Αβίαστη εγκεφαλική ταύτιση με τους κολλητούς

Πόσο όμορφο και συνάμα ξεκούραστο είναι να σκέφτεστε το ίδιο πράγμα με τους φίλους σας; Να μη χρειάζεται να κοιταχτείτε ή να μιλήσετε γιατί τα μυαλά σας το έχουν κάνει ήδη. Η φιλική έλξη κι η ψυχική ταύτιση που αισθανόμαστε για ορισμένα άτομα είναι μαγεία.

Το παράδοξο είναι πως ούτε οι ομοιότητες στο χαρακτήρα μας ούτε τα κοινά ενδιαφέροντα παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη φιλική παράσταση συναισθημάτων. Αναντίρρητα, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η φιλία στην καθημερινή μας ζωή. Αλήθεια, πόσο άχρωμη, ανιαρή και μονότονη θα ήταν η ζωή δίχως τους φίλους μας;

Το μυστικό συστατικό είναι οι κοινές εμπειρίες, τα κοινά βιώματα, οι τρέλες που κάνετε μαζί, εκεί είναι που μαθαίνεις και διαβάζεις το φίλο σου, στις αντιδράσεις του. Όλα αυτά είναι που κάνουν πιο ισχυρούς τους δεσμούς μιας φιλίας κι όχι τα κοινά χαρακτηριστικά. Αρχικά, έχετε προσέξει πως με τους φίλους μας απέχουμε κόσμους; Συχνά, δε μοιάζουμε σε κανέναν τομέα, η διαφορετικότητα, άλλωστε, είναι εκείνη που μας δένει, εκεί βρίσκουμε τη χρυσή τομή, την ταύτιση.

Το σημείο που νιώθουμε, δε, την εγκεφαλική διέγερση, είναι όταν κάποια στιγμή χρειάζεται ο φίλος να καλύψει τα νότα μας και μιλάει εκ μέρους μας καλύτερα απ’ ό,τι θα μιλούσαμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας. Αυτή μας η ταύτιση σημαίνει πως στους φίλους μας συμπεριφερόμαστε όπως θα συμπεριφερόμασταν στους ίδιους μας τους εαυτούς.

Κατά καιρούς, οι μεγαλύτεροι στοχαστές του είδους μας επιχείρησαν, συνήθως ανεπιτυχώς, να διαφωτίσουν και να εξηγήσουν την προέλευση αυτού του περίεργου συναισθήματος της αμοιβαίας κι ανιδιοτελούς συμπάθειας κι οικειότητας ανάμεσα σε πρόσωπα χωρίς δεσμούς αίματος. Για παράδειγμα, ο Αριστοτέλης περιγράφει τη φιλία ως την κοινή σε όλους τους ανθρώπους εσωτερική προδιάθεση που προκύπτει ανιδιοτελώς απ’ την ελεύθερη επιλογή ελεύθερων ανθρώπων. Είναι αυτό που λέει ο Jim Morrison: «Φίλος είναι κάποιος που σου δίνει πλήρη ελευθερία να είσαι ο εαυτός σου».

Ταύτιση αποτελεί κι η σιωπή. Οι πραγματικοί φίλοι αφουγκράζονται και κατανοούν τι κρύβεται πίσω απ’ τη σιωπή μας. Κατανοούν τα συναισθήματα, τις ανασφάλειες, τους φόβους μας, χωρίς να χρειαστεί να τα εκφράσουμε με λόγια. Η παρουσία τους λειτουργεί ευεργετικά και δε διστάζουμε να αναδείξουμε την πιο ευάλωτη πλευρά του εαυτού μας μπροστά τους.

Ακόμη, δεν κατανοούν απλά το πρόβλημα, αλλά μπαίνουν κι οι ίδιοι μέσα σε αυτό κι η ενσυναίσθηση είναι που δίνει νόημα στις σχέσεις. Για παράδειγμα, δε θα μας πουν «μην ξανασχοληθείς με τον/την πρώην σου, έλα, κούρασε», την επόμενη φορά που θα σε χαιρετήσει, όμως, θα σηκώνουν ήδη τα μανίκια για ξύλο. Εκείνοι νοιάζονται δέκα φορές παραπάνω για εσένα από εσένα κι έχουν αυτό το μαγικό χάρισμα να προβλέπουν τις προθέσεις και τις αντιδράσεις μας, τι θα μας συμβεί κι από τι πρέπει να φυλαγόμαστε. Είναι τα μάτια μας κι οι αισθήσεις μας.

Με τα άτομα αυτά βιώνουμε τις πιο αστείες και συνάμα ντροπιαστικές στιγμές για τον πολύ απλό λόγο ότι μαζί τους μπορούμε να είμαστε η πιο αυθεντική εκδοχή του εαυτού μας. Δεν μπορούμε, εξάλλου, να τους κρυφτούμε, αφού μας διαβάζουν με ένα βλέμμα, μια κίνηση. Χωρίς υποκρισίες, άμυνες και καθωσπρεπισμούς. Δε φοβόμαστε να αποκαλύψουμε την πιο γελοία πτυχή της προσωπικότητάς μας, ούτε φοβόμαστε για το αν εν τέλει θα μας παρεξηγήσουν. Μέσα απ’ τα μάτια τους θα βλέπεις τον εαυτό σου, με τα προτερήματα, τα ελαττώματα και τα κουσούρια σου.

Στα άτομα αυτά κι ιδίως στους κολλητούς μας, οφείλουμε τρεις εξομολογήσεις: μία συγγνώμη, ένα «σ’ ευχαριστώ» κι ένα «σ’ αγαπώ». Συγγνώμη που δεν ήμασταν εκεί όταν μας είχατε πραγματικά ανάγκη γιατί ήμασταν πνιγμένοι στα δικά μας προβλήματα, συγγνώμη για εκείνες τις στιγμές που θέλατε απεγνωσμένα να μιλήσετε κι εμείς δε σηκώσαμε εκείνο το τηλέφωνο. Το πιο σημαντικό, συγγνώμη για τις φορές που αναγκαστήκατε να μας παρηγορείτε για τελειωμένες καταστάσεις, για τις οποίες είχατε διαφορετική άποψη κι ωστόσο μείνατε ακλόνητοι στο πλευρό μας.

Ευχαριστούμε που είστε πάντα εκεί για εμάς σε όποια βλακεία επιλέξουμε να κάνουμε ή κάναμε και για την αφοσίωσή σας, που ήσασταν εκεί να μας παρηγορήσετε για όλους τους λάθος γκόμενους που μπήκαν στη ζωή μας. Ευχαριστούμε που μοιράζεστε τη ζωή σας και ένα συνονθύλευμα στιγμών σας μαζί μας. Και τέλος, σας αγαπάμε γιατί είστε η δίδυμη ψυχή μας, η εγκεφαλική ταύτιση μαζί σας είναι καθημερινό φαινόμενο και μας βγάζετε αβίαστα τον καλύτερό μας εαυτό.