Εμμονικοί με την εικόνα μας

Η βιτρίνα ενός καταστήματος γίνεται η αφορμή να χαμογελάσουμε, όχι επειδή είδαμε κάτι εντυπωσιακό που θέλουμε να αγοράσουμε, αλλά γιατί στην αντανάκλαση απ’ το τζάμι δείχνει η φιγούρα μας ικανοποιητική. Βέβαια λίγο παρακάτω σε έναν καθρέφτη που ρίχνουμε ξανά μια κλεφτή ματιά, τελικά σαν να μην κολακευόμαστε ιδιαίτερα.

Αν αυτή η εναλλαγή οπτικής είναι ικανή να μας αποδιοργανώσει και να μας φέρει σκέψεις αμφιβολίας κι ανασφάλειας, τότε μπαίνουμε σε έναν κύκλο αγχωτικής συμπεριφοράς για την εικόνα μας. Με την πρώτη ευκαιρία θα ελέγξουμε πώς φαινόμαστε. Σε βιτρίνες, τζάμια, παράθυρα, ενώ θα φταίει και λίγο ένας συγκεκριμένος καθρέφτης που σίγουρα έχει μια έμφυτη τάση να μας αλλοιώνει. Είναι φυσιολογικό και τόσο όμορφο να ενδιαφερόμαστε για την παρουσία μας, μέχρι το σημείο όμως που η εξωτερική μας εμφάνιση δε στοιχίζει την εσωτερική μας ηρεμία.

Όση ανάγκη έχουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας όμορφο, άλλο τόσο θέλουμε να ανταποκρίνονται θετικά κι οι γύρω στην παρουσία μας. Ένας κοινός και πλέον εύκολος τρόπος επιβεβαίωσης για την εμφάνισή μας είναι τα μέσα δικτύωσης που μπορούμε άμεσα να δημοσιεύσουμε μια σέλφι ή μια ολόσωμη πόζα. Είναι ο ασφαλέστερος τρόπος σωστής προβολής μας, απ’ τη στιγμή που η έκθεσή μας είναι απόλυτα ελεγχόμενη από εμάς τους ίδιους, καθώς είναι στην κρίση μας να βρούμε την κατάλληλη πόζα και να βγάλουμε όσες φωτογραφίες χρειαστεί, φτάνει να πετύχουμε τη μία την καλή, με το σωστό φωτισμό και το λαμπερό φίλτρο για να αναρτήσουμε στο προφίλ μας.

Η θετική ανταπόκριση των διαδικτυακών μας φίλων αρκεί να μας κολακεύσει κι είναι κι ο λόγος που μπήκαμε σε αυτή τη διαδικασία έκθεσης. Ακόμα κι αν όλοι ξέρουμε πως όλες αυτές οι αντιδράσεις αφορούν μια επεξεργασμένη φωτογραφία, που δεν έχει και σημασία αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, φτάνει που μας δίνει την αίσθηση ικανοποίησης ότι μας υποστηρίζουν και μας αποδέχονται.

Βέβαια, σε μια μέτρια ανταπόδοση του «κοινού» μας, μια δόση αποθάρρυνσης θα υπάρξει. Κι ενώ είμαστε επιρρεπείς στην έκθεση του εαυτού μας συνεχίζουμε ακάθεκτοι με σκοπό να καταφέρουμε την επόμενη φορά να τα πάμε στατιστικά καλύτερα. Η εικόνα μας γίνεται πλέον κάτι σαν χόμπι, μια ασχολία στα όρια της εμμονής.

Γινόμαστε εγωκεντρικοί είτε με μια υπέρμετρη αυτοπεποίθηση και σιγουριά ωραιοπάθειας είτε από ανασφάλεια να τσεκάρουμε διακαώς ξανά και ξανά πόσο ευπαρουσίαστοι δείχνουμε. Κι οι δύο ρόλοι συμπεριφοράς ζητάνε σκοπίμως την προσοχή. Ο ανασφαλής τείνει να παραπονιέται για την εμφάνισή του με την προϋπόθεση εκείνος που τον ακούει να διαφωνήσει κρίνοντάς τον ως υπερβολικό, αντικαθιστώντας την αμφιβολία του με κομπλιμέντα.

Απ’ την άλλη πλευρά εκείνος που νιώθει ήδη θελκτικός, με υψηλό ηθικό, θέλει να κερδίσει το χειροκρότημα που θεωρεί δεδομένο. Ίσως επειδή βλέπει πάνω του το αποτέλεσμα που είχε ονειρευτεί κι επειδή τα κατάφερε έχει την ανάγκη να το μοιραστεί και να αισθανθεί σπουδαιότητα για τον εαυτό του. Θα μπορούσε βέβαια η πρόθεση προβολής του να ήταν έμπνευση για άλλους, όμως αν στη θέση της λαχτάρας του για κίνητρο βρίσκεται η αγωνία της αμοιβής του με like και σχόλια, χρησιμοποιεί την εικόνα του ως μέσω εντυπωσιασμού κι επίδειξης.

Συμπερασματικά, ο εγωκεντρισμός, η ανασφάλεια κι η εμμονή με την εμφάνισή μας είναι ρόλοι συμπεριφοράς απ’ τους οποίους ζητάμε επιβεβαίωση της αξίας μας. Ουσιαστικά, χρησιμοποιούμε την εικόνα μας ως μέσω προσέγγισης για να μας αποδεχτούν κι όσο πιο πολύ μας αποδέχονται θεωρούμε πως αξίζουμε στα μάτια των άλλων.

Το μυαλό έχει εμμονές που πρέπει να μάθουμε να χειριζόμαστε. Όσο αμφιβάλουμε για την εικόνα μας πέφτουμε στην παγίδα ενός εικονικού κόσμου, ζούμε στο κουτάκι μιας ψευδαίσθησης. Κανένα σχόλιο, είτε επικριτικό είτε ακόμα και θετικό, δεν υποδεικνύει αν αξίζουμε λιγότερο ή περισσότερο. Οι γνώμες είναι προβολές προκαταλήψεων κι υποκειμενικού γούστου, με βάση συγκεκριμένα πρότυπα ομορφιάς.

Ως παιδιά ούτε που μας ένοιαζε πώς φαινόμασταν, απλώς απολαμβάναμε τη στιγμή αβίαστα κι αυθόρμητα. Κάπου μάθαμε να ασχολούμαστε με την εμφάνισή μας κι όσο όμορφο είναι αυτό, όταν έχει μέσα στοιχεία επίκρισης είναι αποπροσανατολισμός απ’ την ουσιαστική απόλαυση της ζωής.

Κάτω από όλα αυτά τα φίλτρα όχι μόνο εκείνα του φώτοσοπ αλλά κυρίως κάτω απ’ τα φίλτρα των πεποιθήσεων που έχουμε για την εικόνα μας, είμαστε άνθρωποι με ενδοιασμούς για την ομορφιά μας που πήραμε τελικά πολύ στα σοβαρά την παρουσία μας σε αυτόν τον κόσμο. Ταυτιστήκαμε με την εμφάνισή μας και ξεχάσαμε πως η αξία μας είναι υπεράνω από μια μορφή καθρεφτισμένη σε ένα τζάμι ή μια φωτογραφία άψογα επιμελημένη.

Αξίζουμε με ή χωρίς τα like, αξίζουμε μόνο και μόνο που ζούμε. Είμαστε όσο όμορφοι επιτρέπουμε να είμαστε μέσα απ’ την οπτική του μυαλού μας. Κι είμαστε τόσο όμορφοι όσο είναι η ψυχή μας.