Για να κατανοήσουμε τα αποθέματα της ψυχικής δύναμης που απαιτούνται όταν εμφανιστεί στη ζωή μας κάποια μορφή ψυχικής ασθένειας είναι απαραίτητη η κατανόηση του όρου. Επιστημονικά πρόκειται για μια έννοια που υποδηλώνει την ύπαρξη μιας συναισθηματικής διαταραχής, ή διαταραχής της σκέψης, ή διαταραχής της προσωπικότητας, που επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία, την υγεία και την ασφάλεια του ατόμου. Με πιο απλά λόγια πρόκειται για μια ασθένεια που καθιστά δυσλειτουργικό το άτομο στον τομέα της καθημερινότητας και των σχέσεων.
Κάθε άνθρωπος απ’ τη γέννησή του κι έπειτα χτίζει την προσωπικότητά του με βάση τα βιώματά του και τις αλληλεπιδράσεις του περιβάλλοντός του. Η προσωπικότητα είναι σαν ένας πύργος που χτίζεται μέρα με τη μέρα και κάθε μέρα εμπλουτίζεται με νέα υλικά στοχεύοντας σε μια πιο ολοκληρωμένη μορφή. Αποτελείται από επίπεδα που το καθένα από αυτά είναι η βάση για τη δημιουργία του επόμενου. Στους ανθρώπους που εμφανίζουν κάποια στιγμή στη ζωή τους μια ψυχική ασθένεια υπάρχει συνήθως μια ρήξη στη βάση του πύργου τους. Κάποιο επίπεδο δε σχηματίστηκε σωστά ή τουλάχιστον επαρκώς. Ο λόγος στην πλειονότητα των περιπτώσεων οφείλεται στο γονιδιακό υπόβαθρο, ή πιο απλά στην κληρονομικότητα.
Παρά την κληρονομικότητα και τα γονίδια –που είναι ένας κοινός παρονομαστής– έχει εξίσου πολύ μεγάλη σημασία η πυροδότηση της νόσου. Κάποιο γεγονός που η σοβαρότητα που μπορεί να κυμαίνεται από πολύ μεγάλη έως κάτι που να φαντάζει αστείο στους υπόλοιπους μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για την πυροδότηση αυτή. Γι’ αυτό κι οι ηλικίες ποικίλλουν. Βάσει μελετών όσο πιο νεαρή είναι η ηλικία τόσο πιο δύσκολη είναι κι η καταπολέμηση της νόσου καθώς δεν έχει δημιουργηθεί πλήρως η προσωπικότητα του ατόμου.
Όταν στο κοντινό μας περιβάλλον, στην οικογένειά μας, στο φιλικό μας κύκλο κάνει την εμφάνισή του ένα τέτοιο περιστατικό πρέπει να φανούμε πιο δυνατοί από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα ότι είμαστε. Είναι μια επίπονη διαδικασία και πρέπει να γνωρίζουμε εξ αρχής πως τίποτα δε θα είναι πλέον όπως παλιά. Όσο καλά κι αν διαχειριστούμε την κατάσταση, όσο σωστά κι αν τα κάνουμε όλα, πρέπει να ξέρουμε πως τίποτα δε θα είναι όπως πριν. Αυτό δε συνεπάγεται πως θα επικρατεί σε μόνιμη βάση μια ανυπόφορη κατάσταση. Απλά ο άνθρωπος που υποφέρει απ’ την ασθένεια δε θα είναι ο ίδιος κι αυτό είναι κάτι που όσο πιο νωρίς το αποδεχτούμε τόσο πιο εύκολα θα είναι τα πράγματα για εμάς.
Οι ψυχικές ασθένειες είναι ασθένειες του εγκεφάλου, πράγμα που σημαίνει πως πλήττουν σε μεγάλο βαθμό το χαρακτήρα και την προσωπικότητα. Ο άνθρωπος αυτός θα αλλάξει συμπεριφορά, θα αλλάξει συνήθειες, μπορεί να απομονωθεί, μπορεί να εξαφανιστεί από όλους κι από όλα. Κι εμείς θα είμαστε εκεί δίπλα του και δε θα καταλαβαίνουμε το «πώς» και το «γιατί». Θα προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε, θα προσπαθήσουμε να στηρίξουμε. Κι ίσως απογοητευόμαστε κάθε φορά όλο και περισσότερο καθώς συνειδητοποιούμε πως δεν υπάρχει τίποτα παραπάνω να κάνουμε από υπομονή.
Ό,τι και να πούμε εμείς σε έναν άνθρωπο που στο μυαλό του επικρατεί το απόλυτο χάος δε θα οδηγήσει πουθενά. Και δεν πρέπει να αισθανόμαστε τύψεις που δε συμβάλλουμε άμεσα στη θεραπεία του. Γιατί με το να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό και να είμαστε εκεί όταν ο ίδιος θα ζητήσει τη βοήθειά μας είναι παραπάνω από αρκετό. Όσο και να προσπαθήσουμε ποτέ δε θα καταφέρουμε να μπούμε στη θέση του ασθενούς.
Κάπως έτσι ξεκινάμε, σκεπτόμενοι πως ελάχιστα πράγματα περνάνε απ’ το χέρι μας. Δημιουργούμε ένα χώρο μέσα μας που θα αποτελέσει καταφύγιο για τον άλλον και του τον χαρίζουμε. Δεν ξεχνάμε, όμως, να κρατάμε και κάτι για εμάς. Να διατηρήσουμε το περιβάλλον μας, να ζούμε στο έπακρο τα όμορφα πράγματα που μας συμβαίνουν. Μόνο έτσι μπορούμε να αντλήσουμε την ενέργεια που χρειάζεται για να στηρίξουμε την κατάσταση. Αλλιώς θα βγούμε πολύ πιο άδειοι από ό,τι μπήκαμε.
Συντάκτης: Θαλεία Σόκαλη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
