πόνου, διαφορετικά είδη αντίδρασης κι αντιμετώπισής του, που εμπεριέχει αρκετή δόση υποκειμενισμού, τόσο στο είδος όσο και στην έντασή του. Καθώς, ο καθένας από εμάς αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον πόνο και τη θλίψη που προκαλεί με τη σειρά του -εκτός απ’ τον πόνο της απώλειας, που ομόφωνα θεωρείται ο μεγαλύτερος ψυχικός πόνος που μπορεί να βιώσει κάποιος. Είτε οριστικός, είτε προσωρινός ο αποχωρισμός κι η απώλεια ενός προσώπου απ’ τη ζωή και την καθημερινότητά μας πάντα θα μας προκαλεί αρνητικά συναισθήματα και γρατσουνιές στην ψυχή.
Πόνος που προκαλείται από λανθασμένες επιλογές, αποτυχημένες δικές μας προσπάθειες κι απογοητευτικές συμπεριφορές τρίτων προς εμάς, έχει εξίσου τη δύναμη να φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή και στον συναισθηματικό μας κόσμο.
Δεν είναι λίγες εκείνες οι φορές που μουδιάζουμε, νιώθουμε να χάνουμε τη γη κάτω απ’ τα πόδια μας. Το νιώθουμε πως η ψυχή μας πονάει, πως κάτι μέσα μας σπάει. Φταίχτης μπορεί να είναι το αφεντικό ή ένας συνάδελφος στη δουλειά, η σχέση, ακόμα κι ένα μέλος της οικογένειάς μας. Ηθελημένα ή άθελά τους μας πληγώνουν.
Έτσι είναι η φύση του ανθρώπου. Εκτός απ’ το να πληγώνει και να πληγώνεται, έχει μάθει να ενώνει τα κομμάτια του και να συνεχίζει τη ζωή του. Να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και να γίνεται πιο δυνατός χρησιμοποιώντας το ψυχικό απόθεμα που έχει. Το θέμα δεν είναι να επουλώσει τις πληγές για να μπορεί να συνεχίσει να ζει. Η κάθε πληγή που δημιουργείται στην ψυχή μας είναι σίγουρο πως θα τη συντροφεύει μέχρι τέλους. Είναι μάταιο, λοιπόν, να προσπαθούμε να διώξουμε πληγές ή να μένουμε στάσιμοι κι άπραγοι σε εκείνα που μας χάρισαν ανεξίτηλες χαρακιές.
Κάθε πληγή κάτι μας παίρνει και κάτι μας δίνει. Σκοπός είναι να ρυθμίσουμε τον πόνο, μέχρι εκείνο το σημείο, το λειτουργικό, που δε θα επηρεάζει τη συνέχιση και πρόοδο της ζωής και της καθημερινότητάς μας. Να ρυθμιστεί μέχρι εκείνο το επίπεδο που οι στόχοι και τα όνειρά μας δε θα καλύπτονται απ’ το δυσάρεστο γεγονός που ήρθε και φώλιασε μέσα μας, αλλά θα αναθαρρεύουν , θα αντρειεύουν και θα φωτίζουν το δρόμο μας για να τα φτάσουμε. Πυγμή και θάρρος χρειάζεται.
Να πέφτουμε, ναι. Να παίρνουμε το χρόνο που χρειάζεται, να μαζεύουμε ψυχικές δυνάμεις για να σηκωθούμε και να περιποιηθούμε το τραύμα και να το αφήσουμε να κλείσει μόνο του. Όχι, δε θα γιατρέψουμε την πληγή ούτε θα περιμένουμε να εξαφανιστεί. Γιατί έτσι θα χάσουμε χρόνο. Περισσότερο χρόνο από όσο χρειάζεται κι η ζωή δεν είναι διατεθειμένη να μας περιμένει.
Φυσικά κι όλες οι ψυχές έχουν πληγωθεί και μετράνε πληγές. Άλλοι έχουν πολλές κι άλλοι λίγες και καλές. Άλλοι τις διαχειρίζονται κι άλλοι χρειάζονται τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να τις κατανοήσουν, να τις αποδεχτούν και στη συνέχεια να τις διαχειριστούν. Οι περισσότεροι, όμως, στο τέλος, μαθαίνουν να διαχειρίζονται τον πόνο και να τον περιορίζουν ώστε η ζωή τους να κυλάει σε ρυθμούς που ορίζονται απ’ τους ίδιους κι όχι απ’ τον πόνο.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη