Για σας εγωιστές, για μας αξιοπρεπείς!

Ως έννοιες, ο εγωισμός κι η αξιοπρέπεια έχουν πολλά κοινά. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, ο εγωισμός κρίνεται τόσο απαραίτητος και σπουδαίος, όσο κι η αξιοπρέπεια. Είναι η περίπτωση του λεγόμενου «καλού» εγωισμού, του εγωισμού, δηλαδή, που ως στόχο δεν έχει το να πληγώσεις ή να ταπεινώσεις κάποιον, παρά την υπεράσπιση του εαυτού σου και των δικαιωμάτων σου. Με λίγα λόγια, είναι η μόνη περίπτωση στην οποία εγωισμός κι αξιοπρέπεια ταυτίζονται και πρέπει να υπάρχουν σε όλους μας, σαν μία μορφή επισφράγισης του αυτοσεβασμού μας.

Ας μιλήσουμε με παραδείγματα. Καλό εγωισμό έχεις όταν, ενώ βρίσκεσαι μέσα σε μία τοξική σχέση, έχεις ανεχτεί πολλά και νιώθεις πως ο σύντροφός σου με τον τρόπο που σου φέρεται σε υποτιμάει και σε πληγώνει, πεις τη λέξη «φτάνει». Όσα κι αν ένιωσες κι όσα κι αν νιώθεις, προέχει η ψυχική σου ηρεμία και γαλήνη. Δεν υπάρχει πιο σημαντικό πράγμα στη σχέση απ’ το σεβασμό. Δε λέω, είναι ωραίο και σπάνιο να ταιριάζετε άψογα στο σεξ, να έχετε τα ίδια γούστα σε ταινίες, να μοιάζετε μέχρι κι εξωτερικά και να σου κάνει χίλια-δυο δωράκια του Αγίου Βαλεντίνου για να τα ανεβάσεις στο instagram.  Όταν, όμως, χαθεί ο σεβασμός ανάμεσά σας και ξεκινήσει ο ένας να φέρεται άσχημα στον άλλον, τότε τίποτα απ’ τα προηγούμενα δεν πρόκειται να σας σώσει.

Παίρνεις, λοιπόν, την απόφαση να πεις τέλος. Ο άλλος πονάει, χτυπιέται, σε παρακαλάει να γυρίσεις. Σου υπόσχεται πως θα αλλάξει συμπεριφορά και πως θα σου κάνει όλα τα χατίρια, αρκεί να επιστρέψεις κοντά του. Εσύ, όμως, δε γυρνάς έτσι εύκολα και κάπου εκεί θα γυρίσει κάποιος φίλος ή γνωστός και θα σου πει: «δεν υπάρχουν εγωισμοί στον έρωτα, οπότε μη φέρεσαι έτσι» κι άλλα τόσα παρόμοια λόγια του αέρα. Well, guess what motherfucker: το τι υπάρχει στον έρωτα και τι όχι το κρίνουν οι δύο που έστω και για μια φορά γίνανε ένα και κανένας άλλος. Επίσης, στον έρωτα πρέπει να υπάρχει σεβασμός και σωστή συμπεριφορά κι απ’ τις δύο πλευρές. Γι’ αυτό έχει να πει κανείς κάτι;

Επίσης, εγωισμό μπορείς να δείξεις και στην αρχή μίας κατάστασης, στο λεγόμενο «fling». Αν βλέπεις ότι από ένα σημείο και μετά ενδιαφέρεσαι μόνο εσύ και αν δε στείλεις εσύ μήνυμα ο άλλος είναι εξαφανισμένος, πολύ απλά εξαφανίζεσαι κι εσύ για να τσεκάρεις αντίδραση. Αυτό μάλιστα είναι καθαρά μία κίνηση αξιοπρέπειας, καθώς δείχνεις ότι δεν έχεις σκοπό να είσαι στη ζωή κάποιου απ’ τη στιγμή που εκείνος δε σε θέλει ή πού, ίσως, δε σε θέλει στο βαθμό που τον θες εσύ. Χωρίς μαλλιοτραβήγματα, χωρίς καμία απολύτως κακία. Ωριμότητα, αξιοπρέπεια και πάμε παρακάτω.

Γενικά, ο εγωισμός κι η αξιοπρέπεια είναι δύο αρκετά παρεξηγημένες έννοιες. Πρέπει να υπάρχουν μέσα μας και πρέπει να τις εφαρμόζουμε όπου κι όποτε βλέπουμε ότι σηκώνει να το κάνουμε. Σε κάθε κατάσταση, σε κάθε συμπεριφορά που μας δημιουργεί την αίσθηση ότι δεχόμαστε προσβολή, είμαστε υποχρεωμένοι να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας. Γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς, δεν πρόκειται να το κάνει κανένας για εμάς. Κι εδώ που τα λέμε, για ποιο λόγο να περιμένεις να σε υπερασπιστεί κάποιος άλλος, απ’ τη στιγμή που μπορείς κάλλιστα κι επιτυχημένα να υπερασπιστείς εσύ ο ίδιος εσένα;

Παρεξηγούνται ως έννοιες κυρίως όταν η εφαρμογή τους έχει ως αποτέλεσμα να πληγώσει κάποιον. Και ναι, όταν το κίνητρό τους είναι όντως να κάνουν κακό σε κάποιον, τότε δε μιλάμε για αξιοπρέπεια, αλλά για εγωισμό, τον κακό εγωισμό μάλιστα. Κακός εγωισμός μπορεί να θεωρηθεί επίσης κι η ξεροκεφαλιά, που τις περισσότερες φορές δε σε αφήνει να αντιληφθείς το κακό που προξενείς στον άλλον. Λέει για παράδειγμα ο άλλος κάτι, σε πειράζει κι αντί να το πεις εκείνη τη στιγμή, έχεις μούτρα και δεν του μιλάς μέχρι να ηρεμήσεις. Κατάσταση που μπορεί να έχεις διάρκεια από λίγες ώρες έως και μία με δύο μέρες. Έτσι ενώ έχεις στόχο να δείξεις ότι σε πείραξε κάτι, καταλήγει ο άλλος με την απομάκρυνσή σου να πληγώνεται και να τρελαίνεται που okay, να τρελαθεί και λίγο δεν πειράζει, αλλά να πληγωθεί σίγουρα δεν το ήθελες.

Είναι λεπτά τα όρια, γι’ αυτό καλό είναι να αντιλαμβάνεσαι πού πραγματικά αξίζει να βάλεις εγωισμό, να βάλεις για όσο χρειαστεί πιο πάνω τον εαυτό σου και τις δικές σου ανάγκες. Προτίμησε να το κάνεις πριν νιώσεις ότι πνίγεσαι, γιατί κατά πάσα πιθανότητα όταν φτάσεις στο αμήν, θα το κάνεις σε στιγμή που δε χρειαζόταν, θα φαίνεσαι υπερβολικός και θα χάσεις το δίκιο σου απ’ το τίποτα.

Ή πολύ απλά, επειδή δε χρειάζεται με όποιον άνθρωπο γνωρίζεις να φτάνεις στα άκρα μαζί του, να φτάνεις στα άκρα τον εαυτό σου. Δεν αξίζουν όλοι οι άνθρωποι να φτάνουμε στα όριά μας για πάρτη τους και κυρίως, δεν αξίζει στον εαυτό σου και στην ψυχή σου κάτι τέτοιο. Χαραμίζεσαι και σκορπάς κομμάτια σου χωρίς ουσιαστικό λόγο. Καταλήγεις να έχεις ψυχολογία μηδέν, πιάνεις πάτο κι όλα αυτά γιατί; Γιατί ανέχτηκες συμπεριφορές που ήλπιζες να αλλάξουν προς το καλύτερο, ενώ ποτέ δε σου έδωσαν το δικαίωμα ή το παραμικρό σημάδι για να ελπίζεις σε μια τέτοια αλλαγή.

Είναι πολύ σημαντικό να δώσεις στον εαυτό σου την ευκαιρία να νιώσει τι πάει να πει ελευθερία, με το να λες απλά ότι αυτό δε σου κάνει, εκείνο σε πειράζει ή είσαι για αλλού. Όσον αφορά στον έρωτα, αξιοπρέπεια χρειάζεσαι σε όλα τα επίπεδα και σε όλες σου τις σχέσεις. Ακόμα κι εγωισμό, κι ας σου λένε το αντίθετο. Πόσες φορές με την εγωιστική στάση του συντρόφου μας πικραθήκαμε, ταυτόχρονα όμως συνειδητοποιήσαμε πολλά τόσο για εμάς όσο και για εκείνον; Πόσο άμεσα καταλάβαμε τι τον πείραξε και πόσο η εγωιστική του στάση μας βοήθησε στο να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη; Πολλές.

Γι’ αυτό ας σκεφτούμε καλά την επόμενη φορά που θα χαρακτηρίσουμε κάποιον εγωιστή, αν η φωνή μας θα έχει αρνητική χροιά στο χαρακτηρισμό αυτόν ή όχι. Γιατί καμία λέξη δεν είναι καλή ή κακή, παρά ο τρόπος που τη λέμε και το κίνητρό μας την κάνει ένα απ’ τα δύο. Άλλωστε, άνθρωπος που υπερασπίζεται τα βασικό του δικαίωμα, την αξιοπρέπεια, είναι άνθρωπος ήρεμος και χωρίς απωθημένα. Τι απ’ τα δύο να πρωτοζηλέψουμε, δηλαδή.