Σκότωσε το φόβο σου, γίνε ο ήρωάς σου

Φήμες λένε πως γεννήθηκε άνθρωπος που δε γνώρισε ποτέ τη σημασία της λέξης «φόβος». Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν πρόκειται όντως για θνητό. Διότι ο φόβος δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια θεμελιώδη αντίδραση του ανθρώπου μπροστά στη συνειδητοποίηση ενός κινδύνου -πραγματικού ή πλασματικού. Πρόκειται για ένα ακόμη φυσικό συναίσθημα, πολλές φορές κι απαραίτητο για την προφύλαξή μας από ενδεχόμενες απειλές. Το φλέγον, ωστόσο, ζήτημα έγκειται στην έκταση που παίρνει ο φόβος. Γιατί είναι στ’ αλήθεια τρομακτική η επίδρασή του, όταν παίρνει τα ηνία.

Δεν υπάρχει πιο απόρθητη φυλακή από εκείνη που δημιουργεί το ίδιο το μυαλό, όταν κυριεύεται από φόβο. Το κλίμα συνεχούς ανησυχίας κι ανασφάλειας που προκαλεί εκείνος αποτελεί συνταγή προς την αδράνεια. Η λογική κι η θέληση εκτοπίζονται κι η δράση για την επίτευξη ενός στόχου μένει απλά μετέωρη. Ο φοβισμένος άνθρωπος γίνεται δούλος. Δούλος γιατί στηρίζει τη ζωή του στα όρια της παράνοιας για το άγνωστο.

Κι αυτή είναι ίσως η βασικότερη αιτία του φόβου: η άγνοια. Δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον κι ο τρόμος βρίσκει πάτημα κι εμπλουτίζει κάθε σκέψη με την ιδέα της επιθετικότητας. Φοβόμαστε να προσπαθήσουμε, γιατί είμαστε πεπεισμένοι εξαρχής ότι θα αποτύχουμε. Φοβόμαστε να ονειρευτούμε, γιατί δε θέλουμε να καταλήξουμε με απωθημένα. Φοβόμαστε να εμπιστευτούμε, γιατί το να ανοίξουμε την ψυχή μας μάς τρομάζει.

Και κάπου εκεί, κρυμμένος κάτω από τέτοιες σκέψεις, διακρίνεται ο μεγαλύτερος φόβος: ο φόβος για τη ζωή. Είναι, στ’ αλήθεια, θλιβερό το πώς ένα συναίσθημα που πήρε τερατώδεις διαστάσεις μπορεί να μας στερήσει το μεγαλύτερο αγαθό. Δεκάδες τα παραδείγματα που ο φόβος κυριάρχησε στη ζωή του καθενός μας, αλλά ακόμη πιο βασανιστικά τα «αν» που επακολουθούν. Είτε πρόκειται για λέξεις που δεν ειπώθηκαν ποτέ υπό το φόβο της απόρριψης είτε για την άρνηση μιας ευκαιρίας έξω απ’ τα στεγανά μας, το τι θα γινόταν αν βρίσκαμε το θάρρος να δράσουμε όταν έπρεπε, είναι κάτι που μας στοιχειώνει.

Ίσως την επόμενη φορά που αισθανθούμε έρμαια του φόβου να αξίζει να αναλογιστούμε το τι χάσαμε, χάνουμε και θα χάσουμε υποχωρώντας. Οι στιγμές που στερούμε οι ίδιοι απ’ τον εαυτό μας απλά εξαφανίζονται στο χρόνο, αφήνοντας πίσω δεύτερες σκέψεις. Το να υποφέρει κανείς απ’ το φόβο είναι τιμωρία κι όπως υποστήριξε κι ο Σαίξπηρ «Οι δειλοί πεθαίνουν πολλές φορές πριν το θάνατό τους».

Αρκεί κανείς να αναλογιστεί το πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή του αν αντιμετώπιζε τους φόβους του στα ίσα. Πόσο πιο συναρπαστική θα γινόταν η καθημερινότητα αν ξυπνώντας το πρωί κοιτούσαμε τον καθρέφτη και πείθαμε τον εαυτό μας ότι «Ναι, ξέρεις κάτι; Σήμερα θα τα καταφέρω. Σήμερα η δράση δεν παίρνει αναβολή, βαρέθηκα να μένω πίσω επειδή φοβάμαι». Πόσο εξιλεωτικό θα ήταν να αντικρίζαμε στα μάτια ό,τι μας τρομάζει και να το κατακτούσαμε;

Συνηθίσαμε όμως. Αυτό μας κατέστρεψε: η δύναμη της συνήθειας. Γίναμε θύματα της φυλακής που οι ίδιοι χτίσαμε. Βρήκαμε βραχυπρόθεσμες λύσεις και βολευτήκαμε. Προτιμήσαμε την επιλεκτική αμνησία και τις εύκολες καταστάσεις. Ξεχάσαμε τα «αν», τα θάψαμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας, τα σβήσαμε βιαστικά. Τα θυμόμαστε μόνο μερικά βράδια που πνιγόμαστε στις αμφιβολίες κι ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας στη θέση του κριτή. Κι είναι στ’ αλήθεια ο πιο αμείλικτος κριτής. Μας καίει μέσα μας προβάλλοντας εικόνες, υποθετικά σενάρια. Αν δε φοβόσουν, κοίτα πού θα βρισκόσουν σήμερα…

Μην τον αφήσεις να κερδίσει όμως. Βγες έξω κι αντί για ψεύτικες στιγμές φτιάξε αναμνήσεις. Κάν’ τον να αισθανθεί περήφανος. Κάν’ τον να νιώσει ως το μεδούλι την ανατριχίλα του να νικάς τον τρόμο σου και να πετυχαίνεις αυτό που λαχταρούσες καιρό. Δες το σαν χρέος στο παιδί που ήσουν παλιά, εκείνο που θαύμαζε τους υπερήρωες των comics που έσωζαν την πόλη από κάθε κίνδυνο. Μόνο που αυτήν τη φορά ο κίνδυνος είναι η δειλία σου κι εσύ έχεις τα όπλα να τη νικήσεις. Αρκεί να πιστέψεις σε σένα.  Σε σένα και στη θέλησή σου για ζωή.

Διότι η ζωή αρχίζει εκεί που τελειώνουν οι φόβοι μας.