Tο «μαζί» σας έπαψε να 'ναι αρκετό, όχι εσύ

Μια φορά κι έναν καιρό, κάποιος έγραψε με το μελάνι της πληγωμένης του καρδιάς πως αγάπη είναι να δίνεις τη δύναμη σε κάποιον να σε καταστρέψει και να τον εμπιστευτείς ότι δε θα το κάνει. Αναπόφευκτα κάποιες φορές το δήθεν γερά θεμελιωμένο τείχος της εμπιστοσύνης κατεδαφίζεται από μία έκρηξη ανάλογη με του πιο ισχυρού ηφαιστείου, αυτή του χωρισμού.

Κάποιοι έρωτες είναι σαν τις ανοιξιάτικες μπόρες: ξεκινούν απ’ το πουθενά και σταματάνε απότομα. Ένας χωρισμός, όμως, δεν είναι ποτέ ξαφνικός, εκτός κι αν μιλάμε για θάνατο. Σε κάθε άλλη περίπτωση, ένας ουρανοκατέβατος χωρισμός θα πρέπει να σε κάνει να αναρωτηθείς αν πράγματι υπήρξε σχέση ή αν, τελικά, έχεις χωρίσει από καιρό κι απλώς εκκρεμούσε το επίσημο ανακοινωθέν απ’ την άλλη πλευρά.

Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, όπως η σχέση θέλει δύο, έτσι κι ο χωρισμός, αφού αποτελεί στάδιο της σχέσης, αν και το τελικό. Μαζί στην αρχή, μαζί και στο τέλος. Τουτέστιν, το ότι εσύ ίσως το ήθελες λιγότερο, ή και καθόλου, δε σημαίνει ότι δε φέρεις ευθύνη σε αυτό.

Κάπως έτσι, για το τυπικό της διαδικασίας, ξεκινάς την προσωπική σου ανασκόπηση κι εντοπίζεις τα ανεπανόρθωτα highlights της σχέσης σας. Το ξημέρωμα σε βρίσκει να μονολογείς για το χρόνο που τάχα έχασες, αν κι ήταν επιλογή σου να τον επενδύσεις. Να σπαράζεις για την ολέθρια ψυχική καταστροφή σου και για τις καταστάσεις που βίωσες αν και δεν άξιζες, παρ’ όλο που εσύ βροντοφώναξες πρώτος το ιστορικό «μολών λαβέ».

Επιλέγεις να μπεις στο ρόλο του θύματος, που έμαθες πια απ’ έξω κι ανακατωτά, αν και διόλου σου ταιριάζει κι αφήνεσαι στην πλύση εγκεφάλου από όσα λες εσύ στον εαυτό σου για το χωρισμό, το μέλλον και το λιθοβολημένο από κατηγορίες «εγώ» σου. Κι όλα αυτά επειδή σε φοβίζει να είναι ελεύθερα η καρδιά, η ψυχή και το μυαλό σου. Στ’ αλήθεια, όμως, είναι ελεύθερα;

Ίσως αυτό να είναι το χειρότερο σε ένα χωρισμό. Το ότι δε χάνεις μόνο κάποιον που αγαπάς, αλλά κι αυτόν που θα έπρεπε πρωτίστως να αγαπάς· τον εαυτό σου.

O Christopher Agnew, στο βιβλίο του με τίτλο «Loss and Trauma: General and Close Relationship Perspectives», υποστηρίζει πως η δύναμη που συνδέει δύο άτομα που αναπτύσσουν μία ερωτική σχέση είναι αυτή της αλληλεξάρτησης. Μέσα σε μια σχέση τα άτομα μαθαίνουν μια νέα πλευρά, ενίοτε κι εικόνα, του εαυτού τους · αυτήν πλάι στον σύντροφό τους. Έτσι, ένας χωρισμός μεταβάλλει την εικόνα, που έως τότε είχαν, και αναγκάζονται να την επαναπροσδιορίσουν με βάση το ποιοι είναι, τελικά, εν απουσία του πρώην συντρόφου τους.

Συνήθως, σε μια σχέση προσομοιάζουμε τα αυτονόητα μας με τα αυτονόητα του άλλου κι έτσι όταν μένουμε μόνοι μας περνάμε μία κρίση προσωπικής ταυτότητας. Σύμφωνα μάλιστα με την Erica Slotter, σε συμμετοχή της σε έρευνα του Northwestern University, δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος στην προσπάθειά του να προσεγγίσει, κι εν συνεχεία να αρέσει στο έτερον ήμισυ, άλλαξε –συνειδητά και μη­– στερεότυπα και πτυχές του χαρακτήρα του, ώστε να γίνει ο σύντροφός του κυριολεκτικά κομμάτι του.

Επί της ουσίας, σε ένα χωρισμό το «εγώ» του καθενός βιώνει μία διάλυση την οποία ακολουθεί μία αυτόματη επανασύσταση, μόνο που η διάλυση σαφώς διαρκεί λιγότερο από την επανασύσταση. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το άτομο αναγκάζεται να μπει αμέσως σε μία εκ νέου σχέση κι αυτή τη φορά όχι με ένα σύντροφο, αλλά με τον ίδιο του τον εαυτό. Έναν εαυτό που γνωρίζει, αλλά που πλέον του ξενίζει αφού διαφέρει από αυτό που είχε για καιρό συνηθίσει. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη από αυτή της συνήθειας.

Υπάρχει ένα κομμάτι του εαυτού σου που καλείσαι να απορρίψεις και που απαρτίζεται από την εξωτερική εμφάνιση, μέχρι και τον κοινωνικό κύκλο, τις δραστηριότητες, τους στόχους ή ακόμα και τις αξίες ή τις προσωπικές πεποιθήσεις.

Καλείσαι να χτίσεις εκ νέου αυτό το κομμάτι, που αν κι ελπίζεις ότι θα είναι πια άτρωτο, δε θα είναι. Δε θα είχε νόημα να είναι. Άλλωστε, οι αδυναμίες μας είναι το μοναδικό πράγμα που όσο παλεύουμε, άλλο τόσο λατρεύουμε.

Συνήθως η πλειονότητα μετά από ένα χωρισμό επιχειρεί κι ένα extreme makeover της εξωτερικής εμφάνισης: η λεγόμενη εκδίκηση του πρώην. Η ύστατη ανέλπιστη προσπάθεια να κάνεις αυτόν που σε άφησε να επιστρέψει για να αγαπήσει τον νέο σου εαυτό, ξεχνώντας να τον αγαπήσεις πρώτα εσύ, αφού η ετυμηγορία του χωρισμού σας βαφτίστηκε από σένα «προσωπική αποτυχία» κι υπεγράφη με ένα «δεν ήμουν αρκετός». Δεν έπαψες εσύ να είσαι αρκετός, το «μαζί» σας έπαψε.

Όσο για τον χρόνο ανάπλασης διαφέρει στον καθένα. Η πληγή είναι πληγή, αλλά και το δέρμα δέρμα. Δεν είναι όλες οι πληγές ίδιες ούτε όλα τα δέρματα ίδια. Το σημαντικό είναι να αποδεχτείς πως αυτό χρειάζεσαι: χρόνο. Χρόνο για να καταστρώσεις ένα απόλυτα σωστό σχέδιο επιστροφής. Όχι του πρώην συντρόφου σου, όμως, αλλά του εαυτού σου. Αυτού που έθαψες κάτω απ’ τα ξεθωριασμένα απομεινάρια ενός παρελθόντος που όσο κι αν αγάπησες, αυτή η αγάπη δεν αρκούσε για να παραμείνει παρόν.

Είναι στη φύση μας να πιστεύουμε στις μεγάλες αγάπες και να τρέφουμε ανέκαθεν γι’ αυτές τις μεγαλύτερες προσδοκίες. Αλλά εδώ δεν ξέρουμε αν θα σώσουμε τους εαυτούς μας, θα ξέρουμε αν θα σώσουμε μία σχέση;

Η σχέση είναι σχέση, όχι μαθηματικά. Τουτέστιν, ένα κι ένα ίσον δύο, αλλά δεν είσαι το δύο. Είσαι το ένα. Με οποιονδήποτε μαγικό τρόπο κι αν φυτρώνει μέσα στο κεφάλι μας η ιδέα ότι ένας σύντροφος μας συμπληρώνει, δεν ισχύει. Ο καθένας ξεχωριστά είναι ένα όλον και το θέμα είναι τι καταφέρνει από μόνος του, με αξιοπρέπεια και χωρίς να εξαρτάται από κανέναν.

Είμαστε όλοι επαγγελματίες στο να κάνουμε λάθη κι ερασιτέχνες στο να τα αναγνωρίζουμε. Η επιτυχία έρχεται όταν εστιάσεις στο τούμπαλιν: Να γίνεις επαγγελματίας στο αναγνωρίζεις τα λάθη σου κι ερασιτέχνης στο να τα κάνεις. Μέχρι να φτάσεις σε αυτό το σημείο, όμως, να συγχωρείς. Κι όχι γιατί αυτό αξίζει στον οποιονδήποτε πρώην σύντροφο, αλλά γιατί αυτό αξίζει σε εσένα.

Ο Θάνος Ασκητής θεωρεί το χωρισμό μία εκπαιδευτική διαδικασία που εντέλει μας ωφελεί. Κι όπως κάθε εκπαιδευτική διαδικασία, έτσι κι αυτή, είναι πάντα δύσκολη. Το θέμα είναι να μην την κάνεις ακόμη πιο δύσκολη εσύ. Θα σου πάρει περισσότερο χρόνο να ξεπεράσεις ένα χωρισμό υποτιμώντας σε και προσάπτοντάς σου ένα σωρό κατηγορίες, παρά να διορθώσεις τα στοιχεία του χαρακτήρα σου που πράγματι έφταιξαν.

Σίγουρα στην αρχή όλοι τα βάψαμε μαύρα, αλλά στο τέλος τραγουδήσαμε φάλτσα στο ντους, παρέα με την Gloria Gaynor, το επικό «I will survive». Γιατί μπορεί η εικόνα κάποιου να σου κρατάει το χέρι να φαντάζει ευλογία, μα κι η εικόνα σου να σηκώνεσαι από τον πάτο και να πηδάς ψηλά με τα δυο σου χέρια διάπλατα ανοιχτά κι ελεύθερα, βροντοφωνάζει δύναμη. Θα μου πεις άλλη η δύναμη του «μαζί» κι άλλη του «εγώ». Θα σου πω πως αν βρεις τη δεύτερη, θα βρεις και την πρώτη.

Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε θα ξεκινήσουν τα καλύτερα. Γιατί αν βρεις ποιος, στ’ αλήθεια, είσαι θα βρεις και αυτό που πράγματι θέλεις. Και σίγουρα αυτό δεν είναι ένας άνθρωπος που χρειάζεται κίνητρο και παρακαλετά για να μείνει πλάι σου. Η αγάπη με το ζόρι κάνει την επιλογή ρόλο.

Ο καθένας παίρνει ό,τι κυνηγάει σε αυτήν τη ζωή κι όχι ό,τι του αξίζει. Κι η ζωή είναι όπως ένα αυτοκίνητο: Δεν μπορείς να τη βάλεις μπρος χωρίς το κλειδί. Κι εσύ είσαι αυτό · το κλειδί. Βρες το.